Số lượng việc làm tháng 1 tại Mỹ tăng mạnh một cách đáng kinh ngạc, đặt ra một bài toán: Nếu nền kinh tế đang tạo ra việc làm mới với tốc độ nhanh như vậy, các nhà tuyển dụng sẽ tìm người ở đâu để lấp đầy những vị trí trống?
Ngày 2/2, Bộ Lao động báo cáo rằng nước Mỹ đã có 353.000 việc làm mới trong tháng 1, gần gấp đôi những gì các nhà kinh tế ước tính. Cùng với đó, nền kinh tế đã tạo thêm trung bình 289.000 việc làm trong 3 tháng qua. Đây là tốc độ tạo việc làm nhanh nhất kể từ quý đầu tiên của năm ngoái. Thu nhập bình quân mỗi giờ đã tăng 0,6% so với một tháng trước và tăng 4,5% so với một năm trước đó. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp 3,7%.
Ngày 31/1, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Jerome Powell phát biểu rằng việc cắt giảm lãi suất vào tháng 3 là khó xảy ra. Vì thế, cơ hội để các nhà hoạch định chính sách cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tháng 3 vốn đã mong manh, giờ đây gần như không có cơ hội.
Trong khi lạm phát hạ nhiệt, tốc độ tăng trưởng việc làm mạnh mẽ như tháng 1 vẫn mang đến lo ngại rằng thị trường lao động quá nóng sẽ làm tăng chi phí lao động của các doanh nghiệp.
Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động.
Điều đáng chú ý là sau khi thêm 2,9 triệu việc làm trong 12 tháng qua, thị trường vẫn tiếp tục tạo thêm việc làm mới. Quả thật, tỷ lệ thất nghiệp tháng 1 là 3,7%, cao hơn mức thấp kỷ lục của tháng 1 năm ngoái là 3,4%.
Trường hợp việc làm tháng 1 tăng cũng không phải là do nhiều người tham gia vào thị trường việc làm hơn. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động là 62,5% so với tháng 12 và ở mức 62,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Vậy số nhân viên mới đến từ đâu?
Điều này có thể bắt nguồn từ câu chuyện của hai cuộc khảo sát. Số liệu việc làm lấy từ cuộc khảo sát các chủ lao động phi nông nghiệp. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp và tỷ lệ tham gia lực lượng lao động đến từ khảo sát các hộ gia đình.
Cuộc khảo sát các hộ gia đình cho thấy mức tăng việc làm chậm hơn nhiều so với khảo sát các chủ doanh nghiệp sử dụng lao động trong năm qua. Trong các bản sửa đổi hàng năm, Bộ Lao động đã giảm ước tính về dân số trong độ tuổi lao động, dẫn đến việc làm trong khảo sát hộ gia đình giảm.
Mặc dù quy mô nhỏ hơn, cuộc khảo sát các hộ gia đình đang đưa ra những thông tin chính xác hơn về việc làm so với cuộc khảo sát còn lại. Nhưng khi xem xét các tín hiệu thị trường việc làm mạnh mẽ khác, chẳng hạn như số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu hàng tuần mà Bộ Lao động thu thập từ các chương trình của tiểu bang, điều đó dường như khó xảy ra.
Thay vào đó, điều có thể xảy ra là dữ liệu của Cục Điều tra Dân số mà Bộ Lao động dựa vào đang đánh giá thấp tốc độ tăng dân số. Điều đó đã dẫn đến việc tính thiếu việc làm trong cuộc khảo sát hộ gia đình.
Trong bản cập nhật tháng trước, Văn phòng Ngân sách Quốc hội ước tính rằng dân số Mỹ năm 2023 đã tăng 0,9% so với một năm trước, cao hơn so với ước tính của Cục Điều tra Dân số là 0,5%. Nếu đúng như vậy, việc mở rộng nguồn cung lao động thông qua nhập cư sẽ giúp nền kinh tế phát triển nhanh hơn mà không gây ra lạm phát.
Tuy nhiên vẫn còn một số điều chưa chắc chắn. Lý giải vấn đề là một chuyện, nhưng các dữ liệu chồng chéo lên nhau là một thách thức đối với FED và các nhà đầu tư. Họ khó có thể xác định được thị trường việc làm đang phát triển nhanh như thế nào. Điều đó khiến FED gặp khó khăn hơn trong việc cắt giảm lãi suất.