Theo Sci-News, đó là một vị tổ tiên cực kỳ cổ xưa của thằn lằn cổ rắn (plesiosaur), tức những bò sát biển có chiếc cổ thậm chí dài hơn cả phần còn lại của thân mình.
Hóa thạch vừa lộ diện từ địa điểm động vật cổ đại Nanzhang-Yuan'an của tỉnh Hồ Bắc- Trung Quốc, có niên đại tới 248 triệu năm, tức đầu kỷ Tam Điệp, là kỷ nguyên đầu tiên trong thời đại bùng nổ của các bò sát khổng lồ Tam Điệp - Jura - Phấn Trắng.
Biểu đổ cho thấy cách các quái vật tổ tiên đã tiến hóa cực nhanh để tạo ra nhóm thằn lằn cổ rắn kinh dị - Ảnh: Qi-Ling Liu
"Kỷ Tam Điệp sớm là giai đoạn diễn ra các quá trình tiến hóa nhanh chóng của sự sống đại dương, sau đại tuyệt chủng tàn khốc vào cuối kỷ Permi. Điều này đặc biệt được đánh dấu bằng sự xuất hiện của các loài động vật mới và phương thức sống mới" - TS Qi-Ling Liu từ Trường Đại học Khoa học địa chất Vũ Hán (Trung Quốc) giải thích.
Loài tổ tiên của thằn lằn cổ rắn này được đặt tên Chusaurus xiangensis, thuộc nhóm pachycephalosaur, có chiếc cổ ngắn hơn nhiều thế hệ "con cháu" sau này, theo bài công bố trên tạp chí BMC Ecology and Evolution.
Nhóm quái vật này cũng chính là kết nối mà bấy lâu giới sinh vật học tìm kiếm: Nhóm ở giữa các eosauroterygian - một nhóm bò sát biển cổ ngắn - với thằn lằn cổ rắn sau này.
Chusaurus xiangensis là con pachycephalosaur có cổ ngắn nhất từng được biết, nhưng cho thấy rõ ràng sự tiến hóa của cổ theo xu hướng bắt đầu dài ra.
Kết hợp với các hóa thạch cùng nhóm, nó trở thành bằng chứng sống động cho việc thằn lằn cổ rằng đã sở hữu thân hình quái dị là nhờ loài tổ tiên cổ mọc dài thêm qua từng thế hệ, thông qua việc bổ sung dần những đốt sống mới.
Chiếc cổ dài hơn trở nên linh hoạt hơn, khiến chúng có thể tóm lấy con mồi uyển chuyển như một con rắn trong khi vẫn giữ thân hình ổn định.
Với sự xuất hiện của những cá thể được coi là thằn rằn cổ rắn thật sự vào kỷ Jura ngay sau đó, rõ ràng nhóm tổ tiên này đã tiến hóa cực kỳ nhanh, vượt bậc trong việc mọc dài thêm chiếc cổ. Điều này có thể được kích thích ngay từ đầu bởi chính thế giới khắc nghiệt hậu đại tuyệt chủng mà chúng đã ra đời.
