Đợt tăng giá lịch sử của dầu đang định hình lại thị trường chứng khoán và tiền tệ châu Á, giá cả ngày càng leo thang thì điểm yếu của các quốc gia phụ thuộc vào năng lượng càng lộ rõ. Rủi ro về việc tăng giá tiêu dùng và phá vỡ sự cân bằng ngân sách đã kích hoạt dòng chảy nước ngoài mạnh mẽ từ thị trường chứng khoán ở các quốc gia như Ấn Độ và Hàn Quốc trong những ngày gần đây, khiến đồng tiền của họ suy yếu.
Một số quốc gia giàu tài nguyên, như Australia và Indonesia, nằm trong số những nước hưởng lợi khi thị trường vẫn ổn định trong bối cảnh suy thoái kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Các lệnh trừng phạt đối với dầu của Nga đã đẩy giá dầu thô Brent lên mức 139 USD/thùng hồi đầu tuần.
David Chao, chiến lược gia thị trường toàn cầu khu vực Châu Á Thái Bình Dương - Nhật Bản tại Invesco, cho biết: "Không có thời điểm nào thích hợp hơn bây giờ để các nhà đầu tư đa dạng hóa tài sản. Các nước thừa tài nguyên thiên nhiên sẽ trở thành nhà xuất khẩu hàng hóa lớn nhất về năng lượng, nông nghiệp và kim loại là điều hoàn toàn hợp lý".
Dưới đây là diễn biến của một số thị trường châu Á khi đối mặt với giá năng lượng tăng cao:
Australia
Nước này dẫn đầu thế giới về sản xuất và xuất khẩu kim loại và khoáng sản, bao gồm than, quặng sắt và vàng. Dầu và khí đốt tự nhiên chiếm hơn 15% thu nhập xuất khẩu của Úc, theo RBC Europe.
Chỉ số S&P/ASX đạt 200 điểm chuẩn, trong đó các công ty vật liệu chiếm 1/4 tỷ trọng, đã giảm 2% kể từ ngày 23/2, một ngày trước khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Trong khi đó, Chỉ số MSCI Châu Á Thái Bình Dương trượt hơn 7%. Các công ty khai thác như Cimic Group và Whitehaven Coal đã tăng ít nhất 27% trong giai đoạn này, trong khi đồng AUD tăng hơn 1% so với USD vào cuối ngày 11/3 ở châu Á.
Indonesia, Malaysia
Indonesia và Malaysia là hai nhà xuất khẩu dầu cọ hàng đầu thế giới, vị thế này đã giúp thu hút các nhà đầu tư trong bối cảnh hiện tại của thị trường chứng khoán toàn cầu. Chỉ số tổng hợp Jakarta đã tự giữ vững trong khi đồng Rupiah là đồng tiền duy nhất tăng giá trong số các đồng tiền châu Á kể từ khi căng thẳng Nga-Ukraine diễn ra.
Đồng ringgit phục hồi đã hỗ trợ dòng vốn nước ngoài vào chứng khoán Malaysia. Giảm hơn 1% kể từ ngày 23/2, thị trường chứng khoán địa phương đang có xu hướng phát triển tốt hơn thị trường khu vực. Wai Ho Leong, chiến lược gia tại Modular Asset Management ở Singapore, cho biết: "Đó là phương pháp phòng ngừa lạm phát cổ điển. Tôi đang tìm mua tài sản ở Malaysia với giá rẻ, đồng thời ông nói thêm rằng đồng tiền này vẫn "bị định giá thấp".
Ấn Độ
Sự phụ thuộc vào dầu mỏ của Châu Á
Tại Ấn Độ, quốc gia khoảng 85% lượng dầu là nhập khẩu, người nước ngoài đang bán cổ phiếu với tốc độ kỷ lục và đã điều này đẩy đồng rupee xuống mức thấp kỷ lục. S&P BSE Sensex giảm 2,9% kể từ ngày 23/2, các quỹ trong nước mua vào trong bối cảnh kinh doanh bán lẻ giúp hạn chế tổn thất vốn cổ phần.
Tuy nhiên, rủi ro về cú sốc lạm phát đã đặt ra thách thức đối với ngân hàng trung ương và thị trường tài chính ở quốc gia "yếu ớt" nhất do giá dầu Brent tăng mạnh. Đầu tháng này, Credit Suisse Group AG đã hai lần hạ xếp hạng cổ phiếu Ấn Độ trong danh mục tài sản châu Á của họ, trong khi đó lại nâng hạng Australia.
Hàn Quốc
Là một nhà nhập khẩu dầu lớn, Hàn Quốc cũng đang chứng kiến tình trạng bán tháo của khối ngoại góp phần làm đồng nội tệ của nước này suy yếu. Đồng won đã giảm khoảng 3% so với USD kể từ khi căng thẳng Ukraine nổ ra, đây là quốc gia có thành tích tệ thứ hai ở châu Á.
Chỉ số Kospi đã giảm gần 11% tính đến thời điểm hiện tại do lợi suất tăng đe dọa làm giảm lợi nhuận của các công ty công nghệ chủ chốt của đất nước. Triển vọng đã được cải thiện một chút khi Tổng thống mới đắc cử Yoon Suk Yeol được cho là sẽ thân thiện với các doanh nghiệp hơn người tiền nhiệm.
Trung Quốc
Tại thị trường Trung Quốc, những lo ngại về quy định đã tác động đến giá cổ phiếu. Theo Jian Chang, nhà kinh tế Trung Quốc của Barclays, nước này nhập khẩu khoảng 15% tổng lượng dầu và có thể trả giá thấp hơn cho những mặt hàng nhập khẩu đó do nhu cầu từ Mỹ và châu Âu giảm. Theo nhiều chính sách, Bắc Kinh ra lệnh cho các nhà máy lọc dầu quốc doanh cắt giảm lợi nhuận để giảm giá nhiên liệu.
Thái Lan
Chi phí nhiên liệu tăng cao đang đe dọa sự phục hồi của nền kinh tế phụ thuộc vào du lịch như Thái Lan, ngay khi quốc gia này bắt đầu mở cửa cho du lịch quốc tế. Việc mất khách du lịch từ Nga sẽ giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế. Bên cạnh đó, đồng baht là đồng tiền hoạt động kém nhất châu Á kể từ khi xảy ra căng thẳng Nga-Ukraine, chỉ số SET đã giảm hơn 2%.