Theo báo cáo của Ủy ban châu Âu, có đến 46% lãnh thổ khu vực đang ở mức cảnh báo - đất thiếu hụt độ ẩm ở mức đáng kể, và khoảng 11% lãnh thổ khác cũng đã nâng lên mức báo động. Các đợt nóng liên tiếp và không có mưa, nước Pháp trải qua tháng 7 khô nóng nhất trong vòng 60 năm qua, khiến nhà chức trách nước này phải phát đi cảnh báo hạn hán trên cả nước.
Ông Vincent Steimer - Giám đốc các đơn vị đường thủy của Pháp cho biết: "Từ tháng 4 đến nay trời không mưa nhiều, lưu lượng nước tại các dòng chảy đang tự động giảm. Có thể nhìn thấy dòng chảy sông Rhine lúc này, lưu lượng nước chỉ còn bằng một nửa so với mức trung bình".
Nông nghiệp và thủy điện bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi hạn hán. Tình hình không chỉ đặc biệt đáng lo ngại ở Pháp, Romania, miền Tây nước Đức, mà còn ở Italy, Hy Lạp và bán đảo Iberia.
Khu vực thung lũng trồng lúa nổi tiếng ở phía Bắc Italy, các cánh đồng thiếu nước đang khô nứt nẻ. Năm nay sản lượng dự báo sẽ sụt giảm nghiêm trọng do hạn hán. Đáng ngại hơn, cả khu vực canh tác rộng lớn này có nguy cơ mất khả năng trồng lúa do biến đổi khí hậu.
Anh Enrico Sedino - nông dân vùng Pavia, Italy - cho biết: "Hiện nay, 70% lúa của chúng tôi sẽ không phục hồi được do khô hạn. Nếu tiếp tục không có mưa, tiếp tục hạn hán, thiệt hại chắc chắn sẽ tăng lên".
Đến cả một vùng đất nổi tiếng vì mưa nhiều như Vương quốc Anh cũng đã vừa ghi nhận 8 tháng khô hạn nhất trong vòng gần 50 năm. Nông dân và người dân nói chung ở Anh được cảnh báo hãy sử dụng nước tiết kiệm hơn.
Ông John Leyland - Cơ quan Môi trường Anh - nói: "Hầu hết vùng England đã chuyển sang trạng thái thời tiết khô hạn kéo dài, đây mới chỉ là giai đoạn đầu của hạn hán. Chúng ta hy vọng người dân thực sự ý thức được tình hình và bắt đầu hành động ngay từ bây giờ".
Từ tháng 9/2021 đến tháng 4/2022, lượng mưa thấp hơn 19 đến 22% so với mức trung bình ở các khu vực. Hạn hán trở nên trầm trọng thêm do các đợt nắng nóng mạnh đặc biệt đến sớm vào mùa Hè năm nay. Theo các chuyên gia, tình hình chưa có tín hiệu khả quan, thậm chí đang ngày càng tồi tệ hơn.
Thủy điện bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi hạn hán
Các con sông có mực nước thấp hơn mọi năm không chỉ làm cho các đập thủy điện thiếu nước, mà còn ảnh hưởng cả tới các nhà máy điện nguyên tử và nhiệt điện dùng than đá. Các nhà máy điện nguyên tử luôn luôn được đặt ven sông, vì các lò phản ứng nhiệt hạch cần có nước sông để làm mát. Các nhà máy nhiệt điện dùng than đá cũng thường được đặt ven sông, vì lượng than cung cấp cho lò đốt thường do tàu thủy mang tới.
Nay mực nước sông thấp hơn, làm cho tàu chở than có lúc không thể di chuyển và làm mát các lò phản ứng hạt nhân trở nên phức tạp hơn. Có thể nói, hạn hán làm trầm trọng hơn bài toán năng lượng của nhiều quốc gia châu Âu.
Các nước châu Âu đã thảo luận về các biện pháp thích ứng với hạn hán và nắng nóng từ vài năm trở lại đây. Có hai biện pháp chính đang được áp dụng. Thứ nhất là trồng thêm cây bóng mát, cả trong thành phố lẫn giữa các thửa ruộng, giúp làm mát không khí, hấp thụ ánh nắng, giữ nền đất ổn định.
Thứ hai là ngừng bê tông hóa mặt đất, xây cất thế nào thì mặt đất cũng phải để cho nước mưa thấm qua được, ví dụ nền bãi đỗ xe lát bằng gạch có lỗ thấm lớn, vừa giảm được ngập khi mưa lớn, vừa bổ sung nước cho các mạch ngầm. Nhiều thành phố châu Âu thậm chí đã phá các mặt phẳng lát bằng bê tông tấm lớn, thay bằng gạch có lỗ thấm. Một số biện pháp khác cũng đang được thử nghiệm theo hướng thuận theo biến đổi của thiên nhiên.
Theo Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu, châu Âu đã và đang phải hứng chịu các đợt nắng nóng liên tục, nhiệt độ nhiều nơi đã tăng lên mức kỷ lục 44 - 45oC. Ủy ban này cảnh báo, các đợt nắng nóng sẽ trở nên thường xuyên hơn, đến sớm hơn và kéo dài hơn. Do đó, tác động tới sức khỏe con người hay tới kinh tế sẽ càng lớn hơn.
Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) ước tính, đến năm 2030 nắng nóng có thể làm giảm 2,2% tổng số giờ làm việc trên toàn thế giới, cái giá phải trả cho hiện tượng này sẽ là khả năng "bốc hơi" 2.400 tỷ USD trên toàn cầu.
