Bài phỏng vấn thủ thành Đặng Văn Lâm của tờ báo Nga - Soviet Sports, có lẽ là câu chuyện đủ đầy nhất về hình trình chinh phục cả châu Á của người con mang trong mình dòng máu Việt, khát vọng Việt, từ khốn khó, ruồng rẫy đến thành tựu mà mọi cầu thủ Việt đều ao ước...
Tại sao anh là người nga, sinh ra ở Nga nhưng lại đang chơi cho đội tuyển Việt Nam?
Tôi sinh ra ở Moscow. Mẹ tôi là người Nga và bố tôi là người Việt Nam. Mẹ tôi ngày xưa là diễn viên còn bố tôi là vũ công ballet. Họ gặp nhau khi học chung tại trường GITTIS. Thời điểm tôi gia nhập lò Spartak Moscow là khi tôi học lớp 2, khoảng 8 tuổi gì đó.
Tại sao lại là Spartak Moscow?
Đó là học viện gần nhất. Tôi sống ở gần ga tàu điện ngầm Preobrazhenskaya Ploshchad, chỉ cần sang bên kia đường là sẽ đặt chân tới sân Almas (hiện tại là Netto). Tôi gia nhập khóa học viên 93 (tính theo năm sinh). Cầu thủ nổi tiếng nhất năm đó là Alexander Kozlov.
Ở học viện Spartak, tôi được tập luyện dưới sự hướng dẫn của Alexander Georgievich Yartsev. Nhưng sau đó thầy Yartsev lại chuyển tới học viện Dynamo Moscow.
Tại sao anh rời Spartak Moscow?
Sau khi thầy cũ Yartsev ra đi, vị HLV mới Yevgeny Sidorov là người tiếp tục công việc dạy dỗ chúng tôi. Khi ấy, tôi đang phải chữa trị chấn thương, kh trở lại thì được gửi đến Krylya Sovetov theo dạng cho mượn. Một năm sau, tôi trở lại và lần đầu được tập luyện với HLV Sidorov.
Ông ấy đã tỏ ra rất ngạc nhiên với sự trở lại của tôi (lúc ấy tôi vẫn còn trẻ con và ngây thơ). Ông ấy bảo tôi thay quần áo để tập luyện. Sau buổi tập, Sidorov đưa tôi tới chỗ của HLV thủ môn Darwin.
Trời ơi, ông ta đã nói một câu mà làm tôi nhớ suốt đời: "Cậu biết đấy Lev, hồi nhỏ tôi cũng từng ước mơ trở thành người thổi kèn harmonica, nhưng đã không thành công". Câu nói ấy hàm ý rằng tôi không đủ khả năng để trở thành cầu thủ chuyên nghiệp.
Giờ thì mọi chuyện đã khác rồi?
Đúng vậy. Nhưng thực sự, lúc ấy tôi rất bối rối. Tôi buộc phải chấp nhận và sau đó tôi cảm thấy đó như một câu nói xúc phạm tôi vậy. Tôi buồn bã, tự nhốt mình trong phòng 1 tuần liền. Sau đó, ông ta đến gặp bố mẹ tôi và thuyết phục tôi nên tìm kiếm một học viện bóng đá khác ở Moscow. Chúng tôi tìm kiếm theo bảng xếp hạng.
Theo thứ tự từ dưới lên trên. Đó là Dynamo Moscow?
Vâng, họ đang đứng ở vị trí thứ 5. Ngày hôm sau chúng tôi đến Dynamo và thưa chuyện với HLV. Thật may là ông ấy đã nhận ra tôi và mời tôi tới học viện để tập luyện. Và tôi không biết gì về nơi đây và thậm chí còn chưa đưa ra được quyết định. Nhưng chỉ sau đó 1-2 ngày, tôi đã chính thức chuyển sang Dynamo Moscow.
Tại Dynamo Moscow, phải chăng họ rất vui khi có thêm một thủ môn tên Lev đến tập luyện?
Tôi nghĩ là có. Đối với tôi thì đó là một vinh dự lớn. Ở cái nơi mà tôi đã quyết định gắn bó, Lev Ivanovich Yashin có mặt trên tất cả các áp phích. Đó là điều tôi rất thích ở học viện này. Lev Yashin chính là tên gọi của trung tâm đào tạo bóng đá mà Dynamo Moscow thành lập.
Anh đã từng đăng một tấm ảnh mình đội một chiếc mũ giống như Lev Yashin vào ngày sinh nhật của ông ấy. Có lẽ anh cũng không thể xem được nhiều trận đấu của ông ấy trong thời thơ ấu. Vậy ai là thần tượng của anh?
Thực sự thì tôi không thích hai chữ thần tượng cho lắm.
Vậy theo anh ai là thủ môn tốt nhất bây giờ?
Lev Yashin là tấm gương cho các thủ môn trên toàn thế giới. Trong những năm gần đây, tôi thích Buffon và Casilas. Hiện giờ thì có rất nhiều thủ môn giỏi. Ta luôn có thể nhìn vào họ và ngưỡng mộ. Nhưng tôi không tôn sùng bất cứ cá nhân nào như thần tượng, họ giống như người đồng nghiệp giỏi mà tôi có thể nhìn vào để học hỏi.
Ai là thủ môn xuất sắc trên thế giới ở thời điểm hiện tại?
Tôi nghĩ là De Gea. Ngoài ra, Courtois cũng rất xuất sắc.
Và ai là thủ môn xuất sắc nhất ở Nga? Igor Akinfeev?
Tất nhiên là Akinfeev - đó là điều dễ hiểu. Anh ấy là một tấm gương tiêu biểu cho mọi người, nhất là theo một góc nhìn khác khi tôi đã là thủ môn của ĐTQG Việt Nam. Tôi đã đọc bài phỏng vấn về anh ấy. Tâm lý vững vàng là điều tôi thích nhất Akinfeev. Tôi thực sự cảm nhận được tầm quan trọng của tâm lý khi mình phải gánh vác trọng trách bảo vệ khung thành cho ĐTQG.
Liệu thời điểm hiện tại có là quá sớm để anh ấy từ giã đội tuyển?
Anh ấy đã thi đấu quá tuyệt vời cho dù gặp nhiều khó khăn và không ít chỉ trích. Nhất là tại World Cup 2014, Akinfeev đã mắc sai lầm nghiêm trọng trong trận gặp Hàn Quốc. Nhưng tôi thích cách mà anh ấy đối mặt với mọi việc, không bao giờ lùi bước.
Bây giờ, quyết định đã được anh ấy đưa ra. Tất nhiên, khi so sánh với Buffon thì 32 tuổi vẫn không là gì cả. Nhưng Akinfeev đã thấy được tiềm năng ở nhiều thủ môn trẻ và họ cần cơ hội để chứng tỏ. Ở Nga hiện tại, có lẽ Selikhov là thủ môn trẻ tốt nhất. Cậu ấy chỉ nhỏ hơn tôi 1 tuổi và tôi cũng từng quen cậu ấy từ hồi ở lò Spartak.
Hiện tại, chúng tôi vẫn liên lạc và trao đổi chuyên môn cùng nhau. Sau thời của Akinfeev, có lẽ Selikhov sẽ là người kế nhiệm tốt nhất vị trí thủ môn số 1 ĐT Nga.
Đã từng trải qua quãng thời gian cả ở Spartak và Dynamo, đâu là nơi mà anh cảm thấy yêu mến hơn?
Spartak và Dynamo là hai đội bóng "không đội trời chung" với nhau, nhưng tôi luôn tôn trọng cả hai bên.
Tại sao anh không tiếp tục phát triển tại Dynamo Moscow? Tại sao bạn lại rời khỏi đó?
Với Dynamo, mọi thứ đều rất tốt. Tôi đã có được vị trí người gác đền ở đội trẻ . Nhưng khi ấy, đội bóng lại có tới hai người đàn anh dày dạn kinh nghiệm. Thời gian tốt nghiệp học viện cũng sắp tới, tôi được thông báo rằng mình sẽ không được ký hợp đồng chuyên nghiệp. Và sự nghiệp của tôi tại Dynamo cũng khép lại.
Và anh ngay lập tức quay về Việt Nam?
Tôi đã cố gắng níu kéo cơ hội tại Nga. Tôi hiểu rằng mình thực sự có thể chơi cho Dynamo. Nhưng mọi thứ không được suôn sẻ, tôi ngay lập tức nhờ bố mình tìm kiếm cơ hội chơi bóng tại Việt Nam. Chúng tôi đã liệt kê ra một loạt danh sách các đội bóng và lên lịch chuyến bay.
Bạn đã biết tiếng Việt trước đó hay đã từng tới Việt Nam chưa?
Có chứ! Khi còn nhỏ, tôi đã từng trở về Việt Nam trong một vài kỳ nghỉ. Và tôi cũng biết tiếng Việt bởi khi ở nhà bố tôi luôn nói tiếng Việt với mọi người. Tôi biết cả hai thứ tiếng. Dù vậy, tôi không có đủ vốn từ vựng cần thiết và đã phải tiếp tục học đọc, học viết tiếng Việt kể từ khi trở về quê hương.
Xuất thân từ hai lò đào tạo Spartak và Dynamo, kết hợp với chiều cao 1m88, anh chắc hẳn không có vấn đề gì khi tìm kiếm một đội bóng?
Cảm giác nó giống như khi tôi đang lái xe ở Việt Nam vậy. Tự tin thôi là chưa đủ, tôi còn cảm thấy mình hơi tự cao. Tôi nghĩ mình sẽ được chọn đội bóng theo ý muốn bản thân chứ không phải để đội bóng chọn mình. Tôi chỉ đơn giản là tìm kiếm đội bóng trên Internet mà muốn tôi chơi cho họ.
Liệu mọi việc có thuận lợi với anh?
Đội đầu tiên tôi tìm đến nằm ở Thủ đô. Ở đó, tôi hỏi họ phòng thay đồ ở đâu. Họ chỉ tay tới cánh cửa ở trong góc. Tôi mở cửa và bên trong là... nhà vệ sinh. Tôi phải thay đồ ở trong nhà vệ sinh! Tôi thực sự cảm thấy sốc.
So với những gì ở Nga, đây là một điều quá kinh khủng. Sau một thời gian, tôi cảm thấy đây là nơi tôi không thuộc về. Thêm một, hai CLB tại Hà Nội, tôi đã quyết định bay vào Sài Gòn. Tôi tìm đến thêm một đội bóng nhưng câu chuyện vẫn vậy. Cuối cùng, sau những nỗ lực, chúng tôi tìm thấy một CLB có tên Hoàng Anh Gia Lai.
Họ có mối quan hệ hợp tác với đội bóng nước Anh - Arsenal. Điều kiện sân bãi, cơ sở vật chất của họ rất tuyệt. Tôi đã tin chắc rằng, đây sẽ là nơi chắp cánh cho câu chuyện cổ tích của mình vì khi chỉ mới 18 tuổi, tôi đã được tập luyện cùng đội một...
Nhưng rồi...?
Mùa giải đầu tiên, tôi chỉ được tập luyện mà không hề được thi đấu. Năm sau cũng vậy, tôi vẫn không được thi đấu. Tôi được gọi vào ĐT U19 Việt Nam, nhưng ở CLB, tôi vẫn không thể được ra sân.
Điều gì đã xảy ra?
Có lẽ là do tâm lý. Có sự khác việt văn hóa lớn giữa Nga và Việt Nam
Anh có thể chia sẻ kỹ hơn không?
Đầu tiên, tiếng Việt của tôi không được tốt lắm. Thứ hai, tôi tới đây và cư xử như một người Nga chính hiệu - một người đến từ nền giáo dục khác hẳn. Tôi như kẻ dị biệt. Họ lập tức không thích tôi, họ không thích gã người Nga.
Vì sao anh lại gặp khó khăn với các đồng đội cũng như ban huấn luyện như vậy? Điều đó ảnh hưởng gì đến anh?
Tôi có thể hiểu rằng, ở các vị trí khác sẽ không thể thi đấu tốt nếu như bạn không có được sự gắn kết cần thiết với đồng đội. Nhưng với thủ môn, người được chú ý đến nhờ khả năng bắt bóng, thì cũng như vậy?
Tôi không chỉ bị đồng đội không ưa mà cả HLV cũng vậy. Họ không đưa tôi vào đội hình chính. Trong một năm rưỡi đầu tiên, tôi rất may mắn khi được làm việc cùng một HLV người Thái. Ông ấy chẳng hề quan tâm tôi tới từ đầu và tôi nói thứ ngôn ngữ gì nhưng chúng tôi lại làm việc với nhau rất ăn ý.
Ông ấy thấy tôi có những điểm cộng mà thủ môn người Việt không có. Làm việc cùng ông ấy nhưng lại không được thi đấu, tôi cũng không thể phát triển được gì. Cho dù chúng tôi tập luyện với nhau 3 buổi/ ngày.
Sao lại không phát triển chứ...
Ở châu Á nói chung, cầu thủ được tập luyện rất nhiều. Họ thậm chí có thể tập luyện tới 4 buổi trong 1 ngày. Họ dậy vào lúc 6h sáng và tập thể dục. 8h sẽ là giờ tập luyện cản đội. Buổi chiều, 15h lại tập cả đội. Cuối cùng, 18h sẽ tập luyện trong phòng gym. Người châu Á rất chăm chỉ, nhưng cái gì cũng có hai mặt của nó.
Thậm chí bạn có tập luyện 10 buổi trong 1 ngày đi nữa, điều đó cũng không có nghĩa rằng bạn sẽ có thể trở thành cầu thủ giỏi.
Vậy là ngay từ đầu họ đã không ưa anh ư?
Phải. Có một ví dụ như này. Tại Nga, ngay cả ở môn bóng đá ở trường học, bạn có thể tranh luận với HLV về quan điểm của bản thân, giải thích cho họ biết rằng tại sao bạn lại làm như thế. HLV sẽ lắng nghe và tìm ra hướng giải quyết để cho bạn tốt lên.
Nhưng ở châu Á, mọi thứ là khác biệt. HLV luôn luôn đúng và bạn đừng nên tranh luận bất cứ điều gì với họ. Họ nhiều tuổi hơn thì nghĩa là họ có chuyên môn tốt hơn. Tốt nhất là bạn nên cúi mặt và gật đầu khi HLV chỉ bảo. Điều này xảy ra trong tất cả mọi tình huống.
Tôi đã không hiểu điều này trước đây và tôi đã đã tranh luận với HLV. Tại Việt Nam, đó bị coi là hành động kiêu ngạo. Nó cứ dồn nén, tích tục dần trong 3 năm và họ quyết định đẩy tôi sang Lào.
Việt Nam là như thế sao? Tôi đang tưởng tượng đến mặt tối này ở Việt Nam... Vậy còn bóng đá tại Lào?
Anh không thể tưởng tượng được đâu. Nó rất kinh khủng. Nhưng tôi không hề cảm thấy hối tiếc khi trải qua quãng thời gian đó. Nó giống như cuộc sống của một ai đó trong quân đội, hoặc thậm chí là ai đó phải sống trong nhà tù. Tôi đã có một thời gian cực kỳ thử thách tại Lào nhưng tôi cảm thấy nó rất đáng quý.
Hãy kể cho tôi về những trận đấu ở Lào...
Ok, không vấn đề gì. Anh hiểu rằng nhiệt độ ở Việt Nam nóng như thế nào thì ở Lào, nó còn nóng khủng khiếp hơn rất nhiều. Khi mà dự báo thời tiết thông báo sẽ có gió Lào, điều đó có nghĩa là ta không nên ra khỏi nhà vào ngày hôm đấy.
Tôi sống ở Thủ đô Lào. Đội chúng tôi có một chiếc xe buýt. Nó chở chúng tôi đi tập hàng ngày và ở mỗi trận đấu. Chiếc xe ấy rất hay... dở chứng. Nó không thể khởi động và cả đội phải đẩy xe tầm 10-20m để cho tài xế có thể khởi động động cơ. Trên xe, điều hòa không có, trong khi bên ngoài trời thì như đổ lửa. Chúng tôi phải dội nước vào ghế ngồi để không bị bỏng khi ngồi lên chiếc xe ấy.
Đó có phải là đội bóng chơi ở giải đấu cao nhất?
Đúng, đó là giải đấu cao nhất tại Lào. Đó cũng là mùa giải đầu tiên mà các CLB được phép sử dụng cầu thủ ngoại. Và tôi chính là người đầu tiên đến đó.
Thỉnh thoảng, trên sân cách vài mét về phía khung thành lại có một... bãi phân to đùng! Rõ ràng sân bóng ở Lào không chỉ dành riêng cho bóng đá, nó còn là chỗ để chăn nuôi gia súc, trâu, bò… Ở đây đó là điều bình thường, họ vừa được cắt cỏ mà lại còn thu được phân chuồng.
CLB chúng tôi cũng không có HLV thủ môn. Tôi với tư cách là người có nhiều kinh nghiệm nhất đã trực tiếp huấn luyện đồng đội của mình. Một vài người thậm chí chỉ nhìn thấy quả bóng lần đầu tiên trong đời. Một ngày nọ, chúng tôi phát hiện ra một khoảng sân chứa đầy nước.
Mọi người quyết định tập luyện ở chỗ vũng nước đó. Họ bay, ngã, lăn xả và lấm lem bùn đất. Cuối buổi tập, HLV trưởng tới và hỏi: "Các cậu đang tập luyện cái quái gì ở chỗ này vậy? Đây là chỗ người ta tắm cho bò mà!". Đó là lý do tại sao chỗ này lại có nhiều nước như vậy. Và chúng tôi đã cười sặc sụa. (cười lớn)
Và bây giờ, chẳng gì có thể làm bạn ngạc nhiên?
Đúng vậy! Thức ăn bên đó cũng không ổn lắm. 2 tháng đầu tiên chúng tôi phải sống trong những căn phòng không có điều hòa. Quả thực giống như trong môi trường quân đội vậy. Nhưng đội bóng đã giành được ngôi Á quân giải năm đó. Còn cá nhân tôi đã trở thành thủ môn xuất sắc nhất tại Lào. Đó cũng là mùa giải chuyên nghiệp đầu tiên trong sự nghiệp của tôi!
Sau khi chia tay với giải VĐQG Lào, anh đã trở về Việt Nam chứ?
Tôi về Nga để nghỉ ngơi một thời gian và sau đó đã nghĩ mình sẽ được chào đón tại Hoàng Anh Gia Lai. Tuy nhiên, câu chuyện ở Spartak lại một lần nữa tái diễn: Hóa ra, họ (HAGL) không cần tôi nữa. Vậy là hai bên thanh lý hợp đồng.
Chắc anh còn nhớ rằng ở Nga, khi phá hợp đồng, cầu thủ sẽ nhận được khoản phí bồi thường khá lớn...
Nhưng ở Việt Nam thì chẳng có một xu nào cả. Hai bên chỉ nói câu "tạm biệt" rồi đường ai nấy đi. Khi đó tôi đang nhận khoảng 500 USD/ tháng, chừng đó thì chẳng phải con số quá lớn, nhưng với tôi như thế vẫn là đủ ăn. Tuy nhiên, tiền không phải là vấn đề lớn nhất.
Tôi đã lặn lội từ Nga về Việt Nam vì muốn được chơi bóng, vì muốn được tập luyện. Hơn hết, tôi muốn được chơi cho ĐTQG - hoặc Nga, hoặc Việt Nam - và khiến cha tôi có quyền tự hào. Tôi bay về Việt Nam với suy nghĩ rằng mọi thứ sẽ đơn giản, nhưng sư thật thì không phải như vậy.
Trong suốt 3 năm trời, tôi không thể hoàn thành bất cứ mục tiêu nào mà mình đề ra.
Vậy anh có đành phải trở về Nga hay không?
Tôi không hề muốn như thế vì biết rằng điều đó có nghĩa là sự nghiệp của mình sẽ đi tong. Tôi luôn cảm thấy mình cần được chơi bóng. Tôi bay sang Thái Lan và tìm kiếm cơ hội, nhưng cũng không có hy vọng gì. Tôi lại trở về Việt Nam. May mắn là chú tôi đã tìm thấy một CLB ở V.League dang tay chào đón. Nhưng dù kí hợp đồng rồi, tôi vẫn chẳng được ra sân.
Vẫn với những lí do như trước sao?
Cả thái độ cũng như tuổi đời còn non trẻ đều là rào cản khiến tôi không nhận được niềm tin từ BHL. Vậy là cả mùa giải cứ thế mà trôi đi. Hóa ra, trong suốt 4 mùa giải ròng rã, tôi chỉ có tập, tập và tập.
Thật khó để tưởng tượng điều kiện thiếu thốn ở V.League khi mà anh phải vào tận phòng vệ sinh để thay đồ...
Tôi cũng không thể hiểu tại sao mình lại có thể sinh hoạt trong một thời gian dài (tại CLB TP. Hồ Chí Minh mùa 2014) với đủ những thiếu thốn và lại còn không được ra sân như thế nữa. Thêm vào đó, tôi chỉ được trả 200 USD/ tháng. Suốt thời gian này, tôi nhận ra rằng mình không chỉ có đủ khả năng thi đấu, mà còn có đủ năng lực để vượt lên trên các thủ môn khác, thậm chí là các anh em đang ở trên tuyển.
Tuy nhiên, tôi luôn luôn cảm thấy mình thiếu đi chút may mắn. Thậm chí, cha tôi đã phải rơi nước mắt khi gọi điện và bảo tôi quay về Nga... Ông nói rằng với mức lương bèo bọt như vậy, tôi nên trở lại Nga để làm người gác cổng, như vậy vừa đỡ khổ, vừa được ở gần gia đình.
Vậy là anh đã trở về Nga?
Có chứ. Đó là năm 2014. Tôi đã chuẩn bị tinh thần để dẹp bỏ tất cả. Tôi theo học ngành kế toán vì mẹ tôi muốn con trai phải có cái nghề ổn định. Nhưng khi đi học thì tôi chẳng hiểu bất cứ thứ gì. Điểm số của tội cũng tệ chẳng kém, và môn duy nhất mà tôi được đánh giá tốt đó là... thể dục. Tôi chỉ có thể duy trì được đúng hai tháng.
Vậy là anh lại tiếp tục từ bỏ?
Đúng vậy. Một người bạn đã rủ tôi tham gia cuộc thi của hãng thể thao mà ở đó, cầu thủ sẽ được thưởng một chuyến đi tới London. Cũng có một suất dành cho thủ môn. Tôi đi đến vòng đấu cuối cùng, nhưng không thể giành chiến thắng.
Và không thể tin được, đó lại là người được chọn vào học viện Spartak Moscow năm xưa thay vì tôi. Ở vòng chung kết, chúng tôi đã có cuộc đối đầu nảy lửa và thậm chí, ban tổ chức đã phải gọi điện tới London để yêu cầu tăng thêm một suất thủ môn nữa, nhưng không được chấp thuận. Và tôi thì không được chọn.
Ai là người đã hai lần khiến anh nhận thất bại vậy?
Cậu ấy tên là Roma Dmitriev. Giữa chúng tôi không có bất cứ sự thù hằn nào đâu, vì đó là bóng đá mà. Đến giờ này thì cậu ấy đã giải nghệ rồi. Thực chất, ngay sau khi trở về từ Anh, sự nghiệp bóng đá của cậu ấy đã chấm dứt. Roma nói rằng tôi mới là người nên tới London, bởi cậu ấy không có ý định theo đuổi bóng đá chuyên nghiệp. Nhưng họ (BTC giải) không chấp nhận.
Giờ thì cậu ấy đang ở Nga và vừa tốt nghiệp một trường đại học ngành hàng không.
Quả thật là không ai biết cơ hội sẽ đến khi nào...
Đúng vậy. Nhưng cuộc thi này lại khiến tôi nhận ra rằng mình yêu bóng đá ra sao, và đem đến cho tôi động lực để tiếp tục - không phải vì tiền, mà là vì đam mê. Không như những chuyện đã diễn ra tại "Solyaris".
Nghe nói CLB này giờ không còn nữa. Liệu có phải nó đã bị phá sản?
Đúng vậy. Khi đó, tất cả các thủ môn trẻ, những người tôi quen biết thời còn đi học, còn ở các học viện Spartak, Dynamo và Lokomotiv (Moscow) đều mong muốn được gia nhập đội "Solyaris" (CLB Solyaris Moscow, thành lập năm 2014 và tan rã năm 2017).
Thậm chí, (Aleksei) Karasevich (thủ thành từng khoác áo Dynamo Moscow) cũng từng muốn đến đó. Phải công nhận rằng, mức lương ở đây khá ổn, và bản thân CLB còn năm ở trung tâm thủ đô Moscow. Những tân binh đến đây đều nhận được ít nhất là 10.000.
USD?
10.000 Rúp (150 USD) thôi. Nhưng quan trọng nhất là nếu đến đây, tôi sẽ được thi đấu ở giải hạng 2 Nga. Trong ba tháng trời, phải có đến 30 thủ môn tới thử việc và rời đi, mà tôi thì vẫn được ở lại.
Tôi cứ tưởng rằng mình sẽ chắc suất cho đến khi một thủ môn khác - được chống lưng bởi người đại diện khá nổi tiếng - đến với CLB này. Sau một buổi tập, HLV thủ môn Rozhkov đến và nói với tôi rằng ông ấy đã làm hết tất cả những gì có thể, nhưng không thuyết phục được ban lãnh đạo đội bóng.
Trong hoàn cảnh đó, anh có ý định tìm cho mình một người đại diện không?
Tất nhiên là có. Tuy nhiên, nhìn vào bảng thành tích của tôi - một thủ môn vô địch giải... Lào, thì chẳng ai muốn kí hợp đồng cả. Thế là tôi lại phải tự xoay sở. Sau vụ "kèn harmonica" ngày xưa và quãng thời gian ở Việt Nam, đây là lần thứ ba tôi thất bại. Tôi phải gọi HLV Rozhkov và hỏi ông ấy rằng liệu có hướng đi nào hay không.
Sau đó, chuyện gì đã xảy ra?
HLV Rozhkov giới thiệu tôi với (Aleksey) Polyakov - người khi đó đang vừa thi đấu cho Lokomotiv, vừa là thầy dạy bóng đá cho trẻ em.
| Và đó là khởi nguồn của việc anh đi "gõ đầu trẻ"? |
Đúng vậy. Tôi phải làm tất cả để kiếm miếng cơm manh áo. Tôi vừa dạy bóng đá ở học viện, vừa tự tập để nuôi hy vọng thi đấu chuyên nghiệp và được khoác áo đội trẻ của tuyển Nga. Nhưng rồi, khi thử việc, tôi lại không được chấp nhận vì từng ra sân cho U19 Việt Nam.
Và có người đã bảo tôi nên chuyển quốc tịch thi đấu tại LĐBĐ Nga. Lúc đó, những luồng suy nghĩ trong tôi bắt đầu xuất hiện.
Anh vẫn mơ về ngày được khoác áo ĐTQG Việt Nam chứ?
Đúng là tôi có nghĩ về chuyện đó, nhưng rồi nhận ra rằng chẳng ai cần đến mình cả, nên tôi đành phải nhắm mắt đưa chân sau khi hỏi ý kiến của hàng loạt bạn bè xung quanh. Cuối cùng, tôi quyết định làm đơn xin chuyển quốc tịch thi đấu.
Nhưng để làm được điều này, tôi phải có được sự chấp thuận từ LĐBĐ Việt Nam. Và tôi đành gọi điện đến HLV thủ môn của tuyển Việt Nam để hỏi số của VFF. Sau khi tôi trình bày toàn bộ sự việc, ông ấy khuyên tôi rằng hãy cứ từ từ và chờ khoảng một tuần để xem liệu có biến chuyển gì hay không, bởi ĐT Việt Nam đang thiếu thủ môn, và tôi thì là người được đào tạo bài bản cũng như có thể hình lí tưởng.
Một tuần, rồi hai tuần trôi qua mà chẳng có tin tức gì mới. Nhưng chính lời khuyên đó lại thôi thúc giấc mơ thi đấu cho ĐT Việt Nam trong tôi, vì dù sao, tôi cũng có dòng máu Việt.
| Vậy, anh đã làm gì? |
Vào tháng Ba năm đó, tôi tham gia giải bóng đá 8 người. Tôi không được khoác áo đội tuyển học viện, nên phải tham gia đội Duslar. Chúng tôi giành chiến thắng và trở thành nhà vô địch của nước Nga năm đó.
Tôi cảm tháy mình được thôi thúc, nên đã viết một bức thư ngỏ trên Facebook bày tỏ nguyện vọng được thi đấu cho ĐT Việt Nam. Ngay lập tức, báo chí Việt Nam liên tục chia sẻ nó và đến giờ này, những dòng tâm thư khi ấy đã trở thành một sự tích của bóng đá Việt rồi.
Lúc đó, một nhà báo gửi cho tôi số của HLV đội U23 chuẩn bị tham dự Olympic. Sau một cuộc trao đổi, ông ấy nói rằng sẽ gọi lại. Nhưng hóa ra, đó là một HLV của Hoàng Anh Gia Lai. Sự lưỡng lự của ông ấy đã khiến dư luận ở Việt Nam chia thành hai phe: Một bên ủng hộ nhiệt liệt, bên còn lại thì cho rằng không nên đưa một thủ môn "tây" ở xa lắc xa lơ lên tuyển.
Sau đó một ngày, HLV Miura nhắn tin và nói rằng ông không thể triệu tập tôi.
Sau đó thì sao? |
Dù không được gọi lên tuyển, nhưng dư âm từ bức thư đấy đã phần nào giúp tôi tìm được một CLB. Suốt một tuần, tất cả báo chí đều chỉ đưa tìn về thủ môn người Nga muốn choi cho ĐT Việt Nam. Sau đó, chủ tịch CLB Hải Phòng (ông Trần Mạnh Hùng) đích thân gọi điện và hỏi tôi muốn mức lương bao nhiêu.
Tôi trả lời rằng tiền không quan trọng, vì chỉ cần ra sân là được. Ông ấy đáp lại: "Được".
Và khi trở về Việt Nam, anh lập tức được bắt chính chứ?
Không, bởi vì thủ môn của đội (Đinh Xuân Việt) vẫn đang chắc suất. Đùng một cái, anh ấy bị thủy đậu. Không thể tin được! Ở tuổi 33 đấy! Mà lúc đó, anh ấy còn đang có phong độ cực cao: 9 vòng đấu bất bại, 5 lần giữ sạch lưới để giúp Hải Phòng lên đầu bảng.
Đó là cơ hội từ trên trời rơi xuống! Trong ba ngày liền, tôi hồi hộp đến mất ăn mất ngủ. Ngay trong lần đầu được ra sân, đã có đến 12.000 người đến sân vận động để theo dõi trận đấu, tạo nên một bầu không khí nghẹt thở.
Không khi bóng đá ở Việt Nam thế nào? Có giống nước Nga hay không?
Cổ động viên Việt Nam là những người tuyệt vời nhất. Họ giống hệt như các hội Ultras tại châu Âu, và thỉnh thoảng cũng đốt pháo sáng trên khán đài nữa. Chuyện 30.000 người đến sân là quá bình thường.
Vậy, trận ra mắt của anh đã diễn ra thế nào?
Chúng tôi để thua 1-2 ở những phút cuối cùng. Mọi sự chỉ trích đều đổ dồn lên đầu tôi, và chỉ có Chủ tịch lên tiếng ủng hộ. Cũng may là nhờ có ông ấy, tôi vẫn được ra sân trận tiếp theo. Và không lâu sau, tôi được gọi lên tuyển để tham dự AFF Cup 2016, nhưng không được ra sân.
Vậy thì lần đầu tiên anh được thi đấu cho ĐT Việt Nam là lúc nào?
Đó là vào năm 2017, trong trận đấu thuộc vòng loại Asian Cup gặp Jordan (ngày 13/6/2017). Hai đội hòa 0-0 và tôi được bầu là Cầu thủ xuất sắc nhất. Đây là màn ra mắt vô cùng khó quên.
Và đó là lúc anh trở thành lựa chọn số 1 để rồi vượt qua chính Jordan trong trận đấu vừa qua ở Asian Cup 2019?
Đúng vậy! Thật vui khi tôi được đánh giá là một trong những người xuất sắc nhất của ĐT Việt Nam.
Chà, đừng khiêm tốn quá như vậy! Chính anh là người hùng trên chấm 11m để đưa ĐT Việt Nam vào Tứ kết mà!
Quả thực là như thế, nhưng dù sao, biết mình ở đâu thì vẫn hơn. Cũng may mắn là nhờ trận gặp Jordan ở vòng loại Asian Cup 2019 mà tôi chắc suất bắt chính cho đội tuyển. Từ đó đến nay, tôi chỉ bỏ lỡ 3 trận vì chấn thương.
Quay ngược trở lại năm 2018, chúng tôi đã đặt ra mục tiêu vô địch AFF Suzuki Cup và đã thành công.
Anh có thể kể về chiến tích này, và kỉ lục giữ sạch lưới được không?
Đây là giải đấu vô cùng tuyệt vời, bởi chúng tôi đã tái lập thành tích của lứa đàn anh 10 năm về trước. Tôi cũng có 405 phút giữ sạch lưới và chỉ bị đánh bại bởi Patrick Reichelt ở phút bù giờ hiệp 1 (trận Philippines - Việt Nam ở Bán kết). Nhưng dù sao, thành tích của tập thể vẫn là trên hết.
Ở trận Chung kết lượt về với Malaysia, tại sao anh lại bị trọng tài rút thẻ vàng?
Câu chuyện này khá buồn cười. Có một pha va chạm với đối phương ở vòng cấm địa. Tiền đạo Malaysia bỗng dưng quay ra chửi: "Đ*** thằng kia. Thế là tôi cũng chửi lại. Kết quả là cả hai đều ăn thẻ.
À, ông trọng tài hôm đó cũng chính là người bắt chính trận gặp Jordan tại Asian Cup nữa!
Vì sao anh ăn mừng chiến thắng với kiểu chào của nhà binh? Ở Nga, họ gọi đó là "kiểu ăn mừng của Dzyuba"...
Tôi thích cách mà Artem (Dzyuba) ăn mừng với thông điệp "Tôi phục vụ Tổ quốc" ở World Cup 2018. Trên hết, tôi cũng muốn khẳng định rằng, dù mang trong mình hai dòng máu Nga - Việt, tôi vẫn luôn chiến đấu cho quê hương, chiến đấu cho Việt Nam, chiến đấu đến cùng dù chặng đường đến thành công không hề dễ dàng.
Sau giải đấu, tôi trở thành hình mẫu cho không chỉ cầu thủ, mà còn là giới trẻ nữa. Dù có khó khăn, dù có bị đẩy sang Lào thi đấu với cơ sở vật chất nghèo nàn, tôi vẫn không bỏ cuộc. Ai cũng phải tin tưởng vào bản thân và không ngừng cố gắng để đạt được mục tiêu.
Việc lọt vào Tứ kết Asian Cup có phải dấu mốc lịch sử cho bóng đá Việt Nam hay không?
Đúng vậy! Đây là lần đầu tiên trong lịch sử mà ĐT Việt Nam bước vào đến đây (mà không cần "phao cứu sinh" là quyền đăng cai giải), và cũng là lần đầu tiên mà chúng tôi phải tự bước đi bằng đôi chân của mình - từ vòng sơ loại đến vòng chung kết.
Thành tích này có thể so sánh được với những gì mà ĐT Nga làm được ở World Cup 2018 hay không?
Có chứ! Anh không thẻ tưởng tượng được sự náo nhiệt của đường phố Việt Nam sau trận thắng trước Jordan đâu! Tất cả mọi người đều đổ ra đường đi bão, và các con phố đều tắc nghẽn.
Vậy, sau AFF Cup, khán giả đã ăn mừng ra sao?
Nếu Asian Cup không diễn ra ngay sau AFF Cup, thì chắc chắn đã có một bữa tiệc ăn mừng hoành tráng được tổ chức rồi. Rất có thể, cả đội sẽ được đi diễu hành trên xe buýt 2 tầng ở trung tâm thành phố... Nhưng chúng tôi chỉ được nghỉ 4 ngày mà thôi.
Thủ tướng (Nguyễn Xuân Phúc) đã mời các cầu thủ cùng ban lãnh đạo đến chung vui, có những cầu thủ còn được tặng thưởng Huân chương lao động nữa. Thường thì ở Việt Nam, nhiều người phải làm việc từ 30 - 40 năm mới có thể được nhận vinh dự này đấy!
Cảm xúc của ĐT Việt Nam ra sao trước mỗi trận đấu ở Asian Cup?
Mọi người đều lạc quan. Bản thân việc này đã tạo ra một tâm lý tốt. Ai cũng muốn giành chiến thắng. Dù không thể vượt qua Nhật Bản, nhưng với người hâm mộ, chúng tôi đã là những nhà vô địch rồi.
Sardar Azmoun của ĐT Iran đã ghi hai bàn thắng vào lưới của anh. Liệu đó có phải là một cầu thủ có đẳng cấp quá vượt trội?
Tôi nghĩ là vậy. Anh ta vượt qua sự truy cản từ hai người để ghi bàn thắng thứ hai, dù sức ép là không hề nhỏ. Mặt bằng chung của cầu thủ Việt Nam trong tình huống đó thì chắc phải ngã lăn quay đến 10 lần rồi...
Ngay giữa giải đấu, anh kí hợp đồng với Muangthong United của Thái Lan...
Đúng là tôi đã kí hợp đồng trong những ngày đầu tháng Một. Ở thời điểm đó, rất ít người biết về chuyện này. Với tôi, đây là bước nhảy vọt, bởi chất lượng của giải Thái Lan cao hơn V.League. Rõ ràng, đó là bàn đạp vô cùng chất lượng.
Liệu mục tiêu tiếp theo của anh sẽ là Nhật Bản?
Ai cũng có mục tiêu cho mình. Thường thì các cầu thủ ở giải Thái Lan đều nhận được sự quan tâm của những đội bóng tại J League. Tuy nhiên, tôi không muốn nói về chuyện này, mà thay vào đó là lời cảm ơn dành cho người đại diện Andrei Grushin.
Vậy anh có mơ ước được thi đấu tại Nga hay không?
Giải Ngoại hạng Nga ư? Chắc là không. Theo quy định mới, việc sang Nga chơi bóng sẽ là rất khó khăn. Có thể đến 30 tuổi tôi mới được thi đấu ở đó. Nhưng hiện tại, khi đang còn trẻ, tôi muốn được ra sân ở một giải đấu có trình độ cao như tại châu Âu, hoặc chí ít cũng là Nhật Bản.
Biệt danh của anh ở Việt Nam là gì?
Lâm "Tây", hoặc là chú gấu Nga.
Anh có muốn nói gì với những người hâm mộ tại Nga không?
"Tôi rất vui vì mọi người biết đến mình" - Rất mong là mọi người sẽ tiếp tục ủng hộ chàng trai mang trong mình hai dòng máu Nga - Việt. Nước Nga vẫn luôn nằm trong trái tim của tôi, và một lần nữa, tôi rất vui vì sự ủng hộ của các CĐV tại Nga!