Tại kỳ họp thứ 16 HĐND TP Hà Nội, các đại biểu biểu quyết thông qua Nghị quyết tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2023 - 2025. Theo đó, Hà Nội không sáp nhập quận Hoàn Kiếm, mà vẫn giữ nguyên 30 quận, huyện, thị xã như hiện nay.
Trình bày tờ trình tại kỳ họp, Giám đốc Sở Nội vụ Trần Đình Cảnh cho hay, theo quy định tại Nghị quyết số 35 ngày 12/7/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030, Hà Nội có 1 đơn vị hành chính cấp huyện (quận Hoàn Kiếm) và 173 đơn vị hành chính cấp xã không đảm bảo tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số.
Tuy nhiên, quận Hoàn Kiếm có yếu tố đặc thù nên thành phố không thực hiện sắp xếp.
Cụ thể, Hoàn Kiếm là trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế và văn hóa của TP Hà Nội. Quận này có địa giới hành chính ổn định, hình thành trước năm 1945, có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa gắn với sự hình thành của thành Đại La, Thăng Long, Đông Đô.
Ngoài ra, khu phố cổ gồm 10 phường của quận Hoàn Kiếm cũng có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời cần được bảo tồn, gìn giữ, gồm: Hàng Đào, Hàng Bạc, Hàng Gai, Hàng Bồ, Hàng Bông, Hàng Buồm, Hàng Mã, Cửa Đông, Đồng Xuân, Lý Thái Tổ. Các phường này còn gắn với lịch sử lâu đời 36 phố phường, có 5 cửa ô của Hà Nội từ đầu thế kỷ 20.
Nếu thực hiện sắp xếp quận Hoàn Kiếm sẽ mất đi các giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống và quá trình hình thành Thăng Long - Hà Nội. Việc sáp nhập Hoàn Kiếm còn ảnh hưởng đến hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội của thành phố trong thời gian tới.
Cũng theo tờ trình, ngoài việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, Hà Nội đang thực hiện Nghị quyết số 15 của Bộ Chính trị và Chương trình hành động số 16 của Thành ủy Hà Nội với nhiệm vụ phấn đấu đến năm 2025 có ít nhất 3-5 huyện và đến năm 2030 có thêm 1-2 huyện phát triển thành quận.
Cụ thể, từ nay đến năm 2025, Hà Nội phấn đấu đưa huyện Đông Anh và Gia Lâm lên quận. Theo nghị quyết, quận Đông Anh có 24 phường, quận Gia Lâm có 16 phường.
Ngoài ra, TP Hà Nội còn đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đưa các huyện Thanh Trì, Hoài Đức và Đan Phượng lên quận.
Trước đó, vào cuối tháng 7/2023, tại hội nghị toàn quốc về sắp xếp đơn vị hành chính, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết qua rà soát và đối chiếu với các tiêu chí theo nghị quyết 35 của Quốc hội, có 1 quận và 176 xã, phường sẽ thuộc diện phải sáp nhập trong giai đoạn 2023-2025.
Cụ thể, quận Hoàn Kiếm thuộc diện phải sáp nhập vì quy chiếu theo các tiêu chí theo nghị quyết 35 của Quốc hội, quận này không đủ tiêu chí về diện tích. Theo quy định, mỗi quận phải có diện tích tối thiểu 35km², dân số 150.000 người. Quận Hoàn Kiếm dù đủ tiêu chí về dân số nhưng chỉ đạt 15% chỉ tiêu về diện tích (5,35km²).
Tuy nhiên, trong phương án sắp xếp của UBND TP Hà Nội, thành phố cho rằng không nên sáp nhập quận Hoàn Kiếm vì nhiều lý do.