Theo tờ Times of Israel, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian vừa có cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov về tình hình căng thẳng tại Trung Đông hiện nay.
Cuộc điện đàm diễn ra trong bối cảnh Israel cho biết nước này "không còn lựa chọn nào khác" ngoài việc buộc phải đáp trả lại cuộc tấn công của Iran đêm 13/4.
Theo kênh tin tức Channel 12, sau khi nhóm họp vào ngày 15/4, Nội các Chiến tranh Israel đã đi đến quyết định đáp trả "rõ ràng và mạnh mẽ" chống lại Iran. Các quan chức phương Tây nhận định, đòn đáp trả của Israel sẽ diễn ra sớm, có thể "ngay trong ngày hôm nay".
Hệ thống phòng thủ Israel đánh chặn tên lửa và UAV Iran ngày 14/4. Ảnh: Reuters
Iran đã "sẵn sàng kiềm chế"
Thông báo từ Tân Hoa Xã cho hay, trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Vương Nghị, ông Amir-Abdollahian đã bày tỏ quan điểm rằng cuộc tấn công của Iran, với khoảng 350 tên lửa và máy bay không người lái (UAV) nhằm vào Israel đêm 13/4 là "hành động tự vệ" nhằm đáp trả vụ không kích của Israel vào tòa nhà lãnh sự quán Iran ở Damascus (Syria) hôm 1/4, khiến 1 Tướng cấp cao và các thành viên khác của Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) thiệt mạng.
Bên cạnh đó, ông Amir-Abdollahian thông báo rằng Iran đã nhận thức được mức độ căng thẳng trong khu vực.
Đáp lại, Ngoại trưởng Vương Nghị lên án cuộc tấn công của Israel, đồng thời "đánh giá cao việc Iran không nhắm mục tiêu vào các nước láng giềng trong khu vực" khi thực hiện cuộc tấn công nhằm vào Israel.
Ngoại trưởng Vương Nghị đã có cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Iran Amir-Abdollahian sau cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel đêm 13/4. Ảnh: mfa.ir
Đáng lưu ý, trong cuộc trò chuyện, Ngoại trưởng Iran Amir-Abdollahian đề cập rằng: "Iran sẵn sàng kiềm chế và không có ý định leo thang thêm tình hình trong khu vực".
Liên quan tới khía cạnh này, Ngoại trưởng Vương Nghị nhấn mạnh rằng, Trung Quốc "tin Iran có thể xử lý tốt tình hình, tránh cho khu vực gia tăng thêm bất ổn, đồng thời bảo vệ chủ quyền và danh dự của mình".
Ngoài cuộc điện đàm với Iran, CNN cho biết, đặc phái viên Trung Quốc tại Trung Đông Trác Tuyển đã có cuộc gặp với Đại sứ Israel tại Trung Quốc Irit Ben-Abba Vitale trong ngày 15/4 và nhắc lại lời kêu gọi của Bắc Kinh về việc "ngừng bắn ngay lập tức, chấm dứt hành động thù địch ở Gaza", cũng như bày tỏ mối quan ngại sâu sắc của Trung Quốc về tình hình leo thang trong khu vực.
Tehran muốn Nga ra mặt?
Trong khi đó, tại cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, ông Amir-Abdollahian nhấn mạnh rằng Nga "đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng ở Gaza và ngăn chặn nguy cơ leo thang hơn nữa ở Trung Đông".
Trong thông báo công bố trên kênh Telegram, Bộ Ngoại giao nước Cộng hòa Hồi giáo Iran cho biết, ông Amir-Abdollahian đánh giá tích cực quan điểm của Nga liên quan tới các hoạt động pháp lý (của Iran) nhằm đáp trả vụ tấn công của Israel vào lãnh sự quán Iran đêm 1/4.
Nga sẽ "ra mặt" để giảm leo thang tình hình ở Trung Đông? Ảnh: Shutterstock
Bên cạnh đó, ông Amir-Abdollahian đánh giá cao vai trò quan trọng của Nga trong việc ngăn chặn "tội ác của Israel, nạn diệt chủng đang diễn ra ở Gaza, hành động gây hấn chống lại Palestine và góp phần ngăn chặn nguy cơ leo thang hơn nữa trong khu vực"
Theo tờ Tehran Times, điều này làm dấy lên suy đoán từ phía các nhà phân tích phương Tây rằng, Iran mong muốn Nga và cả Trung Quốc dùng sức ảnh hưởng của mình để giảm nguy cơ leo thang thêm tình hình hiện nay, bất chấp một thực tế là sức ảnh hưởng của Moscow tại Trung Đông đang dần suy yếu.
Còn theo tờ Jerusalem Post (JPost), Iran đang hy vọng nhận được sự hỗ trợ của Nga. Tờ này tiết lộ thêm rằng, trong cuộc điện đàm, Nga đã "cam kết sẽ tiếp tục bảo vệ Iran tại Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc".
Trước đó, trong bối cảnh có nhiều thắc mắc về việc Moscow không có bất cứ động thái trực diện nào giúp giảm leo thang tình hình Trung Đông, ngoài lời kêu gọi các bên kiềm chế, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 11/4 cho biết, Nga "chưa nhận được bất cứ yêu cầu nào về việc hỗ trợ giải quyết tình hình giữa Iran - Israel".
Tới ngày 13/4, không lâu trước khi Iran phát động tấn công trả đũa vảo Israel, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã có cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian, trong đó hai phía cam kết "duy trì mức độ phối hợp cao đối với các vấn đề cấp bách trong nghị sự quốc tế và khu vực".
Từ sau mốc thời gian này, Moscow đã cho thấy những phản ứng tích cực và rõ rệt hơn đối với tình hình Trung Đông. Ngày 14/4, đại diện thường trực của Nga tại Liên Hiệp Quốc Vasily Nebenzya công khai chỉ trích "sự thiếu hành động" tới mức đáng xấu hổ của Hội đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc trước các đợt tấn công liên tục của Israel nhằm vào Damascus.
Theo ông Nebenzya, đây chính là nguyên nhân sâu xa dẫn tới cuộc tấn công trả đũa trực diện của Iran nhằm vào lãnh thổ Israel.
JPost nhận định, đối với Iran, các bình luận của Moscow rất quan trọng, bởi nó cho thấy Nga đang tìm cách bảo vệ Iran trước những lời chỉ trích.
Trong ngày 15/4, Điện Kremlin đã có phản ứng chính thức trước vụ tấn công, kêu gọi các bên kiềm chế để tránh leo thang thêm tình hình. Đài Sputnik cùng ngày cho biết, Nga đã bắt đầu liên lạc với tất cả các quốc gia có ảnh hưởng, trong dó có Thổ Nhĩ Kỳ, để thảo luận về vụ tấn công của Iran và tình hình trong khu vực.
Trong khi đó, bàn về vai trò của Trung Quốc, CNN dẫn lời chuyên gia William Figueroa đến từ Đại học Groningen ở Hà Lan cho rằng, mặc dù Trung Quốc thực sự lo ngại về những rủi ro mà một cuộc xung đột mở rộng ở Trung Đông có thể gây ra cho hoạt động đầu tư và thương mại của nước này trong khu vực, nhưng về cơ bản, Bắc Kinh vẫn cho rằng nguyên nhân sâu xa nằm ở xung đột Gaza, chứ không nằm ở hành vi của Iran.
"Do đó, Trung Quốc nhận thấy giải pháp thực sự phải nằm ở việc Mỹ kiềm chế Israel, đưa xung đột đến một giải pháp thương lượng" - Ông Figueroa nhận định.