Ukraine tăng cường các cuộc đột kích vào phòng tuyến của Nga
Trong những ngày gần đây, các nhà phân tích quân sự phương Tây trích dẫn một số video cho thấy, lực lượng Ukraine đã chọc sâu vào một số địa điểm nằm phía sau phòng tuyến của Nga, tạo ra sự khác biệt đáng kể so với giai đoạn đầu cuộc phản công.
Binh sỹ Ukraine vượt sông Dnieper bằng xuồng cao tốc. Ảnh minh họa: AP
Các nhà phân tích thuộc Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Washington cho rằng: “Cuộc tấn công hiện tại của Ukraine dường như có quy mô lớn hơn so với các cuộc tấn công chiến thuật diễn ra trước đó”.
Quân đội Ukraine hầu như giữ im lặng về hoạt động đổ bộ vào lãnh thổ do Nga kiểm soát gần thành phố Kherson và không hề tiết lộ bất cứ điều gì về mục tiêu cũng như tham vọng của họ trong công cuộc vượt sông. Trước kia, các cuộc vượt sông của Ukraine thường gặp nhiều thách thức, đồng thời bị hạn chế về phạm vi và thời gian. Trong khi đó, các mục tiêu của Kiev lại chồng chéo, bao gồm trinh sát, phá hoại, tấn công, nhằm làm suy yếu hoạt động phòng thủ và tuyến hậu cần của Nga.
Trong chuyến thăm Bắc Kinh vào tuần trước, Tổng thống Nga Putin cho rằng các cuộc tấn công mới của Ukraine nhiều tham vọng hơn và đây có thể là một phần của “cuộc phản công tiếp theo”.
Nếu Ukraine có thể thiết lập được một vị trí an toàn dọc theo sông Dnieper thì điều này sẽ khiến các mục tiêu của Nga ở Crimea đối mặt với rủi ro lớn. Kiev cũng có thể dễ dàng tấn công các tuyến hậu cần của Nga và mở ra một mặt trận mới ở khu vực mà Nga phòng thủ khó khăn hơn với các bãi mìn thưa thớt hơn.
Nhưng để đạt được mục tiêu này, Kiev có thể phải trả cái giá không hề nhỏ. Các cuộc chiến từ xưa đến nay đều cho thấy việc vượt sông luôn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Dòng sông đã trở thành rào cản tự nhiên, chứa đầy chướng ngại đối với các lực lượng tấn công. Để băng qua sông Dnieper, binh sỹ Ukraine buộc phải sử dụng thuyền. Đây là lựa chọn duy nhất bởi những cây cầu lớn nối thành phố Kherson mà Ukraine đang kiểm soát với bờ đông con sông, đã bị phá hủy trong các cuộc giao tranh.
Ông Oleksandr Tolokonnikov - quan chức cấp cao thuộc chính quyền quân sự Kherson (do Ukraine bổ nghiệm) nói rằng, Ukraine “liên tục triển khai lực lượng thủy quân lục chiến và các lực lượng khác đổ bộ vào bờ đông sông Dnieper”. Theo quan chức này, sự gia tăng các cuộc oanh tạc từ trên không của Nga vào thành phố Kherson cho thấy, Điện Kremlin ngày càng quan ngại về tình hình.
Nếu như vào tháng 9/2023, Nga chỉ thả một hoặc hai quả bom dẫn đường thông minh nặng từ 200 đến 450kg thì trong tuần qua, con số này đã tăng lên đến 20 quả. “Riêng ngày 21/10, Nga đã thả tới 24 quả bom lượn”, ông Tolokonnikov lưu ý.
Nước cờ táo bạo hay kế tung hỏa mù của Ukraine
Hoạt động vượt sông diễn ra trong bối cảnh Ukraine hy vọng tận dụng tên lửa tầm xa mới do Mỹ cung cấp để phá hủy các căn cứ không quân, kho đạn dược và trung tâm chỉ huy của Ukraine ở miền Nam. Hình ảnh vệ tinh có độ phân giải cao cho thấy Kiev đã sử dụng tên lửa ATACMS tấn công hai căn cứ không quân của Nga trên lãnh thổ Ukraine, phá hủy nhiều máy bay quân sự. Một trong số các căn cứ này nằm ở Berdiansk – vốn là căn cứ tiền phương chính của Nga ở phía Nam.
Tình báo Anh cho rằng, “thiệt hại tại căn cứ không quân này sẽ ảnh hưởng đến khả năng phòng thủ cũng như khả năng tiến hành hoạt động tấn công tiếp theo của Nga trong khu vực”.
Sông Dnieper tạo thành một vòng cung kéo dài từ biên giới phía Bắc Ukraine đến Biển Đen. Ở phía Nam, nó tạo ra rào cản tự nhiên chia cách quân đội Nga và Ukraine gần nơi con sông đổ ra biển. Nga và Ukraine đã kiểm soát các bờ đối lập của con sông kể từ khi Kiev tiến hành cuộc phản công đẩy lùi Nga ra khỏi khu vực Kherson vào tháng 11/2022.
Ukraine kiểm soát vùng đất cao hơn ở Bờ Tây. Khi Kiev chuẩn bị tiến hành cuộc phản công, đã có những dấu hiệu cho thấy Kiev gia tăng hoạt động ở khu vực này. Nhưng đến tháng 6/2023, khi đập Kakhovka bị phá hủy, toàn bộ khu vực bị ngập lụt và Kiev buộc phải tạm dừng các hoạt động quân sự. Vụ vỡ đập đã định hình lại chiến tuyến chỉ sau một đêm.
Theo các quan chức Nga và Ukraine, khi nước lũ rút, Kiev đã nối lại chiến dịch tấn công vượt sông. Chiến dịch này được củng cố vào tháng 8 với sự tham gia của gần 1.000 lính biệt kích Ukraine từng được huấn luyện ở Anh trong vòng 6 tháng. Một trong những hoạt động chính là đổ bộ vào cứ điểm của đối phương bằng xuồng nhỏ.
Vẫn chưa rõ liệu các cuộc tấn công vượt sông Dnieper của Ukraine là màn mở đầu cho một hoạt động tham vọng hơn như một số chuyên gia quân sự của Nga suy đoán, hay là sự tiếp nối của chiến thuật tung hỏa mù nhằm khai thác điểm yếu của đối phương, buộc Điện Kremlin phải điều các nguồn lực khác tới đây để chiến đấu.
Một blogger quân sự nổi tiếng của Nga có biệt danh Rybar cho biết, các lực lượng Ukraine đã tiến về phía Bắc thị trấn Pishchanivka, cách thành phố Kherson 14km về phía Đông và cách con sông khoảng 3 km. Vẫn chưa rõ tính xác thực của thông tin này, nhưng các nhà phân tích quân sự phương Tây cho biết, các cuộc giao tranh trên bộ đang diễn ra ở khu vực này.
Quân đội Ukraine chưa bình luận về thông tin trên, song Bộ Tổng tham mưu các lực lượng Ukraine cho biết, Nga đã không kích Pishchanivka, ý nói rằng các lực lượng của Kiev đang hoạt động trong thị trấn.
Ông Konrad Muzyka, chuyên gia tình báo quân sự kiêm Chủ tịch công ty tư vấn Rochan Consulting ở Ba Lan cho rằng, điều kiện hiện tại rất thuận lợi để thực hiện cuộc tấn công và có khả năng Kiev sẽ tiến hành một chiến dịch vượt sông quy mô lớn.
Theo giới phân tích, mục tiêu cuối cùng của công cuộc vượt sông là thiết lập một vị trí phòng ngự ở bên bờ sông của đối phương – nơi không có sự hiện diện của quân đội Nga. Vị trí này cần có diện tích lớn để đặt các đơn vị chống máy bay và chống thiết giáp, đồng thời cung cấp đủ không gian cho các phương tiện và đảm bảo an toàn cho lực lượng Ukraine khi họ muốn quay trở về cứ điểm bên kia sông. Nhưng vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy Ukraine sẽ thiết lập được vị trí phòng ngự này. Một số nhà phân tích cho rằng, Kiev khó có thể thực hiện nỗ lực như vậy. Trong suốt cuộc chiến, Ukraine nhiều lần phải hủy bỏ các đợt tấn công do việc vượt sông thất bại.