Từ chối bắt tay nhau khi cùng bước vào đêm tranh luận, ném cho nhau ánh nhìn sắt đá và cau có - loạt cử chỉ của Donald Trump và Hillary Clinton trên sân khấu đối đầu đã để lộ thái độ chán ghét lẫn nhau của hai ứng viên, và những khác biệt chính trị đã trở nên cá nhân.
Ngôn ngữ cơ thể của Trump và Clinton một lần nữa phơi bày trước cử tri và các chuyên gia. Theo The New York Times, cách hai ứng viên di chuyển trên sân khấu, những cử động nhỏ nhất trên gương mặt, cử chi tay,... không chỉ là cánh cửa mở ra cảm xúc thật của họ, mà còn có thể đã được cẩn thận tính toán từ trước một cách công phu.
Trump liên tục "lảng vảng" gần Clinton khi bà biện luận
(Ảnh: Doug Mills/The New York Times)
Khi Trump không chầm chậm bước quanh sân khấu, đôi lúc ông sẽ tiến lại gần bà Clinton.
Trong lúc bà Clinton trình bày kế hoạch y tế, ứng viên đảng Cộng hòa từ từ lại gần cho đến khi ông đứng ngay sau lưng bà, rồi xoay người khi bà đang nói.
Chuyên gia hùng biện trước công chúng Ruth Sherman cho biết, phe Trump đã lợi dụng "proxemics" - miêu tả cách con người giao tiếp bằng không gian - trong tình huống này. Có vẻ như Trump đã cố gắng tỏ ra áp đảo bà Clinton bằng cách đứng gần và bao trùm đối thủ bằng sự hiện diện của ông.
"Tại vài thời điểm, khoảng cách giữa Trump và Clinton rất gần mức đe dọa," Sherman nói.
Nắm chặt lấy ghế
Doug Mills/The New York Times
Một trong những luận điểm tấn công Trump hiệu quả nhất của bà Clinton là về thuế và scandal trốn thuế của ứng viên đảng Cộng hòa.
Khi bà đang độc thoại về chủ đề này, Trump bước quanh sân khấu, nắm chặt micro, rồi quay về đứng sau chiếc ghế của ông. Ông nắm lấy lưng ghế, xoay ngang dọc trong lúc bà Clinton khẳng định ông muốn tăng thuế của hàng triệu người Mỹ thuộc tầng lớp trung lưu.
Vì ông có quyền tự do di chuyển trên sân khấu, Trump liên tục "ngọ nguậy" và đôi lúc có biểu hiện như thể ông theo dõi bà Clinton như hổ săn mồi.
Chuyên gia Ruth Sherman lưu ý đến cách Trump thường hiện diện phía sau Clinton khi bà trả lời cử tri. "Ông ấy gây xao nhãng trong lúc bà Clinton trả lời - liên tục lượn quanh, ngọ nguậy, nghiêng bên này bên nọ, rồi lại tựa vào ghế."
Nhìn xuống đầy ẩn ý
(Ảnh: Doug Mills/The New York Times)
Trong một phần tranh luận căng thẳng, Trump liên tục tấn công đối thủ bằng lời lẽ khó nghe, buộc tội đảng Dân chủ gian lận khi chọn ứng viên, tỏ ra ngạc nhiên rằng Thượng nghị sĩ Bernie Sanders "thỏa thuận với ma quỷ" để ủng hộ bà, và buộc tội bà chủ động xóa các email. Sau tất cả, Clinton chỉ cười, lắc đầu khinh thường và nhìn xuống sàn nhà.
Chuyên gia Sherman nhận định, các đánh giá cho rằng bà Clinton thể hiện chưa tốt có thể là do bà để lộ các dấu hiệu như bấu chặt ngón cái và ngón trỏ khi đang nói, và nhìn xuống nhiều hơn bình thường.
"Mọi người thường làm vậy khi họ suy nghĩ, nhưng tôi cho rằng cử chỉ đó cũng thể hiện thái độ phòng ngự."
Không lộ cảm xúc trên gương mặt
(Ảnh: Stephen Crowley/The New York Times)
Gương mặt là tối quan trọng với một ứng viên tổng thống, do đó các cuộc tranh luận cũng là bài tập để khống chế các cảm xúc nhăn nhó hay chống đối trước lời lẽ xúc phạm.
Do có nhiều kinh nghiệm tranh luận hơn, bà Clinton thường giữ biểu cảm trống rỗng ngay cả khi Trump lôi những scandal của cựu Tổng thống Bill Clinton ra trước khán giả. Có vài lúc, ví dụ như khi Trump chỉ vào bà và nói bà "nung nấu rất nhiều hận thù trong tim", bà Clinton mở to mắt một cách ngờ vực và cười trong sự ngạc nhiên.
Theo chuyên gia ngôn ngữ cơ thể và tâm lý học chính trị Bart Rossi, biểu cảm của Trump lộ liễu hơn. Ông rõ ràng không thèm đếm xỉa đến đối thủ của mình.
"Nhiều lúc ông ấy mang khuôn mặt sợ hãi," Rossi nhận định, chỉ ra rằng lông mày của Trump nhăn lại khi ông liếc xéo đối thủ trong suốt đêm tranh luận. "Ông ấy nôn nóng và giận dữ."