Thịt lợn - thực phẩm quan trọng trên bàn ăn của người Trung Quốc đang tăng giá trong thời gian gần đây. Điều này được cho đã gây ra một phản ứng dây chuyền trên chính trường Bắc Kinh.
Nhiều địa phương đã đưa ra các biện pháp như định giá, hạn chế mức mua, thậm chí Quốc vụ viện Trung Quốc đã đưa ra ý kiến cụ thể về ngành chế biến thịt lợn để duy trì "sự ổn định cục diện xã hội".
Ví dụ mới nhất là Cục quản lý giám sát thị trường thành phố Hải Khẩu, Hải Nam, Trung Quốc, đã phỏng vấn 104 doanh nghiệp và các chợ nông sản địa phương, ký cam kết, yêu cầu họ không tích trữ, tăng giá trong dịp Trung thu và Quốc khánh, đồng thời cảnh cáo "những trường hợp vi phạm sẽ bị xử phạt nặng".
Theo báo tiếng Hoa Đa chiều, thời gian qua, thịt lợn đã trở thành vấn đề dân sinh được đội ngũ lãnh đạo Bắc Kinh đặc biệt quan tâm. Trung Nam Hải dường như đang trải qua một cuộc thử thách do giá thịt lợn đưa đến. Việc mở kho dự trữ thịt lợn đông lạnh cũng đã hé lộ một góc trong kho dự trữ lương thực bí ẩn của Trung Quốc.
Trung Quốc đang rơi vào khủng hoảng thịt lợn do thiếu nguồn cung, một ảnh hưởng từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang diễn ra. Ảnh: Bloomberg
Giá thịt lợn "nhảy múa"
Ngay từ tháng 8 năm nay, các địa phương như Bồ Điền (Phúc Kiến), Nam Ninh (Quảng Tây)... đã đưa ra các hạn chế đối với việc mua bán thịt lợn. Tuy nhiên, gần đây, mức độ quan tâm đến giá thịt lợn của giới chức cấp cao đang tăng lên.
Vào ngày 20/8, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã tìm hiểu sự biến động của thị trường giá cả tại các quầy bán thịt lợn ở chợ địa phương trong chuyến thị sát Hắc Long Giang. Vào ngày 30/8, Phó Thủ tướng Trung Quốc Hồ Xuân Hoa đã tổ chức một hội nghị về ổn định giá thịt lợn. Vào ngày 6/9, Văn phòng Quốc vụ viện đã ban hành bản ý kiến về ổn định chế biến lợn hơi tới tất cả các tỉnh thành phố và cơ quan chức năng liên quan. Theo đó, Bắc Kinh cho biết, sản xuất thịt lợn mang ý nghĩa quan trọng đối với việc ổn định cục diện xã hội Trung Quốc.
Vài ngày sau, vào ngày 11/9, Quốc vụ viện Trung Quốc tiếp tục yêu cầu các cơ quan liên quan thực hiện các biện pháp để bình ổn giá thịt lợn. Hải Nam dường như đi đầu trong cuộc chiến bình ổn giá thịt lợn này. Tỉnh này đã hai lần mở kho dự trữ thịt lợn đông lạnh của tỉnh kể từ ngày 26/8 nhằm phân bổ thịt lợn tại địa phương.
Trong tháng 10, tỉnh Hải Nam dự kiến sẽ mở kho đông lạnh lần thứ ba. Vào ngày 4/9, Bí thư tỉnh ủy Hải Nam Lưu Tứ Quý đã đi khảo sát một số siêu thị và chợ nông sản để kiểm tra giá thịt lợn. Những nỗ lực liên tục của Hải Nam về giá thịt lợn được cho xuất phát từ sự tăng trưởng nhanh chóng của chỉ số giá tiêu dùng CPI của tỉnh, cao hơn hẳn nhiều tỉnh thành khác của Trung Quốc.
Theo dữ liệu chính thức do chính phủ Trung Quốc công bố, tốc độ tăng trưởng CPI của Hải Nam trong tháng 6 là 2,8%. Trong tháng 7, chỉ số đã vượt qua con số 3 và đạt 3,4%. Trong tháng 8, chỉ số này đã tăng đến 3,8%. Tốc độ tăng trưởng này chỉ đứng sau chỉ số CPI 5,2% của tỉnh Quảng Tây. Theo dữ liệu do Cục vật giá thành phố Hải Khẩu công bố, vào ngày 11/9, giá các loại thịt tại địa phương tăng 36,05% so với năm trước. Xét ở cấp quốc gia, giá thịt lợn trong tháng 8 tăng 46,7% so với năm trước.
Bình ổn giá thịt lợn, đảm bảo nhu cầu mua bán của người dân đang là thách thức với Bắc Kinh. Ảnh: Rueters
Một góc kho dự trữ lương thực bí ẩn của Trung Quốc
Các văn kiện và bảng báo cáo về kế hoạch và số liệu thống kê dự trữ lương thực quốc gia của Trung Quốc đều là bí mật nhà nước. Việc tỉnh Hải Nam ba lần mở kho dự trữ đã thu hút sự chú ý của thế giới đối với kho dự trữ lương thực của Trung Quốc. Điều này cho thấy thịt đông lạnh là một loại thực phẩm quan trọng trong kho dự trữ lương thực Trung Quốc.
Đa chiều cho biết, thịt lợn dự trữ quốc gia của Trung Quốc được chia thành hai loại: một là dự trữ lợn hơi, hai là thịt lợn đông lạnh. Thịt lợn đông lạnh thường sẽ "dự trữ" ở nhiều nơi khác nhau và bản thân thịt lợn dự trữ cũng được chia thành dự trữ trung ương và dự trữ địa phương.
Theo Tập đoàn thương mại lương thực Trung Quốc COFCO, một trung tâm dự trữ trực thuộc tập đoàn này đã ba lần mở kho thịt lợn đông lạnh lần lượt vào các ngày 8-14-19/3, trong đó, lần đầu tiên, số lượng thịt xuất kho lên tới 1 triệu tấn.
Giới phân tích cho rằng, đây là lần mở kho dự trữ thịt lợn đông lạnh sớm nhất ở Trung Quốc trong thập kỷ qua và tần suất ba lần vào một tháng cũng rất hiếm trong mười năm. Điều này phản ánh áp lực đối với an ninh lương thực thịt lợn ở Trung Quốc.
Ngoài nguyên tắc tự cung tự cấp lương thực, thông báo của COFCO cũng cho thấy doanh nghiệp ký gửi phải giết mổ lợn trong nước và nghiêm cấm sử dụng thịt lợn nhập khẩu để lưu trữ. Ngoài ra, theo COFCO, trong tháng 5 và tháng 9, công ty này đã hai lần đưa thịt lợn đông lạnh và thịt bò, dê ra ngoài thị trường.
Gần đây, vấn đề an ninh lương thực của Trung Quốc đang thu hút sự chú ý của Trung Nam Hải. Làm thế nào để thích ứng với kết cấu tiêu thụ lương thực đang thay đổi của người dân Trung Quốc và thiết lập an ninh lương thực trên cơ sở đó đang trở thành một chương trình nghị sự quan trọng đối với Trung Nam Hải.
Nhiều ý kiến cho rằng, thách thức chính của an ninh lương thực hiện nay của Trung Quốc nằm ở việc làm thế nào để ổn định giá lương thực để người dân có thể mua được thực phẩm cơ bản.
Tại cuộc họp của Ủy ban cải cách sâu rộng toàn diện đảng Cộng sản Trung Quốc vào ngày 9/9, Trung Nam Hải đã xem xét và thông qua một bản ý kiến hướng dẫn về việc thực hiện Chiến lược đảm bảo sản phẩm nông nghiệp quan trọng, có nghĩa là ngoài việc tăng nguồn cung và cải thiện chất lượng, Bắc Kinh phải thực hiện bảo đảm nhiều chủng loại và tối ưu hóa cơ cấu nguồn cung.
Đây cũng là lần thứ hai trong vài tháng trở lại đây, an ninh lương thực trở thành một vấn đề nghiêm trọng đối với Trung Nam Hải. Một cuộc họp của Ủy ban cải cách sâu rộng toàn diện ĐCSTQ vào tháng 5 năm nay cũng đề cập đến sự cần thiết phải đảm bảo an ninh lương thực của Trung Quốc ở mức cao hơn.
Vào tháng 7, Quốc vụ viện Trung Quốc đã tiến hành một cuộc thanh tra lớn đối với kho dự trữ lương thực trên phạm vi toàn quốc. Trong bối cảnh giá thịt lợn tăng nhanh, việc chính phủ Trung Quốc thường xuyên mở kho thịt lợn đông lạnh phân bổ trên thị trường cho thấy một góc dự trữ lương thực khổng lồ của Trung Quốc.
Theo Đa chiều, điều này cũng chứng tỏ, mặc dù hầu hết người Trung Quốc đã thoát khỏi ký ức của những nạn đói từ lâu nhưng trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ và chuyển đổi kinh tế trong nước Trung Quốc đang diễn ra, an ninh lương thực vẫn thỉnh thoảng chạm vào dây thần kinh chính trị nhạy cảm của Trung Nam Hải.