Phỏng vấn tuyển dụng luôn là một cuộc chiến không bao giờ có hồi kết giữa ứng viên và các doanh nghiệp. Đặc biệt là với những đơn vị lớn, cuộc phỏng vấn của họ không bao giờ đơn giản dừng lại ở mức hồ sơ xin việc và kỹ năng công tác.
Bên cạnh những yêu cầu cơ bản đó, nhà tuyển dụng đôi khi còn có thể đưa ra những vấn đề lắt léo mà ứng viên buộc phải kết hợp tư duy logic cùng với năng lực ứng biến, dựa trên nền tảng tri thức, để có thể đưa ra câu trả lời xác đáng nhất.
Thông thường, những câu hỏi tình huống như vậy sẽ không có một đáp án hoàn toàn chính xác nào cả. Thay vào đó, chính nhà tuyển dụng sẽ cho ứng viên cơ hội để chứng minh câu trả lời của mình có đủ sức thuyết phục người khác hay không. Chính vì thế, trong mỗi cuộc phỏng vấn, không phải hễ đạt đủ tiêu chuẩn đã là chiến thắng.
Câu chuyện phỏng vấn sau đây chính là một ví dụ tương tự như thế.
Tiểu Liên là một học sinh giỏi xuất sắc của chuyên ngành kĩ thuật trong một trường đại học danh tiếng hàng đầu đất nước. Sau khi tốt nghiệp và bước vào con đường tìm kiếm việc làm, cô chưa bao giờ cảm thấy khó khăn hay sợ hãi trước mỗi cuộc phỏng vấn tuyển dụng.
Tuy nhiên, do chưa tìm được vị trí phù hợp với năng lực của mình, sau một khoảng thời gian, Tiểu Liên vẫn chưa thể tìm được công việc ưng ý. Đến một ngày, trong quá trình phỏng vấn tại một doanh nghiệp công nghệ đứng top đầu thành phố, lần đầu tiên, Tiểu Liên cảm thấy rất hưng phấn khi đối mặt với đề khó mà người phỏng vấn đưa ra.
Tại vòng thứ ba của cuộc thi, những người đã thông qua 2 bài kiểm tra năng lực trước đó được quản lý nhân sự trực tiếp đưa ra câu hỏi: "Trong một chiếc ô tô đang di chuyển có một chú chim, liệu chú chim đó có làm thay đổi trọng lượng của ô tô hay không?".
Ngay khi vừa nghe, Tiểu Liên đã có suy nghĩ: "Đây không phải là vấn đề Vật lý à, tại sao một công ty công nghệ lại đưa ra câu hỏi dành cho học sinh trung học như thế này? Chắc chắn nó không hề đơn giản như mình nghĩ".
Trong lúc cô còn đang tập trung suy nghĩ, một ứng viên nam khác đã nhanh nhảu đứng dậy trả lời: "Vấn đề này không có gì khó cả. Chúng ta nên coi ô tô và chú chim đó là một chỉnh thể hoàn tất, có một trọng lượng tổng thể nhất định. Bất kể con chim đó đậu hay bay, trọng lượng của tổng thể cũng sẽ không thay đổi”.
Sau đó, câu trả lời của ứng viên thứ hai lại là: "Trước kia tôi đã từng nuôi chim. Mỗi lần xách lồng chim lên, nếu con chim đang bay, thì lồng sẽ nhẹ đi một chút. Do đó, khi mà con chim đậu trên xe ô tô có thể làm trọng lượng ô tô tăng lên. Nhưng nếu chú chim nhỏ đang bay, không đậu tại bất cứ mặt phẳng nào, có lẽ trọng lượng của ô tô sẽ nhẹ đi một chút”.
Đến lượt Tiểu Liên trả lời, cô dừng lại vài giây để sắp xếp suy nghĩ của mình, sau đó không lập tức đưa ra câu kết quả mà chỉ từ từ phân tích:
"Đầu tiên tôi đặt ra tình huống khoang xe đóng kín, như thế, chú chim bên trong chiếc ô tô cũng là một bộ phận của chính chiếc ô tô đó. Đó là một chỉnh thể mà trong đó, sự thay đổi của hình dạng sẽ không làm thay đổi đến trọng lượng của chiếc xe, bất kể là khi đó chú chim ở trong trạng thái bay hay giảng động.
Thứ hai, nếu tôi đặt thêm trường hợp là cửa sổ xe không đóng kín, có trao đổi không khí với bên ngoài, tức là có chịu tác dụng từ lực gió. Như vậy, trọng lượng của ô tô có thể sẽ có sự thay đổi khá nhỏ tùy theo hướng gió.
Thế nhưng, khi cửa sổ xe được đóng lại, hoạt động bay của chú chim cũng có thể tạo ra được tác động tương đương với lực gió. Nếu chú chim bay về phía trên, dựa vào phản lực và lực tác động, có thể trọng lượng của ô tô sẽ tăng lên và ngược lại, nếu chú chim bay xuống phía dưới, có thể trọng lượng ô tô sẽ giảm xuống”.
Thông qua câu trả lời này, đơn vị tuyển dụng đã đánh giá Tiểu Liên có lối tư duy khá kín kẽ, biết phân tích nhiều mặt của vấn đề để đưa ra được giải pháp toàn diện nhất có thể.
Vị quản lý nhân sự đã nhận xét rằng: "Khi đưa ra câu hỏi này, tôi không quan tâm đến đáp án của bạn có chính xác hay không, thực ra tôi cũng không am hiểu Vật lý lắm đâu". Ông cười, rồi tiếp tục: "Cái quan trọng nhất là phương pháp suy nghĩ và cách lập luận mà các bạn sẽ thể hiện, trong tình huống không được chuẩn bị trước. Và những gì mà cô gái này thể hiện mới là điều thích hợp mà chúng tôi tìm kiếm cho vị trí này”.