Vào những năm 1960, trong thời kỳ đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh, CIA đã thực hiện một trong những dự án kỳ lạ và tốn kém nhất từ trước đến nay – biến những con mèo thành máy ghi âm gián điệp sống. Có tên mã là Acoustic Kitty, mục đích của dự án này là phẫu thuật cấy ghép thiết bị nghe lén vào mèo để chúng có thể nghe lén các cuộc hội thoạn từ quan chức của Liên Xô cũ.
Chiến tranh Lạnh là thời kỳ căng thẳng cao độ giữa Mỹ và Liên Xô, khi cả hai quốc gia đều dốc sức thu thập thông tin tình báo về nhau. CIA, cơ quan tình báo hàng đầu của Mỹ, không ngừng tìm kiếm những phương pháp thu thập thông tin mới và sáng tạo. Vào thời điểm đó, mèo được xem là loài động vật lý tưởng cho hoạt động do thám bí mật. Chúng nhỏ bé, linh hoạt, có thể di chuyển dễ dàng trong các khu vực chật hẹp và ít thu hút sự chú ý. Hơn nữa, mèo được nhiều người yêu thích và thường được phép ra vào các khu vực cấm.
Điều này ban đầu nghe có vẻ khá hợp lý, bởi mèo là những sinh vật nhỏ, nhiều lông, yên tĩnh và có khả năng đi lang thang vào những địa điểm an toàn mà không bị chú ý. Theo đó, các bác sĩ phẫu thuật thú y đã được cử đến để trang bị cho chú mèo đầu tiên một chiếc micro cấy vào ống tai, một máy phát vô tuyến ở đáy hộp sọ và một ăng-ten được dệt kín đáo vào lông dọc theo sống lưng của nó.
Để chuẩn bị cho con mèo thực hiện nhiệm vụ đầu tiên bên ngoài đại sứ quán Liên Xô ở Washington DC, các đặc vụ thậm chí còn thực hiện ca phẫu thuật thứ hai để cấy ghép những thiết bị đặc biệt, giải quyết cơn đói của con mèo, điều có thể khiến nó mất tập trung. Tổng cộng, CIA đã rót khoảng 20 triệu USD vào Dự án Acoustic Kitty.
Dự án Acoustic Kitty được khởi động vào năm 1962 với kinh phí 20 triệu USD. Các nhà khoa học CIA đã cấy ghép thiết bị thu âm miniature vào tai mèo, gắn ăng-ten dọc theo sống lưng và gắn pin nhỏ vào cơ thể. Mục tiêu là biến những chú mèo thành "điệp viên di động", thu thập âm thanh bí mật từ các cuộc trò chuyện của đối phương. Tuy nhiên, huấn luyện mèo là một thách thức lớn. Các nhà khoa học CIA đã thử nhiều phương pháp khác nhau để huấn luyện mèo đi theo hướng dẫn và kích hoạt thiết bị thu âm khi cần thiết. Nhưng, mèo là loài động vật độc lập và khó đoán, nên việc huấn luyện gặp nhiều khó khăn.
Nhiệm vụ đầu tiên của dự án này được thực hiện khi con mèo được thả gần một công viên nơi hai quan chức Liên Xô đang họp ngoài trời. Nhưng nó đã thất bại ngay lập tức. Con mèo được sử dụng trong nhiệm vụ này chỉ đi được vài bước trước khi bị một chiếc taxi tông chết.
Tuy nhiên, vào năm 2013, Robert Wallace, cựu giám đốc Văn phòng Dịch vụ Kỹ thuật, đã phản bác điều này, nói rằng dự án đã bị bỏ dở vì việc huấn luyện mèo cư xử "đúng" khi cần thiết tỏ ra quá khó khăn và “thiết bị cấy ghép đã được lấy ra khỏi con mèo; con mèo này sa đó đã được thả ra và sống một cuộc sống lâu dài và hạnh phúc”.
Sau nhiều năm nỗ lực, CIA cuối cùng cũng huấn luyện được một số chú mèo "điệp viên". Tuy nhiên, vào năm 1974, trong một thử nghiệm thực tế, một chú mèo được thả ra gần Đại sứ quán Liên Xô ở Washington DC. đã bị taxi đâm chết ngay sau vài bước. Vụ tai nạn này đánh dấu sự kết thúc của Dự án Acoustic Kitty. CIA đã chi 20 triệu USD nhưng không thu được kết quả gì hữu ích. Dự án này trở thành một trong những thất bại tai tiếng nhất trong lịch sử CIA và thường được nhắc đến như một ví dụ về sự lãng phí tiền bạc và nguồn lực cho những ý tưởng kỳ quặc.
Trong khi một cựu sĩ quan CIA tuyên bố rằng dự án vẫn tiếp tục một thời gian sau đó, thì hầu hết các nhà sử học đều đồng ý rằng Acoustic Kitty đã nhanh chóng bị loại bỏ vì hoàn toàn không thực tế để sử dụng trong thế giới thực. Các yếu tố môi trường như giao thông tỏ ra quá khó kiểm soát, chưa kể đến việc cố gắng điều khiển các chuyển động của một con mèo.
Dự án Acoustic Kitty là minh chứng cho những khó khăn khi sử dụng động vật cho mục đích tình báo. Mặc dù ý tưởng có vẻ sáng tạo, nhưng việc huấn luyện và kiểm soát động vật là vô cùng khó khăn. Thêm vào đó, việc sử dụng động vật cho hoạt động do thám có thể gây ra nhiều vấn đề về đạo đức.
Khoảng thời gian dài vô lý, kết hợp với ngân sách khổng lồ dành cho một ý tưởng mà nhiều người cho là vô ích ngay từ đầu, đã khiến Acoustic Kitty trở thành một trong những sáng kiến tình báo thời Chiến tranh Lạnh bị châm biếm nhất. Nó gia nhập hàng ngũ các kế hoạch kỳ lạ được ấp ủ của CIA như các thí nghiệm kiểm soát tâm trí hành vi MKULTRA liên quan đến việc cung cấp các loại thuốc như LSD, hay Dự án A119, một kế hoạch tuyệt mật để kích nổ một quả bom hạt nhân trên Mặt Trăng.
Tham khảo: Earthlymission
