Hơn 70 năm về trước, một cậu học sinh ở Scotland đang đào khoai tây trong khuôn viên trường thì phát hiện ra một bức tượng Ai Cập cổ đại - bức tượng đầu tiên trong bộ sưu tập các tác phẩm điêu khắc và hiện vật Ai Cập cổ đại được chôn trong khuôn viên trường học của cậu.
Phát hiện này đã gây sốc cho các nhà khảo cổ học, bởi khi đó họ không thể hiểu tại sao một đồ vật cổ quý giá ở Ai Cập lại có thể "đến được" Anh.
Bí ẩn 7 thập kỷ đã sáng tỏ
Sau sự việc đó, suốt từ năm 1952 đến năm 1984, một số bức tượng cổ đã được tìm thấy trong khuôn viên của Melville House - một ngôi trường nội trú của Scotland, được cải tạo từ một ngôi nhà lớn, xây dựng từ năm 1697 nằm ở phía nam của Cung điện Monimail.
Các giáo viên và học sinh mang từng khám phá mới đến cho những người phụ trách bảo tàng và các chuyên gia - những người đã xác định những bức tượng này là hiện vật của Ai Cập cổ đại, nhưng không ai có thể hiểu tại sao chúng lại đến được đó.
Margaret Maitland, làm việc tại Bảo tàng Quốc gia Scotland, nơi lưu giữ hầu hết các hiện vật được phát hiện tại Melville House, cho biết: "Đây là một bộ sưu tập hấp dẫn, càng trở nên hấp dẫn hơn bởi bí ẩn xung quanh nguồn gốc của nó ở đất nước này".
Đầu tượng bằng đá sa thạch đỏ gần 4.000 năm tuổi được khai quật tại Melville House ở Scotland vào năm 1952. Ảnh: Bảo tàng Quốc gia Scotland
Tổng cộng có 18 hiện vật được tìm thấy chôn xung quanh Melville House. Ảnh: Bảo tàng Quốc gia Scotland
Bộ sưu tập cổ bao gồm một đầu bức tượng gần 4.000 năm tuổi được chạm khắc từ đá sa thạch đỏ, mà Margaret Maitland mô tả là "kiệt tác điêu khắc Ai Cập". Ngoài ra, còn có một số bức tượng nhỏ bằng đồng và gốm có niên đại từ năm 1069 trước Công nguyên đến năm 30 trước Công nguyên.
Tổng cộng, 18 đồ vật Ai Cập cổ đại đã được tìm thấy được chôn xung quanh Melville House. Tất nhiên, bí ẩn về cách thức chúng đến được Anh vẫn chưa được giải mã trong suốt 71 năm.
Mới đây nhất, họ đã có câu trả lời. Lần đầu tiên các nhà nghiên cứu hiểu được câu chuyện về việc bộ sưu tập cổ này đến khu đất Melville House này và được chôn cất ở đó như thế nào.
Elizabeth Goring, cựu giám tuyển tại Bảo tàng Hoàng gia Scotland ở Edinburgh (hiện nay) cho biết: "Việc khai quật và nghiên cứu những phát hiện này tại Melville House là dự án bất thường nhất trong sự nghiệp khảo cổ học của tôi và tôi rất vui mừng được kể lại câu chuyện một cách đầy đủ".
Elizabeth Goring đã phát hiện ra một bức tượng nhỏ có hình con mắt của Horus cùng với các hiện vật cổ khác của Ai Cập. Ảnh: Bảo tàng Quốc gia Scotland
Theo Elizabeth Goring, những nỗ lực trước đây nhằm xác định nguồn gốc của những hiện vật cổ này đều không có kết quả, nhưng các nhà nghiên cứu giờ đây cho rằng chúng được đưa đến Melville House bởi Alexander Leslie-Melville, người có tước hiệu là Tử tước Balgonie - một người thừa kế trẻ tuổi của Melville House.
Ông đã tới Ai Cập vào năm 1856 để cải thiện sức khỏe kém sau khi bị ốm khi phục vụ trong Chiến tranh Krym (1853-1856). Một năm sau, năm 1857 ông về Anh và mất tại đây.
Alexander Leslie-Melville có thể đã mua được bộ sưu tập đồ Ai Cập này trong chuyến đi của mình. Sau khi mất, người nhà của ông có thể đã chuyển chúng đồ vật đến một tòa nhà phụ của Melville House, sau đó lãng quên chúng.
Chuyên gia Margaret Maitland cho biết: "Việc phát hiện ra các hiện vật Ai Cập cổ đại đã được chôn cất ở Scotland hơn 100 năm là bằng chứng về quy mô của việc sưu tầm cổ vật thế kỷ 19 và lịch sử phức tạp của nó. Đây là một thử thách thú vị để nghiên cứu và xác định nhiều loại hiện vật đa dạng như vậy trên thế giới".
Nguồn: Livescience
