Mặc dù mới đưa vào thử nghiệm tại Trại cải tạo Four Mile Correctional Center, thành phố Cañon City, quận Fremont, bang Colorado, Mỹ từ tháng 2/2017 vừa qua nhưng chương trình này đã nhanh chóng nhận về nhiều ý kiến trái chiều từ phía dư luận.
Tuy vậy, cho tới thời điểm hiện tại, chương trình cũng đem lại không ít những hiệu quả tích cực, bao gồm việc giúp hạn chế tình trạng bạo lực hoặc giảm thiểu sự căng thẳng giữa các tù nhân trong cùng buồng tạm giam.
Hơn 8.000 phạm nhân được phát máy tính bảng miễn phí
Mỗi phạm nhân trong tổng số hơn 8.000 phạm nhân hiện bị giam giữ tại Trại cải tạo Four Mile Correctional Center đều được nhận một chiếc máy tính bảng miễn phí từ tháng 2/2017 vừa qua.
Vì phải hoạt động trong môi trường không mấy thân thiện nên mỗi sản phẩm công nghệ cao nói trên đều có thêm lớp bảo vệ làm bằng nhựa bền nhằm nâng cao khả năng chịu va đập với cường độ cao mà không bị hư hao.
Nếu máy tính bảng rơi vào tình trạng hỏng hóc, phạm nhân sẽ phải trả tiền đền bù thiệt hại và bị tước quyền tham gia chương trình này. Ngoài ra, do sử dụng hệ điều hành riêng nên các phạm nhân không thể truy cập vào một số tính năng đặc biệt nếu không trả thêm tiền.
Mỗi chiếc máy tính bảng đều có thể tự do kết nối với hệ thống wi-fi nội bộ của trại cải tạo.
Với chiếc máy tính bảng, phạm nhân có thể đặt mua và thanh toán thực phẩm chức năng một cách rất nhanh chóng.
Họ cũng dễ dàng kiểm tra các chương trình học tập cũng như lao động bên trong trại cải tạo, nhận sự tư vấn y tế trực tiếp hoặc đơn giản là kiểm tra số dư tài khoản của mình.
"Đa số đều đăng ký sử dụng dịch vụ chơi điện tử, nghe nhạc rồi đọc sách trực tuyến với mức giá trọn gói là 6,5 USD cho hai tháng", một quản giáo cho biết.
Còn nếu muốn liên lạc với người thân bên ngoài, các phạm nhân buộc phải chi trả số tiền 3 USD (khoảng 70 ngàn đồng) cho mỗi 20 phút gọi điện video hay 0,25 USD (khoảng 12 ngàn đồng) cho mỗi tin nhắn thường.
Tuy nhiên, toàn bộ nội dung trên đều được đội quản lý thông tin giám sát chặt chẽ nhằm tránh tình trạng lợi dụng quyền lợi riêng để bàn bạc hoạt động bất hợp pháp.
Hiện nhóm thực hiện dự án máy tính bảng miễn phí chưa dám chắc việc thu tiền như vậy tạo ra lợi nhuận cho cơ quan chủ quản, nhưng toàn bộ doanh thu từ các dịch vụ vẫn phải dùng để bù lại khoản đầu tư ban đầu lên tới 2,7 triệu USD.
Những phản ứng trái chiều từ phía dư luận
Dự án phát máy tính bảng miễn phí cũng gặp phải sự phản đối kịch liệt từ nhiều tổ chức đấu tranh vì quyền lợi của nạn nhân tại Mỹ.
"Tôi rất không hài lòng với điều này. Bạn biết không, một số phạm nhân từng là thành viên của các băng đảng khét tiếng với hàng loạt tội ác hết sức kinh khủng", ông Rob Wells, giám đốc điều hành tổ chức Families of Victims of Homicide and Missing Persons (Gia đình các nạn nhân bị sát hại và người mất tích), nhấn mạnh.
Một chiếc máy tính bảng kết nối với thế giới bên ngoài có thể giúp tội phạm tham gia vào nhiều hoạt động nguy hiểm và tìm cách thành lập vô số nhóm tội phạm ngay bên trong khuôn viên trại giam.
Ông Wells nói: "Liệu lực lượng quản giáo ít ỏi như hiện nay có thể kiểm soát hết mọi hành vi khó lường mà chúng đang thực hiện hay không".
Những chiếc máy tính bảng được trang bị riêng phần vỏ với chất liệu nhựa cứng để tránh bị hỏng hóc trong quá trình sử dụng.
Phần lớn các phạm nhân đều bày tỏ thái độ phản đối gay gắt trước lời phát biểu của ông Well. Họ luôn cho rằng mình sẽ ngồi yên một chỗ để nghe nhạc hay chơi điện tử trong thời gian rảnh rỗi giống hệt như trẻ nhỏ. Từ đó giúp giảm thiểu tình trạng căng thẳng và bạo lực trong khu vực giam giữ.
"Chỉ có điều họ không phải trẻ nhỏ thực sự. Họ là những người lớn bị xã hội đưa vào đây để khôi phục nhân phẩm sau khi đã phạm phải những lỗi lầm nghiêm trọng.
Dù điều này có làm gia tăng sự an toàn cho đội ngũ quản giáo nhưng nó lại khiến đa phần phạm nhân bị lãng phí thời gian vào hoạt động giải trí vô bổ", ông Wells bổ sung.
Thay vì phát máy tính bảng, ông Wells khuyên trại giam nên xây dựng một số chương trình dạy nghề thiết thực nhằm giúp hơn 8.000 phạm nhân học hỏi được kỹ năng cần thiết trước khi tái hòa nhập với cuộc sống.
Kết quả đáng ghi nhận
Dù gặp phải một số phản ứng tiêu cực nhưng dự án này vẫn thu được những thành công nhất định.
Theo quản giáo Doug Diedrich, kể từ khi bắt đầu chương trình phát máy tính bảng miễn phí, tình hình căng thẳng giữa các phạm nhân bên trong Trại Four Mile đã giảm đáng kể, đặc biệt là việc tranh giành quyền sử dụng khu vực bốt điện thoại công cộng.
Một phạm nhân đang nằm chơi điện tử trên máy tính bảng của mình.
Hiện nay, hơn 8.000 phạm nhân đều có thể tự do liên lạc với người thân ngay trong phòng tạm giam của mình mà không cần phải đứng chờ để sử dụng điện thoại chung như trước nữa.
Anh Andrew Stiern, một tù nhân 29 tuổi hiện đang thụ án 6 năm tại trại cải tạo này chia sẻ: "Trong trại đôi khi rất buồn và bạn bị cắt đứt liên lạc với thế giới bên ngoài. Nhưng máy tính bảng đã thay đổi mọi thứ, nó giúp tôi thoát khỏi thế giới tăm tối trong nhà tù Four Mile Correctional Center".
Nếu xảy ra tranh chấp với những phạm nhân khác trong khu sinh hoạt chung, anh Stiern sẽ không bực bội nữa mà có thể trở về phòng chơi điện tử hoặc nghe nhạc để giải tỏa tâm lý. Điều đó giúp anh trở nên ít bạo lực hơn hẳn.
Quản giáo Doug Diedrich khẳng định chương trình phát máy tính bảng miễn phí dành cho phạm nhân đã đem lại những hiệu quả đáng kể.
Bên cạnh chương trình phát máy tính bảng miễn phí, hiện Trại Four Mile còn đang tiến hành thử nghiệm việc cho tù nhân nuôi chó để làm bạn trong tù.
Stiern cho biết mỗi khi nghĩ tới việc bị mất chú chó Murphy đáng yêu cùng chiếc máy tính bảng thân quen thì bản thân anh lại cảm thấy có động lực hơn trong việc chấp hành nghiêm túc quy định của trại.
"Đối với những phạm nhân từng phải ngồi tù trong thời gian dài thì thiết bị hiện đại còn giúp họ làm quen với sự tiến bộ công nghệ suốt hàng chục năm qua. Nhờ vậy, họ có thể nâng cao khả năng hòa nhập với xã hội ngay sau khi được trả tự do", ông Ryan Flores, người có 21 năm kinh nghiệm trong ngành giáo dục cải tạo bang Colorado, nhận định.