Bộ Tư lệnh châu Âu (EUCOM) của Mỹ hôm 14/3 cáo buộc hai máy bay chiến đấu phản lực Su-27 của Nga chặn một máy bay không người lái MQ-9 Reaper của không quân Mỹ trên biển Đen. EUCOM tuyên bố MQ-9 Reaper đang thực hiện nhiệm vụ "tình báo, giám sát và trinh sát" trên "vùng biển quốc tế".
Theo EUCOM, hai tiêm kích Su-27 Nga tiếp cận, bay cắt mặt và xả nhiên liệu vào UAV MQ-9 Reaper, trước khi một chiếc Su-27 va vào cánh quạt UAV và buộc không quân Mỹ điều khiển UAV lao xuống biển.
Mark Sleboda, cựu binh Mỹ đồng thời là nhà phân tích an ninh và các vấn đề quốc tế, cho rằng cáo buộc từ Lầu Năm Góc về vụ việc nhằm che đậy vai trò tấn công của máy bay không người lái của Mỹ đang triển khai ở biển Đen.
Nhiều lo ngại trước nguy cơ cơ đối đầu quân sự Mỹ - Nga sau sự cố UAV rơi ở biển Đen. (Ảnh: Sputniik)
"Có một câu hỏi lớn về việc Mỹ đang làm gì khi triển khai máy bay không người lái MQ-9 Reaper hoạt động ở biển Đen. Đây là máy bay không người lái chiến đấu. Nó không phải là nền tảng trinh sát và giám sát tình báo trên không", chuyên gia Mark Sleboda nói.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết, MQ-9 Reaper bị phát hiện khi bay gần bán đảo Crimea, với bộ phát đáp nhận tín hiệu bị tắt, "vi phạm ranh giới không phận tạm thời được thiết lập cho hoạt động quân sự đặc biệt Nga tại Ukraine" . Theo Bộ Quốc phòng Nga, UAV này thực hiện động tác ngoặt gấp và tự rơi sau khi mất lái.
"Máy bay Nga không sử dụng vũ khí trên khoang, không tiếp xúc với thiết bị bay không người lái và đã trở về sân bay an toàn", Bộ Quốc phòng Nga cho hay.
Theo nhà phân tích Mark Sleboda, Ukraine đã tiến hành một loạt cuộc tấn công vào Crimea bằng cả máy bay không người lái trên không và dưới nước do Mỹ và Anh cung cấp trong thời gian qua. Các cuộc tấn công này được thực hiện dựa trên thông tin tình báo thu thập được từ máy bay giám sát của Washington và London.
"Nhiều cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đã được tiến hành nhằm vào Crimea trong 4 tuần qua, tất cả đều bị chặn nhờ sự kết hợp giữa phòng không và các hệ thống tác chiến điện tử hiện đại của Nga", ông Mark Sleboda nói.
Chuyên gia Mark Sleboda nhấn mạnh, luôn có một máy bay không người lái do thám của Mỹ bay qua biển Đen để điều phối các hoạt động tấn công của UAV nhằm vào Crimea tại thời điểm đó.
Trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin, Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu nói các chuyến bay của UAV chiến lược Global Hawk (Mỹ) ngoài khơi bờ biển Crimea đang tạo ra nguy cơ leo thang căng thẳng.
UAV Global Hawk của Mỹ thường xuyên bay ở biển Đen ngoài khơi bờ biển phía nam bán đảo Crimea. Theo dữ liệu từ Flightradar24, kể từ khi bắt đầu hoạt động quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, những UAV này đã thực hiện hơn 110 chuyến bay ngoài khơi bờ biển Crimea. Thời gian bay trung bình của UAV Mỹ là từ 8 đến 13 lần/tháng, các chuyến bay do thám kéo dài tới 10 giờ đồng hồ.
Lầu Năm Góc nói rằng chiếc MQ-9 Reaper trước khi bị bắn rơi đang thực hiện nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát (ISR) thông thường. Mỹ sử dụng MQ-9 Reaper cho cả hoạt động giám sát và tấn công mục tiêu mặt đất, loại khí tài này liên tục hoạt động trên Biển Đen để theo dõi hải quân Nga.
Trong khi đó, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov khẳng định chiếc MQ-9 đang thu thập dữ liệu mục tiêu để chuyển cho Ukraine trước khi rơi. Ông nói rằng Washington triển khai máy bay không người lái cách Mỹ hàng nghìn km và gần biên giới Nga chứng tỏ họ đang thu thập thông tin tình báo cho quân đội Ukraine để giúp thực hiện các cuộc tấn công vào lực lượng Nga.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Mark Milley thừa nhận Mỹ sẽ mất ít nhất vài ngày để xác định quy mô khu vực có mảnh vỡ rơi, nhất là khi máy bay chìm ở khu vực sâu 1.200-1.500 m ở biển Đen.
Ông cũng nhấn mạnh rằng Mỹ đã áp dụng những biện pháp để ngăn rò rỉ dữ liệu tình báo nhạy cảm nếu Nga trục vớt được UAV. " Chúng tôi có thể tự tin rằng những thứ có giá trị trên máy bay sẽ trở nên vô dụng", tướng Mỹ cho hay.
Đây là vụ va chạm trực tiếp đầu tiên giữa lực lượng Nga và Mỹ kể từ khi xung đột bùng phát ở Ukraine hồi tháng 2 năm ngoái. Sự việc dấy lên nhiều quan ngại về nguy cơ đối đầu quân sự trực tiếp giữa Mỹ và Nga.