Mang tên Bản đồ đo sâu quốc tế Nam Đại Dương (IBSCO), bản đồ mới nhất không chỉ giúp tàu thuyền định vị an toàn trên biển mà còn cung cấp cho các nhà khoa học công cụ nghiên cứu quý giá nhằm hiểu rõ hơn môi trường, thời tiết và khí hậu ở khu vực.
Bản đồ mới trải rộng hơn bản đồ trước đó 10 độ về hướng bắc và bao gồm khu vực rộng gấp 2,4 lần. Phân chia thành các ô 500 m, 23% số ô vuông trong bản đồ được dựng từ ít nhất một phép đo sâu bằng sóng âm hiện đại.
IBSCO là bản đồ chính xác nhất về Nam Đại Dương. Ảnh: BAS.
Điểm đáng chú ý là bản đồ mới bao gồm Factorian Deep - điểm sâu nhất từng được biết đến ở Nam Đại Dương. Ở độ sâu 7.432 m, điểm này nằm ở rãnh South Sandwich, cách quần đảo cùng tên 100 km về phía đông. Factorian Deep được phát hiện vào năm 2019 bởi tàu ngầm DSV Limiting Factor do trưởng nhóm Victor Vescovo chỉ huy.
Bất chấp nhiều nỗ lực quốc tế, từ sau chuyến thám hiểm của tàu HMS Challenger vào năm 1873, đáy biển của các đại dương vẫn là bí ẩn lớn. Theo Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA), chỉ 10% đáy biển được lập bản đồ bằng phương pháp sóng âm. Phần lớn bản đồ chúng ta thấy đều dựa trên dữ liệu độ phân giải thấp chưa hoàn chỉnh.
Đó không phải là điều bất ngờ bởi nước bao phủ 3/4 bề mặt Trái Đất và điểm sâu nhất dưới biển lên tới 10.984 m. Đáy biển luôn thay đổi với tốc độ cực nhanh, đòi hỏi những tổ chức như NOAA và Hải quân Hoàng gia phải thường xuyên cử tàu khảo sát để đảm bảo các bản đồ định vị luôn cập nhật.
Nam Đại Dương thực chất là vùng biển bao quanh Nam Cực, nằm ở Nam bán cầu, vĩ tuyến 60 độ Nam. Nó là sự kết hợp một phần của vùng biển Nam Đại Tây Dương, Nam Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Đây chính là đại dương trẻ nhất vì nó được hình thành "chỉ" 30 triệu năm trước khi lục địa Nam Mỹ và Nam Cực tách rời nhau.
Nhiệt độ nước biển của Nam Đại Dương dao động từ -2 độ C đến 10 độ C, dao động theo mùa. Điều thú vị là bờ biển Nam Cực cũng có một số khu vực không có băng, ngay cả trong mùa đông.
Không hề có người bản địa trên Nam Cực. Tại lục địa lạnh nhất hành tinh này chỉ có các trạm nghiên cứu từ nhiều quốc gia khác nhau, nhưng những nhà nghiên cứu, nhà khoa học và thám hiểm cùng gia đình của họ chỉ làm việc và sinh sống ở đó trong một thời gian nhất định.
