Đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh tọa lạc bên đường thiên lý Bắc -Nam, ngay chân đèo Ngang thuộc thôn Vịnh Sơn, xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch (Quảng Bình) được người dân quanh năm thờ phụng. Theo truyền thuyết, Liễu Hạnh là con gái Ngọc Hoàng, trong một lần làm vỡ chén ngọc nên bị đày xuống trần gian thời hạn 3 năm.
Lễ giỗ Thánh mẫu Liễu Hạnh là hoạt động văn hoá, tâm linh đặc sắc.
Sau khi xuống trần, công chúa Liễu Hạnh hóa thân thành cô gái xinh đẹp, dựng một lều quán ở chân đèo Ngang. Ban ngày, Liễu Hạnh là cô gái xinh đẹp, thùy mị, bán nước kiếm sống bên đường, nhưng đêm đến công chúa là vị thần trừng trị những kẻ tham quan, vô lại, các toán giặc cướp quấy nhiễu dân lành, đánh đuổi các loài thú dữ.
Hết hạn 3 năm, công chúa Liễu Hạnh “không bệnh mà hóa” trở về trời nhưng vẫn thường xuyên hiển linh trừng trị những kẻ gian ác, giúp đỡ dân khai hoang, lập nghiệp, tạo mưa thuận gió hòa để cây trồng tươi tốt, vật nuôi phát triển cho người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Để ghi nhớ công ơn công chúa Liễu Hạnh, nhân dân đã lập đền thờ ngay vị trí quán nước và tôn công chúa thành Mẫu nghi thiên hạ để con cháu đời đời phụng thờ. Hàng năm lấy ngày 3/3 âm lịch là ngày Thánh Mẫu “không bệnh mà hóa” để tổ chức lễ giỗ rất thành kính.
Danh hài Hoài Linh đảm trách các phần lễ chính.
Theo Ông Võ Sỹ Hồng, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Đông: Lễ giỗ Thánh Mẫu Liễu Hạnh năm nay diễn ra từ ngày 20-22/4 (1-3/3 âm lịch).
Sau 3 năm do ảnh hưởng của dịch COVID-19, lễ giỗ năm nay được tổ chức quy mô hơn, bao gồm cả phần lễ và phần hội.
Theo ông Hồng, lễ giỗ Thánh Mẫu Liễu Hạnh là hoạt động văn hóa tâm linh đặc biệt của nhân dân Quảng Đông hướng về cội nguồn dân tộc, đồng thời cũng là dịp nhắc nhở cháu con thế hệ hôm nay và mai sau phải khắc ghi ơn sâu các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước.
Lễ hội đồng thời được tổ chức 2 điểm tại đình làng Vịnh Sơn và đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh với nhiều hoạt động văn hóa tâm linh đặc sắc. Trong đó, phần lễ bao gồm lễ cúng, tế, rước sắc phong, các hoạt động hầu văn. Phần hội chủ yếu diễn ra ở đình làng Vịnh Sơn gồm các hoạt động, như Nấu bánh chưng, tổ chức các trò chơi dân gian.
Đặc biệt, năm nay tại các chính lễ, như Lễ yết đền, cúng vía (giỗ), lễ tế (cúng cơm) Thánh Mẫu Liễu Hạnh đều do NSƯT Võ Nguyễn Hoài Linh (danh hài Hoài Linh) đảm nhận.