Điều chưa biết về chiến hạm Mỹ trong Hải quân Việt Nam

Sau 1975, Quân đội nhân dân Việt Nam đã thu giữ một số loại tàu đổ bộ từ Hải quân VNCH. Nhiều nhất trong số này phải kể đến tàu đổ bộ LCM-8, LCM-6.

Lớp tàu đổ bộ cơ giới cỡ nhỏ LCM-8 có chiều dài 22,26 m, rộng 6,4 m. LCM-8 chở tối đa hơn 50 tấn gồm hàng hóa hoặc 1 xe tăng M48 (M60) và 200 lính.

Nhờ kích thước nhỏ gọn, hoạt động linh hoạt hiệu quả ở những vùng nước nông, nên dù ra đời khá lâu nhưng hiện nay LCM-8 vẫn được sử dụng trong Hải quân nhiều nước trên thế giới.

Tàu đổ bộ tăng 501 trong Hải quân Việt Nam

Lớp tàu đổ bộ cơ giới cỡ nhỏ LCM-6 được Mỹ sản xuất từ năm 1924 có lượng giãn nước toàn tải 64 tấn, dài 17,1 m, rộng 4,3 m. Tàu được trang bị 2 đại liên 12,7 mm. LCM-6 chở tối đa hơn 34 tấn gồm hàng hóa hoặc các phương tiện cơ giới hoặc 80 lính.

Nhưng đáng chú ý nhất trong số này là hai tàu đổ bộ thuộc loại khủng kiểu LST- 491, 542. Sau 1975, Quân đội Nhân dân Việt Nam thu giữ và đưa vào biên chế trang bị 2 chiếc với phiên hiệu lần lượt là 505 (tên cũ của Mỹ là USS Bulloch County, quân đội VNCH gọi là HQ-504 Quy Nhơn) và 501 (tên Mỹ USS Maricopa County, quân đội VNCH gọi là HQ-501 Đà Nẵng).

Trước năm 1975, quân đội VNCH có 6 chiếc LST với số hiệu 500, 501, 502, 503, 504, 505. HQ-505 thuộc lớp LST-491 được hải quân Mỹ sử dụng trong chiến dịch đổ bộ lên Normandie.

Ngày 8 tháng 4 năm 1970, tàu được viện trợ cho Hải quân VNCH và được đặt tên mới là Quy Nhơn với số hiệu là HQ-504.

Lớp tàu LST-491 được Mỹ sản xuất có lượng giãn nước 3.698 tấn toàn tải, dài 100 m, rộng 15 m. Tàu được trang bị 2 động cơ diesel GE 12-567 cho phép đạt tốc độ tối đa 22 km/h.

Tàu có khả năng chở hơn 140 lính, xe tăng, xe bọc thép, 2 xuồng đổ bộ bộ binh (LCVP). Lớp tàu LST-491 trang bị một pháo hạm 76 mm, 8 pháo 40 mm và 12 pháo 20 mm. Boong tàu có khả năng tiếp nhận một trực thăng hạng nhẹ.

Tàu 501 thuộc lớp LST-542 về cơ bản giống lớp LST-491 nhưng trọng lượng toàn tải nhỏ hơn 1 chút, khoảng 3.640 tấn, cùng với số quân giảm xuống 100 người.

Khi hoạt động trong Hải quân Việt Nam, các tàu LST đã tích cực tham gia nhiệm vụ vận tải hàng hóa ra các đảo xa, bảo vệ chủ quyền biển. Đặc biệt, tàu 505 đã tham gia chiến dịch bảo vệ chủ quyền quần đảo Trường Sa 1988.

Còn tàu 501 vẫn còn hoạt động cho tới tận ngày nay trong thành phần hải quân ta và cho tới bây giờ nó vấn là “quái vật há mồm khủng nhất” trong biên chế Hải quân Nhân dân Việt Nam.

Tuy nhiên, việc duy trì hoạt động của các tàu này đều gặp rất nhiều khó khăn do thiếu các phụ tùng thay thế. Hiện nay chỉ có các tàu LCM-8 và LST-542 là vẫn còn hoạt động.

Để có sức sống đến ngày hôm nay, các tàu LCM-8 và LST-542 đã được Hải quân Việt Nam cải tiến, nâng cấp nhiều lần.