Đứa trẻ được đối thoại bình đẳng, lắng nghe tiếng nói nội tâm
"Bạn có biết tại sao con bạn không muốn nói chuyện với bạn không? Bởi vì bạn luôn muốn kiểm soát nó", một blogger giáo dục Trung Quốc từng nói.
Thực tế, trong quá trình giáo dục con cái, nhiều bậc cha mẹ luôn quen với việc ra lệnh hơn là đối thoại bình đẳng. Cha mẹ tin rằng mình là người lớn tuổi hơn và có kinh nghiệm, trải đời nhiều hơn, do đó con cái phải tuân theo sự sắp đặt của họ.
Tuy nhiên, tâm lý giáo dục cho chúng ta biết rằng trẻ em cần được tôn trọng và thấu hiểu nhiều hơn trong quá trình trưởng thành. Khi cha mẹ có thể hạ thấp địa vị của mình và nói chuyện với con một cách bình đẳng, con cái sẽ cảm thấy được tôn trọng và sẵn sàng chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của mình với cha mẹ hơn.
Kiểu giao tiếp này giúp thiết lập mối quan hệ gần gũi giữa cha mẹ và con cái và mang lại môi trường gia đình an toàn, ấm áp cho trẻ em. Điều này không chỉ có thể nâng cao mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái mà còn nuôi dưỡng sự tự tin và khả năng tư duy độc lập của trẻ.
Một giáo viên lâu năm tại Trung Quốc cho biết: "Cháu trai tôi năm nay mới vào lớp hai, điểm số của cháu không cao lắm nhưng cháu là một đứa trẻ rất đáng yêu. Anh ấy có sự nghịch ngợm và tính cách của một đứa trẻ, nhưng luôn tự đưa ra quyết định cho bản thân. Nguyên nhân là vì anh chị của tôi hiếm khi ra lệnh, yêu cầu con cái phải làm điều gì. Thay vào đó, từ khi bé còn nhỏ, anh chị đã đưa ra những gợi ý, giải thích rõ ràng hậu quả, thảo luận với con rồi hướng dẫn con tự đưa ra quyết định.
Dù còn rất nhỏ nhưng cậu bé hiểu được nguyên nhân và hậu quả của hành động của mình. Nếu bé muốn chơi điện thoại di động, bé sẽ xin phép mẹ; bé cũng không bỏ bữa, biếng ăn hay cần người dỗ dành từng bữa cơm vì bé biết rằng, nếu không ăn thì sau đó sẽ đói và đau bụng, khó chịu. Từ đó, tôi hiểu rằng, thay vì áp đặt, hãy để đứa trẻ được đối thoại bình đẳng và cha mẹ nên lắng nghe tiếng nói nội tâm của trẻ nhiều hơn."
Giáo viên này nói thêm: "Mặc dù thành tích học tập của cháu trai tôi không mấy nổi bật trong lớp, nhưng mọi người đều tin rằng nó sẽ có một tương lai tốt đẹp."
Trẻ có tinh thần độc lập, được làm chủ chính mình
Khi người đồng sáng lập Google Sergey Brin đứng tại lễ tốt nghiệp của Đại học Stanford và phát biểu với tư cách khách mời đặc biệt, vô số cặp mắt đã nhìn chằm chằm vào ông, háo hức tìm hiểu bí quyết thành công từ ông.
Brin không chỉ là gã khổng lồ công nghệ mà còn là hình mẫu giáo dục gia đình thành công. Nhìn lại quá trình trưởng thành của mình, ông cho rằng phần lớn công lao đến từ cha mẹ mình. Họ nuôi dưỡng trí tò mò, tư duy độc lập và tinh thần đổi mới của ông một cách khác thường.
Cha mẹ Bryn không bao giờ ép buộc ông đi theo một con đường cụ thể mà chỉ khuyến khích ông khám phá sở thích riêng, cũng như đưa ra hướng dẫn và hỗ trợ vào những thời điểm quan trọng.
Phương pháp giáo dục này đã giúp Brin tỏa sáng trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, đồng thời nó cũng mang đến cho chúng ta một khám phá quý giá: giáo dục thành công không có nghĩa là gây áp lực và kiểm soát một cách mù quáng, mà khuyến khích trẻ thỏa thích khám phá, cho phép trẻ học hỏi nhiều hơn về khả năng của chính mình.
"Nếu bạn muốn con mình trở thành một người có triển vọng, đừng làm mọi thứ thay con." Đây là điều mà một giáo sư giáo dục Trung Quốc đã từng nói.
Nhiều bậc cha mẹ luôn quen giúp đỡ con mình mọi việc trong quá trình giáo dục con, từ việc mặc quần áo, ăn uống, sắp xếp việc học… Họ cho rằng làm như vậy sẽ giúp con cái lớn lên dễ dàng, hạnh phúc hơn nhưng thực tế nó tước đi sự độc lập, tự chủ của các em.
Trẻ cần có sự tự chủ. Nguyên tắc này cũng trùng hợp với lý luận quan trọng trong giáo dục, đó là chúng ta phải tôn trọng sự chủ động chủ quan của trẻ và để trẻ phát triển thông qua việc tự khám phá và thực hành.
Đối với những đứa trẻ lớn lên có triển vọng, cha mẹ thường tuân theo nguyên tắc này, không can thiệp quá nhiều vào cuộc sống, học tập của con mà cho con đủ tự do, không gian để phát triển sở thích và tài năng của bản thân.
Trẻ được hỗ trợ tinh thần tích cực, lành mạnh
Nhà giáo dục Weiss Langs từng nói: "Cho con học cách tự lập không có nghĩa là bỏ mặc con, gạt bỏ trách nhiệm làm cha mẹ, cũng không có nghĩa là để con lớn lên theo ý muốn. Đó là cái cớ để các bậc cha mẹ kém năng lực không đầu tư cho giáo dục. Cha mẹ thật sự khôn ngoan luôn biết buông bỏ những việc nhỏ, hướng dẫn và hỗ trợ tinh thần cho những việc lớn".
Quả thật, trẻ em phải học cách tự lập, nhưng trẻ em dù sao cũng là trẻ em, luôn cần sự hỗ trợ của người lớn có kinh nghiệm. Nếu một đứa trẻ còn non nớt bị tổn thương ở thế giới bên ngoài và không được an ủi, giải quyết kịp thời khi về nhà, rất có thể điều đó sẽ trở thành vết sẹo tinh thần khó hàn gắn.
Suy cho cùng, mọi trẻ em đều cần có cảm giác được yêu thương. Nghiêm khắc là một phương pháp nhưng không phải là kết quả cuối cùng; tăng cường giao tiếp tình cảm với trẻ mới là tình yêu thương và sự quan tâm thực sự.
Tại sao nhiều trẻ thích chơi điện thoại di động? Bởi vì họ cảm thấy rằng điện thoại di động hiểu họ hơn cha mẹ. Là cha mẹ, nếu luôn lơ là trong việc giao tiếp với con cái và không hiểu được thế giới nội tâm cũng như nhu cầu của con trong quá trình giáo dục con cái, chúng ta sẽ dễ rơi vào tình trạng bực bội khi cả hai bên đều cố gắng mà không hiểu nhau.
*Nguồn: Aboluowang