EQ, hay chỉ số cảm xúc, là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Nó không chỉ giúp chúng ta hiểu và quản lý cảm xúc bản thân mà còn giúp chúng ta nhận thức và phản ứng phù hợp với cảm xúc của người khác. EQ cao đưa đến khả năng thích ứng tốt hơn trong môi trường xã hội, cải thiện mối quan hệ cá nhân và nghề nghiệp, và tăng cường sự hợp tác cũng như giao tiếp hiệu quả. Nó giúp chúng ta xây dựng lòng tin và sự gần gũi trong các mối quan hệ, đồng thời cung cấp nền tảng vững chắc cho sự lãnh đạo và quản lý.
Trong công việc, những người có EQ cao thường giải quyết xung đột hiệu quả, quản lý căng thẳng tốt và tạo dựng được một môi trường làm việc tích cực. Họ thấu hiểu và trân trọng giá trị của đồng nghiệp, khách hàng, và đối tác, từ đó đạt được kết quả tốt hơn trong các dự án và mục tiêu chung.
Trong gia đình, EQ giúp chúng ta gắn kết và hỗ trợ lẫn nhau, tạo nên một không gian ấm cúng và yêu thương, nơi mỗi thành viên có thể chia sẻ cảm xúc và được hiểu. Đặc biệt với trẻ em, việc phát triển EQ là nền tảng quan trọng cho sự phát triển toàn diện, giúp trẻ trở thành người trưởng thành tự tin, cảm thông và có trách nhiệm. Chính vì vậy, việc nhận thức và phát triển EQ là hết sức quan trọng trong mọi khía cạnh của đời sống.
Giáo sư Lý Mai Cẩn - một Giáo sư nổi tiếng tại Trung Quốc, từng chia sẻ trong một bài phát biểu rằng trẻ có mối quan hệ rất lớn với môi trường gia đình, đặc biệt là phương pháp giáo dục của cha mẹ. Nếu con bị đánh giá có EQ thấp, thay vì đổ lỗi cho con, phụ huynh nên xem lại chính bản thân mình trước. Theo Giáo sư Lý Mai Cẩn, dưới đây là 3 kiểu cha mẹ dễ nuôi dạy nên những đứa trẻ có EQ thấp.
Giáo sư Lý Mai Cẩn
1. Cha mẹ keo kiệt
Cha mẹ có thói quen tính toán, tính cách keo kiệt có thể không cung cấp đủ môi trường để trẻ phát triển các kỹ năng xã hội và cảm xúc một cách toàn diện, bởi lẽ trẻ cần được học cách chia sẻ, thấu hiểu và biểu đạt cảm xúc một cách lành mạnh. Khi đi chợ, ngay cả một cọng hành, họ cũng sẵn sàng trả giá với bán hàng. Hơn nữa, kiểu cha mẹ này còn thích lợi dụng người khác, vì một chút lợi ích nhỏ mà có thể vứt bỏ đạo đức sang một bên.
Nếu trẻ không được khuyến khích hoặc có cơ hội tương tác xã hội tích cực, điều này có thể hạn chế sự phát triển của chỉ số cảm xúc (EQ), thậm chí những ông bà bà mẹ keo kiệt có thể nuôi dạy lên những đứa trẻ ích kỷ.
2. Cha mẹ thích kiểm soát
Cha mẹ quá kiểm soát con cái có thể gây ra các hệ lụy tiêu cực như làm giảm sự tự tin và khả năng tự quyết của trẻ, cũng như tạo ra môi trường căng thẳng trong gia đình. Trẻ có thể trở nên phụ thuộc, sợ hãi khi đưa ra quyết định hoặc thể hiện cảm xúc, cũng như có thể phản kháng mạnh mẽ hay bí mật làm những việc để chống lại sự kiểm soát của cha mẹ.
Cha mẹ thích kiểm soát có thể tạo ra mức độ căng thẳng và áp đặt trong gia đình, điều này có thể hạn chế khả năng của trẻ trong việc học hỏi và phát triển các kỹ năng xã hội và cảm xúc một cách tự nhiên. Một môi trường gia đình quá kiểm soát có thể không cho trẻ cơ hội thực hành sự tự do biểu đạt, khám phá và quản lý cảm xúc của mình, điều này quan trọng cho việc phát triển EQ. Trẻ em cần không gian để thử nghiệm, mắc lỗi và học hỏi từ trải nghiệm của chính mình, không chỉ từ sự chỉ bảo của cha mẹ.
Ảnh minh họa
3. Cha mẹ không kiểm soát được cảm xúc
Cha mẹ thường xuyên nóng giận có thể tạo ra môi trường gia đình căng thẳng và không ổn định, gây khó khăn cho trẻ trong việc học cách xử lý cảm xúc một cách lành mạnh. Khi trẻ liên tục tiếp xúc với hành vi tức giận, chúng có thể trở nên lo lắng, sợ hãi hoặc bắt chước những hành vi tiêu cực đó. Điều này có thể ngăn chặn sự phát triển của khả năng thấu cảm, hiểu và điều chỉnh cảm xúc của bản thân và người khác, đồng thời hạn chế sự phát triển của các kỹ năng xã hội quan trọng, dẫn đến chỉ số cảm xúc (EQ) thấp hơn.