Văn hóa dân gian Trung Quốc thường lưu truyền nhiều giai thoại ly kỳ về cương thi (hay xác chết biết đi), hình tượng xuất hiện nhiều trên các bộ phim nổi tiếng của Hồng Kông. Hiểu một cách nôm na, xác chết không bị thối rữa sau khi được yểm bùa, hoặc trong lòng còn nhiều oán hận, thì sẽ bị biến thành cương thi.
Nhiều người còn cho rằng cương thi ở Trung Quốc tương tự như ma cà rồng hay zombie ở phương Tây, có khả năng nhảy tưng tưng vào buổi tối và hút máu người để duy trì sự sống.
Cương thi là xác chết biết đi trong những câu chuyện dân gian huyền thoại của Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo nhiều câu chuyện huyền thoại, cương thi ở Trung Quốc rất đáng sợ, vì khuôn mặt nhợt nhạt, không thể nói chuyện và họ thường diện một loại trang phục của quan lại thời nhà Thanh (1644-1912).
Lý giải về hiện tượng cương thi thường mặc trang phục của quan lại thời nhà Thanh, người ta cho rằng có thể những câu chuyện về loại ma cà rồng này thường được ghi chép nhiều nhất vào triều đại này.
Đặc biệt, cương thi có thể dễ dàng nhận biết nhờ tư thế và cách chuyển động như giơ hai tay về phía trước do bị tê cứng và chân thì nhảy lò cò thay vì đi bộ.
Dù vậy, một số câu chuyện dân gian cũng cho rằng có các biến thể khác của cương thi. Ví dụ, có cương thi trông gần như giống hệt người bình thường, trong khi số khác lại có khuôn mặt và cơ thể bị phân hủy nhiều hơn một chút vì họ đã chết trong một thời gian dài.
Thậm chí, cương thi còn được cho là "xác sống" có hàm răng sắc nhọn, lưỡi dài, móng tay dài và toàn thân thì phát ra một thứ ánh sáng quái dị ghê rợn màu xanh lục. Họ thường xuất hiện vào buổi tối và thậm chí sau khi "đội mồ" sống dậy còn có thể sở hữu những kỹ năng như bay nhảy rất nhanh và biến đổi thành sói.
Theo truyền thuyết trong văn hóa dân gian cho rằng, những người qua đời mà mang nỗi oán hận lớn thì sau khi bị yểm bùa có thể biến thành cương thi.
Các giai thoại cho rằng có nhiều cách để biến một xác chết trở thành cương thi. Chẳng hạn như một người chết thảm khốc vì tự tử, chết đuối, treo cổ... có thể dễ trở thành cương thi vì linh hồn không thể tách rời khỏi cơ thể.
Trong khi đó, một giả thuyết khác cho rằng việc chôn cất không đúng cách hoặc trì hoãn việc an táng cũng có thể khiến cho xác chết biến thành cương thi và tìm cách quay trở lại ám ảnh người sống.
Một cách trở thành cương thi rùng rợn khác mà người ta đồn thổi là xác chết bất ngờ bị sét đánh hoặc bị một con vật (chẳng hạn như mèo) nhảy qua.
Giai thoại ly kỳ về cương thi - xác chết bật dậy trong đêm
Những câu chuyện rùng rợn về cương thi không phải là không có cơ sở. Chuyện kể rằng, vào thời nhà Thanh, nhiều công nhân chết xa nhà và thi thể của họ được đưa trở về quê hương để mai táng. Những người chuyên đảm nhiệm công việc này vào ban đêm có cách thức vận chuyển rất kỳ dị và họ được ví như người có khả năng "điều khiển xác chết".
Theo đó, khi đêm đến, hai người đàn ông khiêng trên vai chiếc quan tài có thi thể người công nhân, bằng các cọc tre.
Trên hành trình vận chuyển, cọc tre có đôi lúc uốn cong xuống nên nhìn từ xa người chết trông giống như đang bật dậy.
Đó cũng chính là nguyên nhân bắt nguồn tạo ra những tin đồn về xác chết sống lại. Ban đầu, người ta cho rằng những người "điều khiển xác chết" là thầy đồng có thể hồi sinh xác chết sống lại.
Cụ thể, dưới sự giám sát của họ, thi thể người chết sẽ tự trở về nhà. Công việc đáng sợ này được thực hiện vào ban đêm để giảm thiểu về sự phân hủy của thi thể, đồng thời hạn chế được nguy cơ phải giáp mặt người sống vì sợ mất linh nghiệm.
Cương thi thường ra ngoài vào buổi tối. Ảnh minh họa
Việc gặp xác chết biết đi vào ban đêm được coi là không may mắn, do đó, một vị thầy cúng thường cầm cái chuông dẫn đầu đám rước để có thể cảnh báo người dân không được lại gần.
Theo truyền thuyết dân gian Trung Quốc, cương thi được cho là thường đi ra ngoài vào ban đêm. Để có thể tồn tại, những xác chết nhảy lò cò này sẽ cướp đi sinh lực hay hút máu của người còn sống.
Tuy nhiên, những người sống cũng có một số biện pháp chống lại cương thi khá hiệu quả, bao gồm máu chó mực, gương, gạo nếp, trứng gà, kiếm gỗ, nước tiểu của bé trai,... Ngoài ra, việc dán lá bùa trên trán cũng được coi là cách hữu hiệu để chống lại cương thi.
Xuất hiện nhiều trong các bộ phim nổi tiếng của Hồng Kông từ những năm 1980, cương thi thường được mô tả như những nhân vật phản diện và đôi khi còn khá hài hước.
Dù vậy, những câu chuyện, giai thoại về cương thi ở Trung Quốc đều rất thần bí và hầu hết chưa có bằng chứng xác thực nên đến nay "xác chết biết đi" vẫn còn là một bí ẩn nan giải.
Tham khảo ảnh/nguồn: Ancientorigins, Ancientpages