Hội đồng xét xử gồm 5 thành viên, do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa; 5 kiểm sát viên được phân công, đại diện cho Viện KSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố.
Trong vụ án có 38 bị cáo hầu tòa, số này có Phan Quốc Việt , Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á, bị truy tố tội "Đưa hối lộ" và "Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
Hai cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh và Nguyễn Thanh Long.
Quyết định xét xử của toà án còn có 3 người là cựu ủy viên Trung ương Đảng, họ gồm: Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị truy tố tội "Nhận hối lộ", cựu Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh bị truy tố tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí"; cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng truy tố tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ"…
Gần 50 luật sư đăng ký tham gia bào chữa cho các bị cáo, trong đó ông Nguyễn Thanh Long và Phan Quốc Việt, mỗi người có 4 luật sư.
Viện KSND Tối cao cáo buộc khi dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ và Bộ KH&CN giao các đơn vị khoa học chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch.
Với mục đích để Công ty Việt Á được tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu kit test xét nghiệm, sau đó chiếm đoạt, biến test thành sản phẩm của công ty để sản xuất, tiêu thụ, Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN, thuộc Bộ KH&CN) để Việt Á được Bộ phê duyệt tham gia, phối hợp Học viện Quân y thực hiện đề tài.
Sau đó, Việt đề nghị Nguyễn Văn Trịnh (cựu trợ lý Phó Thủ tướng), Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế)... can thiệp, tác động, chỉ đạo bị cáo Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế) để Việt Á được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, đăng ký lưu hành chính thức kit test xét nghiệm COVID-19.
Khi Việt Á sản xuất thương mại, bán 200.000 test xét nghiệm cho Bộ Y tế, Việt đã nâng khống cơ cấu đơn giá nhưng vẫn được Bộ Y tế hiệp thương, xác định giá 470.000 đồng/kit test không có căn cứ.
Theo Viện kiểm sát, Bộ Y tế đã kiểm tra giá hiệp thương, xác định Việt Á thay đổi nguyên vật liệu sản xuất nhưng không ra kết luận kiểm tra, không kiến nghị xử lý, dẫn đến Công ty Việt Á tiếp tục sử dụng mức giá trên, tạo mặt bằng giá để bán cho các đơn vị, địa phương.
Kết quả điều tra xác định trong năm 2020 và 2021 tổng doanh thu của Công ty Việt Á là hơn 4.247 tỷ đồng.
Trong đó, Công ty Việt Á đã sản xuất tổng hơn 8,7 triệu kit test, đã tiêu thụ cho các đơn vị, cơ sở y tế là hơn 8,3 triệu kit test với tổng giá trị hơn 3.929 tỷ đồng (giá 470.000 đồng/kit). Đã được thanh toán hơn 5.918.266 kit với tổng giá trị 2.257 tỷ đồng.
Như vậy, hành vi phạm tội của Phan Quốc Việt cùng nhóm cựu quan chức cấp cao đã gây thiệt hại hơn 432 tỷ đồng.
Ngoài ra, cơ quan tố tụng xác định Phan Quốc Việt đưa hối lộ với tổng số tiền 3 triệu USD và 4 tỷ đồng. Trong đó, đưa Nguyễn Thanh Long 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh (thư ký của ông Long) 4 tỷ đồng; Nguyễn Minh Tuấn (cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế) 300.000 USD; Trịnh Thanh Hùng (cựu vụ phó Vụ KH-CN) 350.000 USD; Nguyễn Nam Liên (cựu vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế) 100.000 USD.
Cạnh đó, Việt còn chi tiền "cảm ơn" cho ông Nguyễn Văn Trịnh 200.000 USD; Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN) 50.000 USD; Chu Ngọc Anh 200.000 USD.
Theo cơ quan điều tra, quá trình "chạy" cho Việt Á được tham gia đề tài nghiên cứu test, Phan Quốc Việt đã mang theo một balo màu xanh bên trong có 200.000 USD và một số khẩu trang, nước rửa tay đến trụ sở Bộ KH&CN biếu ông Chu Ngọc Anh, số tiền này cựu Bộ trưởng bỏ quên hàng tháng trời tại phòng làm việc.
Ngày 29/12, Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội quyết định tuyên phạt Phan Quốc Việt 15 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" và 10 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". Tổng hợp hình phạt cả 2 tội danh, ông chủ Việt Á phải chấp hành mức án chung là 25 năm tù.
Bản án xác định, do vụ lợi cá nhân nên từ tháng 1/2020, Trịnh Thanh Hùng thông đồng với Phan Quốc Việt và Hồ Anh Sơn (thượng tá, cán bộ HVQY) đưa Công ty Việt Á vào tham gia Đề tài nghiên cứu kit test COVID-19. Sau đó, để Công ty Việt Á được cấp phép và sản xuất thương mại trái pháp luật bộ kit. Hành vi của các bị cáo dẫn đến quy trình nghiên cứu của Học viện Quân y không có sản phẩm được thử nghiệm, đánh giá và hậu quả là đề tài không hoàn thành, gây thiệt hại hơn 18 tỷ đồng.
Cơ quan chức năng xác định, Việt đã “biếu” hơn 7 tỷ đồng cho ông Hùng và nhóm cựu sĩ quan quân nhân thuộc HVQY.