George Jerjian, (67 tuổi) tác giả của cuốn sách Dare to Discover Your Purpose: Retire, Refire, Rewire (Dám khám phá mục đích của bạn: Nghỉ hưu, tiếp lửa, phục hồi), vừa chia sẻ những thách thức lớn nhất khi nghỉ hưu ít ai nhắc đến.
Năm 2007, ở tuổi 52, tôi buộc phải nghỉ hưu chỉ sau một đêm. Kết quả chụp MRI cho thấy một khối u có kích thước bằng quả cà tím lớn, nằm trên xương chậu của tôi. Bác sĩ chuyên khoa ung thư nói với tôi rằng trong 98% những trường hợp này, khối u xương là ung thư thứ phát. Ông ước tính tôi chỉ còn sống được khoảng sáu tháng.
Nhưng sau hai ca phẫu thuật thành công, tôi phải mất vài tháng để hồi phục bằng nạng và học cách đi lại. Sau trải nghiệm cận kề cái chết, tôi đã nghỉ hưu được 10 năm. Tôi thấy mình buồn chán, bồn chồn và bế tắc. Sự nhiệt tình và năng lượng của tôi giảm dần. Sức khỏe tinh thần của tôi bị ảnh hưởng.
Không ai khác mà tôi biết đã nghỉ hưu nói với tôi rằng đây là những điều tôi có thể trải qua. Nhưng khi tôi chia sẻ với họ cảm giác của mình, họ thừa nhận đôi khi họ cũng cảm thấy như vậy.
Nghỉ hưu sẽ là quãng thời gian tồi tệ bởi những thách thức từ sức khỏe, hối tiếc và bị lãng quên
Đó là lúc tôi quyết định "nghỉ hưu" và thành lập một công ty huấn luyện tư duy để giúp mọi người có được một cuộc nghỉ hưu trọn vẹn hơn tôi.
Thử thách lớn nhất của việc nghỉ hưu
Nghỉ hưu có ý nghĩa khác nhau đối với những người khác nhau. Tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát sâu với hơn 15.000 người về hưu trên 60 tuổi và hỏi họ một câu: "Thử thách lớn nhất của bạn khi nghỉ hưu là gì?"
Dưới đây là một số câu trả lời tôi nhận được theo các danh mục được trích dẫn nhiều nhất:
Hối tiếc
"Tôi nhớ làm công việc mà tôi yêu thích."
"Tôi không nghĩ việc nghỉ hưu là dành cho mình. Tôi muốn quay lại công việc giảng dạy."
"Tôi không biết phải làm gì với thời gian của mình. Tôi cảm thấy lạc lõng."
Sức khỏe
"Giữ cho tâm trí của tôi khỏe mạnh và tăng thêm giá trị cho thế giới."
"Tôi sợ chết trong đau đớn và khó chịu."
Bị lãng quên
"Nỗi sợ mất danh tính của tôi được tạo ra trong suốt cuộc đời."
"Mọi người không còn nhìn thấy bạn nữa."
"Cảm giác bị từ chối - nội tâm hóa, không lên tiếng."
Từ những chia sẻ trên, tôi nhận ra thách thức lớn nhất khi nghỉ hưu mà không ai nói đến là tìm ra mục đích sống.
Tiền chắc chắn là một mối quan tâm. Một người nói: "Tôi sợ nghèo đói và mất nhân phẩm". Một người khác viết: "Tiền đi ra, chẳng có gì vào". Nhưng đáng ngạc nhiên là những lo lắng về tài chính lại không nằm trong top 3 lo lắng hàng đầu trong danh sách.
Mọi người thường nhầm lẫn giữa tiết kiệm hưu trí với kế hoạch nghỉ hưu. Nhưng đây là hai khái niệm khác nhau. Google cụm từ "kế hoạch nghỉ hưu" và hầu hết bạn sẽ thấy trên nhiều trang, nội dung liên quan đến tiết kiệm và lương hưu.
Không có gì liên quan đến kế hoạch nghỉ hưu thực tế mà tôi tin rằng nó liên quan nhiều hơn đến cuộc sống của bạn và ít liên quan đến tiền bạc hơn. Có tài chính ổn định để tồn tại trong suốt thời gian nghỉ hưu đóng một vai trò quan trọng trong chất lượng cuộc sống, nhưng điều quan trọng hơn là kế hoạch cuộc sống của bạn.
Nói cách khác, bạn sẽ làm gì sau khi rời khỏi lực lượng lao động? Bạn có thể giã từ sự nghiệp, nhưng bạn không thể từ giã cuộc đời.
Tìm kiếm mục đích dẫn đến một cuộc sống có ý nghĩa hơn, lành mạnh hơn
Trong cùng cuộc khảo sát đó, tôi đã hỏi mọi người nghĩ họ có thể giải quyết những thách thức của mình như thế nào. Toàn bộ 35% tin rằng câu trả lời nằm ở việc tìm kiếm mục đích sống thông qua một kỹ năng hoặc sở thích mới.
Trên thực tế, một nghiên cứu năm 2021 trên 12.825 người lớn trên 51 tuổi được công bố trên Tạp chí Lão khoa ứng dụng đã liên kết mục đích sống mạnh mẽ với hành vi lối sống lành mạnh hơn và tốc độ tiến triển của các bệnh mãn tính chậm hơn.
Tìm kiếm mục đích sống cũng có thể giúp những người về hưu tìm thấy những cơ hội việc làm mới mang lại thu nhập, giúp giảm bớt những lo lắng về tài chính.
Khái niệm của người Nhật đã cứu tôi khỏi cuộc nghỉ hưu đầy chán nản như thế nào?
Tôi đã giúp vô số người về hưu tìm được mục đích sống của mình. Họ không quay trở lại làm việc theo kiểu truyền thống từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều mà họ thành lập doanh nghiệp mới, tư vấn, tình nguyện và thực hiện những sở thích mang lại cho họ niềm vui và sự hài lòng.
Để xác định những hoạt động nào mang lại mục đích cho tôi, tôi đã tham khảo khái niệm "ikigai" của người Nhật, có nghĩa là "lý do tồn tại của bạn".
Ở phiên bản phương Tây của khái niệm này thường dựa trên bốn câu hỏi mà một người phải hoàn thành. Cụ thể:
1. Bạn có đang thực hiện một hoạt động mà bạn yêu thích không?
2. Bạn có giỏi về nó không?
3. Thế giới có cần những gì bạn cung cấp không?
4. Bạn có thể được trả tiền để làm việc đó không?
Các yếu tố xác định ikigai của mỗi cá nhân theo nghiên cứu của George Jerjian. Ảnh: CNBC
Trong khi đó, nhà thần kinh học và chuyên gia về hạnh phúc người Nhật Ken Mogi cũng đề nghị xem xét hoạt động này dựa trên năm trụ cột giúp ikigai của mỗi cá nhân phát triển tốt hơn.
Hoạt động muốn triển khai có cho phép bản thân bắt đầu từ việc nhỏ và cải thiện theo thời gian không?
Hoạt động này cho phép bạn giải phóng bản thân không?
Chúng có giúp theo đuổi sự hài hòa và bền vững?
Bạn có được tận hưởng những điều nhỏ nhặt không?
Hoạt động này có cho phép bạn tập trung vào hiện tại không?
Ở mức độ sâu hơn, ikigai đề cập đến những hoàn cảnh cảm xúc mà trong đó các cá nhân cảm thấy rằng cuộc sống của họ có giá trị khi họ hướng tới mục tiêu của mình.
Về phần tôi, tôi nhận thấy mục đích của mình bây giờ là giúp đỡ những người về hưu "nghỉ hưu" và tạo dựng cuộc sống mới cho chính họ. Tùy thuộc vào thời điểm bạn dự định nghỉ hưu, bạn có thể có thêm 30, 40, 50 năm cuộc đời hoặc hơn - và đó là một khoảng thời gian dài để trôi dạt không mục đích.