Khi mà dân số Nhật vừa già vừa giảm, lực lượng lao động bị teo nhỏ trong khi nhu cầu mở rộng sản xuất của rất nhiều doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu và dịch vụ vẫn ở mức cao, các doanh nghiệp Nhật buộc phải tính đến việc thu hút nhiều hơn nữa nhân sự từ nước ngoài.
Việc tuyển dụng lao động nước ngoài từ bên trong nước Nhật gặp khá nhiều khó khăn bởi rào cản về vị trí địa lý, chứng thực giấy tờ, bằng cấp. Trong phần lớn các trường hợp, các cuộc phỏng vấn được tiến hành qua skype.
Tuy nhiên rất khó để thực sự biết giấy tờ bằng cấp do người ứng tuyển đưa ra có thực không và giá trị nên được tính toán ở mức nào, chính vì vậy việc doanh nghiệp Nhật ra nước ngoài tuyển dụng trực tiếp ngày một phổ biến hơn.
Những ngày tháng Bẩy năm 2016 tại Singapore nắng nóng gắt, thế nhưng không khí bên ngoài có lẽ không “nóng” như bên trong buổi tuyển dụng của doanh nghiệp Nhật ở một công ty nhân sự nổi tiếng thuộc đảo quốc này. Hàng trăm người Singapore trong trang phục vest trao đổi không ngớt với các nhà tuyển dụng.
Theo công ty nhân sự Recruit Career trụ sở tại Tokyo, các doanh nghiệp Nhật đến đây để tuyển những nhân sự tốt nhất cho mùa làm việc mới thường bắt đầu vào tháng Tư hàng năm.
Doanh nghiệp Nhật đánh giá cao chất lượng nhân sự ngành tài chính tại Singapore, chính vì vậy đợt tuyển dụng này chủ yếu những người có kinh nghiệm ngành tài chính hoặc sinh viên ngành tài chính tham gia ứng tuyển.
Cũng theo Recruit Career, việc doanh nghiệp Nhật tuyển dụng mạnh trực tiếp tại nước ngoài trước đây chưa từng có tiền lệ. Họ buộc phải thay đổi nếu không họ sẽ không có người làm việc.
Nếu doanh nghiệp Nhật đánh giá cao nhân sự ngành tài chính của Singapore thì cùng lúc đó, họ cũng rất thích nhân sự ngành kỹ thuật Việt Nam. của
Những năm gần đây, tại nhiều trường đại học khối ngành kỹ thuật của Việt Nam, việc nhìn thấy thông tin đăng tuyển người trực tiếp không còn việc hiếm. Rất nhiều sinh viên có chí hướng đi làm việc ở Nhật đã tranh thủ được cơ hội này để sang đất nước mặt trời mọc làm việc với mức lương tốt và được tận hưởng cơ hội học hỏi nghề nghiệp.
Anh Vũ là một trường hợp như vậy. Vũ học ngành tự động hóa tại một trường đại học khối ngành kỹ thuật lớn của Việt Nam. Từ khi còn học tại trường đại học, Vũ luôn ngưỡng mộ công nghệ tự động của các kỹ sư Nhật, Vũ khao khát được đến Nhật làm việc.
Chính vì vậy, 4 năm học tại trường, Vũ không ngừng trau dồi thêm tiếng Anh, tiếng Nhật. Tốt nghiệp Vũ có bằng TOEIC 750 điểm và tiếng Nhật N3.
Khi đọc được thông tin đăng tuyển ở trường, Vũ đã ngay lập tức nộp hồ sơ và được nhận. Tháng 10 năm nay, Vũ sẽ chính thức làm việc tại một công ty Nhật thuộc tỉnh Beppu, miền Nam nước Nhật với mức lương sau thuế khoảng 22 man, tức khoảng 44 triệu đồng Việt Nam.
Không chỉ đến Singapore, đến Việt Nam, doanh nghiệp Nhật còn đến rất nhiều nước khác như Philippines, Indonesia trong khu vực Đông Nam Á để tuyển người trực tiếp đưa thẳng sang Nhật làm việc.
Cho đến hiện tại, chưa có thống kê chính thức về chất lượng nhân sự được tuyển theo hình thức trên nhưng theo tìm hiểu của phóng viên, đa phần phía nhà tuyển dụng và người làm việc đều hài lòng.
Sống ở đất Nhật đã 4 năm, người viết từng gặp rất nhiều sinh viên chủ yếu đến từ khối ngành kỹ thuật của Việt Nam qua Nhật làm việc bằng nhiều con đường tuyển dụng.
Họ có thể do các công ty Nhật sang Việt Nam phỏng vấn và tuyển dụng trực tiếp, do công ty nhân sự Việt Nam tuyển dụng theo đơn đặt hàng do phía Nhật cung cấp; hoặc họ có thể sang Nhật theo diện cử đi làm 2,3 năm sau đó tiếp tục về làm việc cho công ty tiến cử.
Theo tìm hiểu của cá nhân người viết, đa phần các bạn Việt Nam qua được đến Nhật làm đều khá hài lòng với môi trường làm việc cũng như các kỹ năng, kiến thức mà họ học hỏi được.
Việc áp lực công việc cao, làm thêm giờ nhiều tất nhiên không thể tránh trong các công ty Nhật, thế nhưng đổi lại, mức lương hấp dẫn, phát triển được kỹ năng nghề nghiệp là động lực quan trọng níu chân nhân sự ngành kỹ thuật Việt Nam ở lại Nhật làm việc.
Nhiều người chắc hẳn sẽ đặt câu hỏi, vậy để được công ty Nhật tuyển dụng cần đến những điều kiện gì?
Tiếng Nhật chắc chắn là điều kiện tiên quyết, bởi người Nhật rất đánh giá cao việc bạn có thể nói được tiếng Nhật. Ngoài lý do liên quan đến lòng tự hào dân tộc và ngôn ngữ, đa phần người Nhật hiện vẫn khá kém tiếng Anh, chính vì vậy, sẽ rất khó cho họ nếu người ứng tuyển không nói tốt tiếng Nhật để có thể trao đổi trong công việc.
Nếu như ở Việt Nam, kinh nghiệm làm việc có vai trò cực kỳ quan trọng thì đối với các công ty Nhật, kinh nghiệm làm việc có thể không được đánh giá với mức độ tương đương.
Điều đó thể hiện ở việc doanh nghiệp Nhật thường thích tuyển dụng sinh viên từ khoảng 1 năm trước khi họ tốt nghiệp, sau đó về công ty làm việc để đào tạo lại từ đầu kiến thức, kỹ năng công việc cho phù hợp nhất với văn hóa làm việc của doanh nghiệp họ.
Vấn đề bằng cấp cũng khá quan trọng nhưng không phải điều doanh nghiệp Nhật chú trọng nhất. Tại nhiều tập đoàn lớn của Nhật hiện nay, không ít kỹ sư Việt Nam trước đây chỉ tốt nghiệp cao đẳng ngành kỹ thuật, sau đó học thêm lên lấy bằng đại học tại chức hoặc liên thông, nhưng điểm mấu chốt nhất là họ nói được tiếng Nhật.
Chính vì vậy, để làm cho doanh nghiệp Nhật, ngoài bằng cấp yêu cầu ở mức tối thiểu ra, tiếng Nhật và thái độ với công việc tốt sẽ có vai trò rất quan trọng giúp cho ứng viên được đánh giá cao.
Lựa chọn làm việc ở nơi nào là quyết định của mỗi người, thế nhưng với những ai muốn được trải nghiệm môi trường làm việc của Nhật với độ chuyên nghiệp và chính xác cao, nước Nhật có thể coi như điểm đến khá hấp dẫn với mức lương tốt, vị trí địa lý không quá xa Việt Nam và đặc biệt cơ hội đang rất nhiều trong bối cảnh quan hệ kinh tế Việt Nhật đang tăng cường hơn bao giờ hết.