Thế giới ngày nay hiển nhiên là thuộc về con người. Nhưng khoảng 100 triệu năm trước, sinh vật đứng trên đỉnh thế giới chính là các loài khủng long. Chúng thực sự hoành hành đến nỗi ngày nay, mỗi tuần giới khảo cổ có thể tìm ra một hóa thạch khủng long mới thì cũng chẳng có gì lạ.
Tuy nhiên, hành trình lên đỉnh của khủng long không phải lúc nào cũng màu hồng. Chẳng sinh vật nào bắt đầu từ vạch đích cả! Chúng cũng có những khởi đầu đầy vất vả, cho đến khi trở thành chúa tể trong hàng triệu năm trên Trái đất.
Cách khủng long xâm chiếm Trái đất
Con khủng long đầu tiên trên xuất hiện trên vào khoảng 230 triệu năm trước, thuộc kỷ Trias. Ở thời điểm ấy, chúng ta có một Trái đất rất khác: Không được chia thành 7 lục địa, mà tất cả được gom về một khối, được gọi là Pangaea.
Khủng long trong kỷ Trias cũng không to lớn như trong phim đâu. Như Eoraptor - loài khủng long đầu tiên trên Trái đất - có hình hài cực kỳ nhỏ bé, cao đến mắt cá chân con người ngày nay thôi. Trong vòng 30 triệu năm tiếp theo, các chủng loài khủng long khác mới xuất hiện, cùng với sự tiến hóa của các loài lưỡng cư và các loài thú đầu tiên.
Eoraptor - khủng long đầu tiên
Sự sống cứ thế dần bùng nổ, nhưng đến thời điểm 201 triệu năm trước thì thảm họa xảy ra. Pangaea bắt đầu tách ra với sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo, gây ra thảm họa núi lửa phun trào kéo dài. Hệ quả là đến 10.000 năm sau đó, lượng khí nhà kính trong khí quyển Trái đất tăng lên gấp 3, nhiệt độ tăng 3 - 4 độ C, và ít nhất 30% sự sống trên Trái đất bị tuyệt diệt.
Nhưng không rõ nhờ may mắn hay thích nghi tốt, các loài khủng long vượt qua được thảm họa và tiến đến kỷ Jura. Trong vòng 135 triệu năm của thế địa chất này, khủng long bắt đầu phát triển vượt bậc, tiến hóa, lan tỏa và trở nên cực kỳ đa dạng.
Trong thời kỳ này các loài có lẽ ai nấy cũng quen mặt cũng xuất hiện, như Juratyrant vào khoảng 170 triệu năm trước, với hình hài giống với T-rex, hung hãn như T-rex nhưng nhỏ hơn. Và đây cũng chưa phải là ông trùm. Ngôi vị ấy thuộc về Allosaurus - loài khủng long bự hơn Tyrannosaurus gấp 2 lần, với một bộ răng như những cỗ máy xay thịt khổng lồ vậy.
Allosaurus - ông trùm của kỷ Jura
Vẫn trong giai đoạn này, Pangea tiếp tục tách dần ra. Khoảng 145 triệu năm trước, các mảnh của Pangea dần hình thành nên các lục địa, gần giống như những gì chúng ta thấy trên bản đồ ngày nay. Các loài khủng long cũng bị chia cắt, chuyển thành các nhánh tiến hóa riêng biệt và đa dạng hơn rất nhiều.
Đây có thể xem là thời kỳ hoàng kim của khủng long, với tên gọi là kỷ Phấn trắng (Cretaceous). Tại Argentina khoảng 100 triệu năm trước, Patagotan - loài khủng long lớn nhất lịch sử đã xuất hiện.
Và khoảng 68 triệu năm trước tại khu vực là miền Tây Hoa Kỳ ngày nay, những con khủng long ác mộng nhất cũng ra đời: Tyrannosaurus rex - hay T-rex, loài khủng long săn mồi lớn nhất mọi thời đại.
Velociraptor và T-rex
Nói qua một chút về T-rex. Với hình thể khổng lồ, bộ răng "máy xay thịt", T-rex là một cỗ máy chiến đấu thực thụ. Nhưng các bằng chứng hóa thạch còn cho thấy chúng thích săn theo đàn, có nghĩa nơi nào có T-rex, chúng chắc chắn đứng đầu chuỗi thức ăn.
Còn tại châu Á - nơi T-rex không tồn tại, các loài săn mồi khác như Velociraptor - những con khủng long có tư duy cực tốt - lên ngôi. Và vì khủng long đứng đầu chuỗi thức ăn, nên việc sinh ra là các loài thú trong thời đại này quả thực là bi đát.
Lên voi xuống chim, và... lên đĩa
Mọi chuyện cũng đến hồi chấm dứt. 66 triệu năm trước, một tảng thiên thạch khổng lồ (Chicxulub) đã rơi xuống Trái đất, giải quyết hầu như toàn bộ số khủng long, chỉ để lại một phân loài duy nhất mà chúng ta vẫn nhìn thấy ngày nay. Đó là các loài chim.
Nghe lạ đúng không? Nhưng các bằng chứng hóa thạch đã chỉ ra rằng chim hiện đại ngày nay chính là khủng long ngày trước. Thậm chí, nhiều người còn tin rằng các loài gà ngày nay cũng là hậu duệ của T-rex ác mộng xưa kia.
Hay nói cách khác, số phận của khủng long quả thực là đầy bi kịch. Từ những ông hoàng, số phận đã đẩy đưa khiến chúng giờ đây xuất hiện trên đĩa thức ăn của tất cả chúng ta mỗi ngày.