Khoản đầu tư khổng lồ
Theo thông tin mới nhất từ SCMP, khu công trình mang tính biểu tượng ở Phnom Penh với tên gọi "Nhà Trắng" sắp tới sẽ bị phá bỏ để nhường chỗ cho dự án xây dựng casino trị giá hàng tỉ USD giữa bối cảnh Campuchia mở rộng hoạt động du lịch cho các du khách Trung Quốc.
Nhà phát triển NagaCorp - điều hành bởi tỉ phú người Malaysia Chen Lip Keong - ước tính sẽ đầu tư khoản tiền 3,8 tới 4 tỉ USD vào dự án "Naga3", hay còn là sòng bạc thứ 3 được công ty này xây dựng tại Campuchia. Công trình sẽ bao gồm khách sạn, chung cư tiện ích, trung tâm giải trí 12 tầng cùng một trung tâm mua sắm.
Trả lời truyền thông địa phương, Phó Chủ tịch NagaCorp Philip Lee nói: "Dự án Naga3 là khoản đầu tư tư nhân đơn lẻ lớn nhất vào Campuchia trong năm nay, và có lẽ trong nhiều năm tới nữa. Công trình này sẽ có quy mô ngang với Marina Bay Sands ở Singapore, và sẽ là tổ hợp giải trí đắt đỏ nhất thế giới".
Khu vực bên trong sòng bạc của NagaCorp. ẢNh: ggrasia
Nhưng tin tức này vừa khiến các cư dân ở khu vực Nhà Trắng vừa ngạc nhiên và vừa buồn. Một số nhà hoạt động bảo tồn cũng tỏ ra thất vọng bởi họ tưởng rằng khu vực này sẽ được tái phát triển để xây dựng nhà ở cho người Campuchia.
Bà Nhek Chantha, 67 tuổi, một trong số những cư dân cũ từng rời khỏi Nhà Trắng vào hồi năm 2017, đã chia sẻ nỗi buồn của mình. Bà hiện đang phải sống với con cháu bởi bà không có đủ điều kiện kinh tế để mua nhà mới.
"Nhà Trắng là khu trung tâm, họ cần phải cải tạo nó và cho phép chúng tôi tiếp tục sống ở đây để bảo tồn nét đẹp văn hóa lâu đời," bà Chantha nói.
Được biết trước đó, có những kế hoạch khác đã được lên sẵn cho việc cải tạo Nhà Trắng. Một công ty Nhật Bản có tên Arakawa Co. Ltd. được cho là sẽ xây dựng lại Nhà Trắng và biến nó thành một chung cư cao 21 tầng.
Trong đó, 5 tầng sẽ được dành riêng cho những hộ gia đình thu nhập thấp từng sống tại Nhà Trắng và 12 tầng khác sẽ có các căn hộ tư nhân. Hồi năm 2016, Bộ trưởng Quản lý đất đai, Quy hoạch đô thị và Xây dựng Campuchia Chea Sophara đã đề nghị các cư dân Campuchia "kiên nhẫn chờ đợi Nhà Trắng mới được hoàn thiện trong 4 năm tới".
Tuy nhiên, hiện tại, phát ngôn viên của Bộ Quản lý Đất đai Campuchia vẫn chưa đưa ra giải thích về việc tại sao NagaCorp được phép xây dựng sòng bạc trị giá 4 tỉ USD tại đây.
Ít người biết rằng tòa Nhà Trắng - nằm trong khu ổ chuột giữa thủ đô Phnom Penh - từng là biểu tượng của cuộc sống hiện đại ở Campuchia.
Nhà Trắng trong những năm đầu được xây dựng.
Và trong giai đoạn bị phá hủy. Ảnh: AFP
Được xây dựng từ năm 1963, đây là khu phức hợp cao tầng đầu tiên được xây dựng để phục vụ tầng lớp trung lưu và những người có thu nhập thấp, từ cán bộ công nhân viên chức cho tới văn nghệ sĩ. Những bức tường sơn trắng toàn bộ vào thuở ban đầu chính là nguồn gốc tên gọi "Nhà Trắng".
Sau những năm tháng huy hoàng, ngày hôm nay Nhà Trắng không còn mang ý nghĩa như ban đầu. Những người dân ở đây không muốn rời đi vì dù chuyển đi đâu thì giá thuê nhà cũng sẽ đắt đỏ hơn rất nhiều.
Các cư dân được cấp một khoản tiền đền bù ở mức 1.400 USD/m2. Nhưng nhiều người cho rằng số tiền này không đủ để có thể tìm được một căn nhà khác ở Phnom Penh. Theo Key Real Estate, giá bất động sản ở khu trung tâm thành phố Phnom Penh là khoảng từ 2.000 USD/m2 tới 9.000 USD/m2 vào thời điểm đầu năm 2018.
Em Khemara, đại diện của một tổ chức phi chính phủ về nhà ở, cho biết: "Nhà ở là vấn đề cực kì nan giải ở Phnom Penh. Tôi nghĩ việc lựa chọn giữa mở casino và xây dựng nhà ở cho cư dân là lựa chọn giữa lợi ích kinh tế và đời sống người dân nghèo."
Du khách Trung Quốc
Việc đánh bạc ở Campuchia là bất hợp pháp. Tuy nhiên, gần đây quốc gia này đã thu được nhiều lợi ích kinh tế từ các sòng bạc phục vụ du khách Trung Quốc. Năm ngoái, Campuchia đón tới 2 triệu lượt du khách Trung Quốc, tăng 2/3 lần so với trước đó.
Nguồn đầu tư từ Trung Quốc đã tái định hình những thành phố bên bờ biển của Campuchia với những dự án du lịch khổng lồ, bao gồm khu nghỉ dưỡng cao cấp, sân golf, sân bay và công viên theo chủ đề.
Trong số 150 sòng bạc được cấp phép vào cuối năm 2018, NagaCorp là hệ thống sòng bạc lớn nhất (chưa tính tới sòng bạc thứ 3 chưa được xây dựng xong).
Thu về 390 triệu USD vào năm 2018, NagaCorp được cho là đã đóng 2% khoản lợi nhuận - tương đương 8,8 triệu USD - vào tiền thuế.
Một đại diện của Bộ Kinh tế và Tài chính Campuchia cho biết nước này đã thu được khoảng 56 triệu USD tiền thuế từ tất cả các sòng bạc vào năm 2018.
Tới nay, chưa có kế hoạch dự án chi tiết cho Naga3, nhưng có những thông tin cho thấy tỉ phú người Malaysia Chen Lip Keong sẽ bỏ tiền túi để đóng góp 50% các chi phí xây dựng.
Long Lo, một công nhân xây dựng ở Campuchia, mới đây đã rời khỏi căn hộ ở Nhà Trắng. Anh cho biết ban đầu anh được hứa trả khoản tiền 60.000 USD, nhưng cuối cùng chỉ nhận được 25.000 USD.
"Tôi rất thất vọng và không hài lòng với khoản đền bù. Chúng tôi nên được trả nhiều hơn xét theo giá thị trường," ông Lo nói.
"Tôi không thực sự ủng hộ ý tưởng xây nhiều sòng bạc hơn, nhưng chúng tôi khó có thể thay đổi được thực tế đó."