Đường hầm gây căng thẳng ở biên giới Trung Quốc - Ấn Độ
Đường hầm được xây dựng trên vùng núi phía đông bắc Ấn Độ đã trở thành điểm bùng phát mới nhất trong cuộc tranh chấp biên giới giữa New Delhi và Bắc Kinh.
Đường hầm Sela, được Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khánh thành hồi đầu tháng này, được Ấn Độ ca ngợi như một kỳ công về kỹ thuật – xuyên qua dãy Himalaya ở độ cao khoảng 3.900m – và phục vụ cho lợi ích quân sự.
Đội xây dựng làm việc tại đường hầm Sela ở Arunachal Pradesh năm 2021. Ảnh: Reuters
Đường hầm Sela, chạy từ bang Assam đến Tawang của bang Arunachal Pradesh, nằm dọc theo đường kiểm soát thực tế giữa Trung Quốc và Ấn Độ. New Delhi cho biết dự án sẽ "tăng cường khả năng sẵn sàng của lực lượng vũ trang".
Ngoài rút ngắn khoảng cách với Tây Tạng, Trung Quốc, đường hầm này sẽ giúp quân đội Ấn Độ dễ dàng hoạt động trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhất là vào mùa đông khi tuyết rơi dày đặc.
Dự án là một phần trong nỗ lực tăng cường của New Delhi nhằm phát triển lãnh thổ Ấn Độ dọc theo biên giới tranh chấp.
Byron Chong, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Chính sách công của Trường Chính sách công Lee Kuan Yew về Châu Á và Toàn cầu hóa ở Singapore, cho rằng giờ đây, Ấn Độ đã nhận ra lợi ích của cơ sở hạ tầng biên giới, nước này đang tăng tốc nỗ lực xây dựng và bắt kịp Trung Quốc. "Nhưng những nỗ lực của họ cũng có khả năng làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc và khuyến khích Bắc Kinh tăng gấp đôi nỗ lực xây dựng", nhà nghiên cứu Byron Chong nói thêm.
Bắc Kinh cáo buộc Ấn Độ "làm phức tạp vấn đề biên giới và làm xáo trộn tình hình ở khu vực biên giới giữa hai nước".
Trung Quốc và Ấn Độ có tranh chấp kéo dài về đường biên dài 3.379 km. Hai nước đã chứng kiến các vụ đụng độ trong những năm gần đây, trong đó có vụ giao tranh tay đôi dẫn đến cái chết của ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ và 4 binh sĩ Trung Quốc ở Aksai Chin-Ladakh hồi năm 2020.
Khoét sâu căng thẳng
Các quan chức Trung Quốc trong những ngày gần đây đã chỉ trích dự án đường hầm và chuyến thăm của ông Modi tới bang này, cáo buộc New Delhi thực hiện các bước đi nhằm phá hoại hòa bình dọc biên giới.
Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền với bang Arunachal Pradesh, nơi xây dựng đường hầm.
"Chúng tôi yêu cầu phía Ấn Độ ngừng bất kỳ hành động nào có thể làm phức tạp vấn đề biên giới… quân đội Trung Quốc vẫn hết sức cảnh giác và sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ", phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố.
Đáp trả, Ấn Độ chỉ trích "những tuyên bố vô lý" của Bắc Kinh và nói rằng khu vực này "đang và sẽ luôn là một phần không thể tách rời và không thể tách rời của Ấn Độ".
Cuộc tranh cãi cho thấy rõ thêm những căng thẳng sâu sắc trong mối quan hệ giữa hai quốc gia lớn nhất châu Á.
Nhưng dù cho cả 2 nước đều đang tăng cường hoạt động xung quanh biên giới, cả Bắc Kinh và New Delhi vẫn thực hiện những nỗ lực ngoại giao để dập tắt căng thẳng sau cuộc đụng độ chết người năm 2020.
Trong cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Nam Phi vào tháng 8 năm ngoái, ông Modi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý "tăng cường nỗ lực" để giảm căng thẳng.
Quân đội Ấn Độ và Trung Quốc cũng tiếp tục tổ chức các cuộc đàm phán biên giới, cuộc đàm phán gần đây nhất diễn ra vào tháng trước, khi 2 bên nhắc lại cam kết duy trì hòa bình.