Câu chuyện dưới đây có lẽ sẽ mang đến cho tất cả chúng ta một lời khuyên giá trị.
Có một thanh niên trẻ sống bên bờ biển. Một hôm, anh nhặt được một chiếc thuyền thủng lỗ chỗ đã bị người ta vứt bỏ.
Đem về nhà sửa, vá rất công phu, cuối cùng, thành quả cũng xuất hiện, chiếc thuyền có thể đưa anh ta ra biển.
Mỗi ngày, người thanh niên trẻ đều hứng khởi vừa hát vừa đi thuyền ra biển. Cho dù có hôm chẳng đánh bắt được gì, anh vẫn vui vẻ xuống thuyền, nằm dài trên bãi cát tắm nắng, vẫn luôn miệng ca hát, cảm giác thật thoải mái và dễ chịu.
Có một người buôn cá sống trong căn biệt thự lớn bên bờ biển, ngày nào cũng đi sớm về khuya, lúc nào cũng bận rộn tính toán hôm nay lãi được bao nhiêu, lỗ mất bao nhiêu, mặt mũi lúc nào cũng cau có nhàu nhĩ.
Ngày nào người này cũng nhìn biển nhìn trời, lo lắng giá cá lên xuống, hầu như chẳng lúc nào được vui.
Vợ của người bán cá nghe thấy tiếng hát của thanh nhiên trẻ, rất ngưỡng mộ anh, thầm nghĩ bụng sao anh ta có thể vui vẻ đến thế!
Người đánh cá ngày ngày nhìn thấy người ngư dân sáng ra biển đánh cá, rồi lại vừa hát vừa trở về nhà trong khi mình thì lúc nào cũng phiền não, chẳng vui vẻ chút nào.
Anh ta cảm thấy vô cùng khó hiểu, nghĩ bụng: "Mình có nhiều cá đến thế nhưng chẳng bao giờ vui vẻ, anh ta có khi đến một con cá cũng chẳng bắt được, tại sao anh ta vẫn yêu đời?"
Ảnh minh họa.
Rồi anh ta nghĩ mình phải tìm hiểu nguyên nhân, tìm cách khiến cho người ngư dân kia không được quá vui vẻ.
Anh ta nói với vợ rằng mình có cách để thử người thanh niên xem có đúng là ông trời đã quá ưu ái hắn.
Tranh thủ lúc người thanh niên đang ca hát trên bờ, người buôn cả mới lén đặt một thỏi vàng lên chiếc thuyền nhỏ của đối phương.
Khi mặt trời lặn, anh chàng ngư dân trở về thuyền, vừa nhìn đã phát hiện ngay ra thỏi vàng, anh không khỏi vui mừng khấp khởi, thầm nghĩ không biết đây có phải là quà tặng mà ông trời cho mình hay không?
Anh nhón tay nhặt thỏi vàng lên. Nó có thể giúp anh đổi một chiếc thuyền mới lớn hơn, chắc chắn hơn, như thế, anh có thể đánh được cả một thuyền cá, cứ như thế, dần dần anh sẽ đổi được thuyền to hơn, thuê cả ngư dân đánh cá cho mình.
Thuyền càng đổi càng lớn, cá ở biển thuộc về anh sẽ mỗi lúc một nhiều. Như thế, anh sẽ trở thành người buôn cá, lũng đoạn giá cá bán ra, rồi chẳng máy mà trở nên giàu có.
Đánh đổi: Được và mất!
Người thanh niên nghĩ ngợi cả một đêm, và đêm đó, anh quên mất việc ca hát. Người buôn cá ở bên ngoài vẫn quan sát và cuối cùng đã phát hiện ra nguyên nhân khiến anh chàng ngư dân không hát như mọi ngày.
Cũng từ đêm đó, người ngư dân bắt đầu trở nên phiền não, anh không còn vui vẻ hát hò như trước nữa. Anh bán chiếc thuyền cũ, dùng thỏi vàng nhặt được và vay lãi cao để mua một chiếc thuyền lớn.
Sức nặng của khoản nợ đã đè nặng nên cuộc sống thường nhật khiến anh chẳng thể vui vẻ nổi.
Vợ của người buôn cá cũng không nghe thấy giọng hát quen thuộc trước đây. Từ cửa sổ vọng nhìn xuống, cô ta chỉ thấy một người thanh niên nét mặt u ám nặng trĩu tâm trạng.
Cô hỏi chồng: "Làm sao anh làm được? Làm cho anh ta giống chúng ta, không biết vui vẻ là gì nữa."
Người buôn cá nói: "Anh chỉ làm cho anh ta sở hữu nhiều hơn một chút với những gì anh ta cần mà thôi, như thế sẽ thôi thúc lòng tham của anh ta, muốn tham hơn một chút, chính là vì lòng tham mà anh ta không còn niềm vui."
Lòng tham dù một chút thôi cũng đủ làm cho con người mất đi niềm vui từ trong tâm. Ảnh minh họa.
Vài năm sau đó, người ngư dân ngày nào cũng đã trở thành một người buôn cá, sống trong biệt thự bên bờ biển, bận rộn tính toán tiền bạc, cả ngày trau mày cau có.
Chẳng khi nào anh ta quên nhìn trời nhìn biển, lo lắng giá cá lên hay xuống, nỗi lo trong lòng mỗi lúc một nhiều, chẳng lúc nào được yên tĩnh, thoải mái.
Một hôm, một trận gió xoáy bất ngờ ập đến làm vài chiếc thuyền cá của anh hư hỏng nặng, gây tổn thất kinh tế không nhỏ. Khỏi phải nói người thanh niên đã não nề ra sao, mặt xám xịt nhăn nhó. Mệt mỏi lê bước chân trên bãi cát, bất chợt anh gặp một người vô gia cư đang ngồi trên cát hát rất vô tư.
Hình ảnh đó khiến anh ta nhớ lại những ngày vô ưu trước đây. "Anh chẳng có thứ gì trong tay, sao anh có thể vui vẻ đến vậy?" người thanh niên hỏi.
"Tại sao tôi lại không có gì? Tôi có bãi cát, tôi có ánh mặt trời, tôi có sức khỏe, không phải lo ăn mặc." – người vô gia cư đáp.
Nghe đến đó, người thanh niên bỗng như được giác ngộ. Trên thế giới này, chỉ có biết thế nào là đủ mới có thể vui vẻ, lạc quan. Tri túc thường lạc (biết đủ sẽ vui), nhưng đừng chỉ nói suông. Hạnh phúc, vui vẻ chỉ đến khi mà từng giây từng phút, nội tâm con người thực sự biết đủ.
Và rồi anh ta tiếp tục nhận ra, rằng thỏi vàng những năm trước đã cướp mất niềm vui của mình.
Mà thỏi vàng đó là gì chứ? Nó khiến con người một cách dễ dàng và triệt để, đánh mất tính chân thành, đánh mất niềm vui, đánh mất sự ninh tịnh trong nội tâm.
Từ đó, trên mỗi con thuyền, anh đều khắc thật rõ hai chữ "Biết đủ". Anh biết rằng liều thuốc duy nhất giúp tăng sức đề kháng của bản thân chính là "biết đủ".
Dục vọng là thứ vĩnh viễn không thể thỏa mãn. Vĩnh viễn không biết đủ, đó là một căn bệnh phổ biến trong xã hội kể cả xưa và nay. Chúng ta hãy nhìn thậy kỹ xem bản thân và cả xung quanh mình có hay không có những người "biết đủ"?
Chúng ta sống trên đời, ngày nào cũng tất bận, tối tăm mặt mũi vùi đầu vào công việc, kế hoạch, dự định... Rồi chúng ta không ngừng than thở, oánh trách rằng áp lực quá lớn.
Nhưng kỳ thực, áp lực đó là không phải người khác đổ lên đầu chúng ta mà là chính chúng ta đang tự đổ lên mình.
Cả đời sống như vậy, có mấy ngày được sống vui vẻ yên bình thực sự?
Có lẽ mỗi ngày tỉnh giấc, hãy để bản thân "biết đủ" 3 phút thôi, thật tâm nói với mình: "Thứ mà chúng ta đang có đã đủ rồi!"
Biết đủ mới không còn ưu phiền, không còn ưu phiền mới có thể tĩnh tâm, tĩnh tâm mới có thể tự tại, và chỉ có tự tại mới có thể có được niềm vui từ tận sâu trong nội tâm.