Một công nhân ở nhà máy lọc dầu Bashneft-Ufaneftekhim ở Nga. Ảnh: Bloomberg.
Dầu Nga được chứa ở đâu?
Lô dầu của Nga đang hướng đến các bể chứa ở Ghana.
Theo dữ liệu theo dõi tàu chở dầu do Bloomberg tổng hợp, tàu chở dầu Theseus đã đến lãnh hải Ghana hôm thứ Sáu tuần trước, mang theo khoảng 600.000 thùng dầu của Nga từ một cảng ở Biển Đen.
Theo các nguồn thạo tin, dầu dự kiến sẽ được bơm vào các bể chứa ở Tema của Ghana và được lưu trữ tại đây.
Ghana là một nhà xuất khẩu dầu nhỏ, vận chuyển trung bình khoảng 140.000 thùng mỗi ngày trong 6 tháng qua, theo dữ liệu theo dõi tàu chở dầu do Bloomberg tổng hợp, bên cạnh Nigeria và Angola, hai nhà cung cấp lớn nhất ở châu Phi cận Sahara.
Dữ liệu theo dõi cho thấy chuyến hàng đến Tema sẽ là lần đầu tiên dầu của Nga được chuyển đến một quốc gia Tây Phi kể từ ít nhất là tháng 10/2018.
Theo Bloomberg, động thái này cho thấy rằng các thương nhân có thể đang tìm kiếm khách hàng mới mua dầu của Nga sau khi Liên minh châu Âu (EU) gần như ngừng tất cả hoạt động nhập khẩu bằng đường biển từ Nga vào tháng 12 năm ngoái.
Nga đang chịu áp lực phải duy trì doanh thu từ dầu mỏ sau khi Nhóm G7 và Liên minh châu Âu áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ngành năng lượng của nước này.
Hầu như tất cả các công ty của Liên minh châu Âu đều bị cấm mua dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ của Nga.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, trong tháng 12/2022, doanh thu xăng dầu của Nga đã giảm gần 20% so với tháng trước sau khi giá trần khiến dầu thô Nga giảm giá.
Các biện pháp của EU khiến Moscow phụ thuộc rất nhiều vào việc mua hàng của Trung Quốc và Ấn Độ.
Đích đến cuối của dầu Nga?
Không chỉ Ghana, lượng sản phẩm dầu của Nga đến châu Phi cũng đang tăng mạnh.
Maroc đã nhập khẩu 2 triệu thùng dầu diesel của Nga vào tháng 1, trong khi nước này chỉ nhập 600.000 thùng cả năm 2021.
Tunisia cũng gia tăng nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ của Nga, tăng lên 2,8 triệu thùng trong tháng 1 và ước tính 3,1 triệu thùng khác trong tháng 2. Trước thời điểm chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine, Tunisia chỉ nhập khẩu khối lượng không đáng kể.
Ioannis Papadimitriou, chuyên gia phân tích cấp cao về hàng hóa tại Vortexa, cho biết hiện có 87 tàu chở dầu diesel Nga đang hoạt động trên biển.
Trong đó, 24 tàu chủ yếu đi vào khu vực Địa Trung Hải và có điểm đến cuối cùng là châu Phi và Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông Papadimitriou cho biết các tàu này không gặp khó khăn trong tìm người mua ở thị trường phi truyền thống.
Theo các nhà phân tích, những nước này sẽ không sử dụng hết các sản phẩm dầu mỏ nhập từ Nga, đồng thời cũng không tăng cường công suất tinh chế.
Do đó, có thể giải thích rằng khu vực này tăng mạnh nhập khẩu nhiên liệu của Nga là để tái xuất khẩu sang các nước khác, trong đó có cả châu Âu, sau khi pha trộn với các sản phẩm không có nguồn gốc từ Nga.
Viktor Katona, một nhà phân tích cấp cao về dầu tại Kpler, cũng nhận định khu vực Bắc Phi sẽ không tăng công suất lọc dầu mà một phần sản phẩm dầu mỏ của Nga sẽ được chuyển đến châu Âu.