Chuyển qua dùng UAV thay vì trực tiếp hành động trên mặt đất
Năm ngoái (2022), lính đặc nhiệm Ukraine vẫn còn cơ hội để xâm nhập vào các lãnh thổ do Nga kiểm soát vào ban đêm để tấn công các mục tiêu đối phương. Nhưng nay, khi Nga đã thiết lập được các bãi mìn sâu rộng và hệ thống công sự kiên cố , đà phản công của Ukraine đã khựng lại và một bộ phận đặc nhiệm Ukraine phải dựa vào các máy bay không người lái (UAV) gắn thuốc nổ để thực hiện nhiệm vụ, thậm chí vào cả ban ngày.
UAV cảm tử và lính đặc nhiệm của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) ở tỉnh Zaporizhzhia. Ảnh: Washington Post.
Tháng 7 vừa qua, một tổ 3 người của Ukraine trực tiếp điều khiển một chiếc UAV để đánh vào một cụm ăng-ten gắn vào một chiếc tháp ở thị trấn Polohy do các binh sĩ Nga kiểm soát ở tỉnh Zaporizhzhia. Người Nga khi đó sử dụng hệ thống tác chiến điện tử để vô hiệu hóa các rocket của Ukraine dẫn đường bằng vệ tinh.
Chiếc UAV nói trên, có giá 1.500 USD, lao thẳng xuống một ăng-ten, phát nổ khi va chạm với mục tiêu. Sau khi khả năng gây nhiễu của phía Nga mất đi, Ukraine liền phóng một quả tên lửa HIMARS để phá hủy tháp nói trên. Tên lửa lao vào mục tiêu với độ chính xác cao. Nhưng nếu UAV không vô hiệu hóa được một trong các ăng-ten nói trên, quả tên lửa HIMARS sẽ khó lòng đánh trúng mục tiêu.
Miếng đánh nói trên đặc trưng cho các đơn vị đặc nhiệm như phân bộ Alpha của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU). Gần đây phân bộ này cho phóng viên Washington Post (Mỹ) tiếp cận các đội của họ khi hỗ trợ các lữ đoàn quân sự chính quy trong chiến dịch phản công của Ukraine.
Chiến sự Nga - Ukraine hiện nay chủ yếu là đấu pháo qua lại, với các bãi mìn dày đặc nằm giữa hai phe. Thực tế này buộc các lính đặc nhiệm truyền thống của Ukraine phải bỏ dần chiến thuật bí mật mà họ hay áp dụng trước đó trong xung đột với Nga. Giờ đây, đặc nhiệm Ukraine chuyển sang chủ yếu tiến hành tấn công bằng công nghệ, sử dụng một lượng lớn UAV cảm tử. Các binh lính Ukraine thành thạo kỹ năng sẽ điều khiển UAV từ một khoảng cách an toàn. Giải pháp này an toàn với họ hơn nhiều so với tiềm nhập vào sau chiến tuyến quân Nga như trước đây.
Khó khăn bủa vây đặc nhiệm Ukraine trên bộ
Oleh - Phó Giám đốc thứ nhất của các lực lượng Alpha Ukraine chia sẻ: Vấn đề lớn nhất đối với họ khi tiềm nhập là ở đâu họ cũng gặp phải mìn của quân Nga. (Vì lý do an ninh, Oleh chỉ sử dụng phần tên riêng). “Gần như không thể đi đâu một cách bí mật. Bạn phải sử dụng một thiết bị rà phá mìn nào đó. Mà như thế là đã bị đối phương nhận diện ra rồi”.
Các chiến binh Alpha được huấn luyện để làm mọi thứ từ bắn rocket chống tăng đến điều khiển hệ thống phòng không di động. Đội bắn tỉa của các đơn vị này được coi là xuất sắc nhất tại Ukraine. Nhưng tất cả bọn họ gần đây đã hướng sự chú ý sang các UAV do các mục tiêu của họ đã trở nên khó tiếp cận hơn.
Khó khăn của các đơn vị Alpha phản ánh các thách thức lớn mà quân đội Ukraine, bao gồm các đơn vị tinh nhuệ và thiện chiến nhất, phải đối mặt khi vấp phải lực lượng Nga đã có sự chuẩn bị kỹ càng và thực hiện nhiều điều chỉnh thích nghi.
Ngay cả ở mặt trận Bakhmut, nới ít bị rải mìn hơn so với tỉnh Zaporizhzhia, lính đặc nhiệm Ukraine vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận quân Nga. Gần đây, một đội chiến binh của Oleh chỉ có thể “tiếp cận tương đối nông” vào phòng tuyến đối phương và 14 lính đặc nhiệm của đội này đã bị thương.
Oleh nói, việc 14 lính này bị thương là tổn thất lớn với Ukraine vì họ không thể sử dụng những người đó cho các nhiệm vụ trong tương lai. “Những nhiệm vụ được thực hiện tương đối an toàn cách đây một năm rưỡi thì nay cần phải được đánh giá lại về mức độ phù hợp”.
Thương vong của lính Alpha khi tiến chiếm hào đối phương
Gần đây, lính Alpha kể, họ tiếp cận một chiến hào Nga mà họ tưởng là đã bị bỏ hoang. Khi nhóm lính Alpha bắt đầu bước qua chiến hào, họ mới phát hiện ra chỗ này gài nhiều bẫy mìn. Và rồi mìn phát nổ, 5 lính Ukraine bị thương. Đúng lúc đó, quân Nga ẩn nấp gần đó khai hỏa, bắn chết 4 trong 5 lính Ukraine này. Một lính Ukraine bị thương còn lại thoát được sau khi các đơn vị Ukraine pháo kích vào chiến hào. Các đơn vị này đã theo dõi vụ phục kích thông qua một UAV trinh sát.
Ilya - sĩ quan thuộc đơn vị pháo binh của Alpha, kể: “Mìn gài khắp nơi ngoài rìa chiến hào. Đầu tiên, pháo sẽ kích nổ mìn, sau đó nhóm tiến công tiến lên. Nếu nhóm tiến công vấp phải sự kháng cự nào đó, sẽ lại đến lượt pháo binh, rồi quay trở lại nhóm tiến công. Mọi thứ diễn ra rất chậm. Đó là thực tế của chúng tôi”.
Như vậy thay vì đánh vật với các bãi mìn, lính Alpha chuyển qua sử dụng UAV cảm tử, với mức độ thành công cao hơn.
Oleh, Phó Giám đốc Alpha cho hay, phân bộ Alpha riêng trong năm 2023 này đã làm hư hỏng hoặc phá hủy hơn 322 xe tăng và xe thiết giáp, 48 hệ thống pháo và 65 thiết bị đặc biệt của đối phương.
Tuy nhiên, người Nga không ngồi yên để đặc nhiệm Ukraine muốn làm gì thì làm. Pasha - chỉ huy đơn vị UAV RAM II, cho biết, tình hình bây giờ khó khăn hơn đối với họ.
Kể từ năm 2022, Nga đã sử dụng hệ thống tác chiến điện tử Pole-21 chuyên để chế áp tất cả hoạt động điều hướng vệ tinh trên một diện tích lên tới 150 km2. Pasha cho biết, điều đó có nghĩa là họ sẽ phải lái UAV dựa vào các địa tiêu (điểm mốc trên mặt đất) thay vì dựa vào hệ thống định vị GPS. Nhưng ngay cả khi đó, khi UAV Ukraine đưa mục tiêu vào tầm ngắm, hình ảnh truyền hình về trung tâm có thể tối đen do hoạt động gây nhiễu dày đặc của Nga.
SBU tạo ra phân bộ Alpha vào năm 1994 với trọng tâm là chống khủng bố. Khi nổ ra xung đột quân sự với Nga, nhiệm vụ của Alpha đã được bổ sung.
Giám đốc SBU Vasyl Maliuk gần đây khẳng định rằng các chuyên gia của họ chịu trách nhiệm tấn công cầu Crimea vào năm 2022. Một quan chức Ukraine giấu tên tiết lộ, cơ quan này cũng đứng đằng sau các cuộc tấn công bằng UAV vào hạm đội Biển Đen của Nga.
Oleh cho biết, nhiệm vụ chính của Alpha trước đây là bảo vệ chính phủ và các nhà lãnh đạo Ukraine, bao gồm Tổng thống Zelensky, nhưng bây giờ các đơn vị này tham gia hỗ trợ cả nhiệm vụ trọng tâm trong chiến dịch phản công của Ukraine, đó là cắt đứt hành lang trên bộ giữa đất liền Nga và bán đảo Crimea.
Thành viên Alpha được tuyển chọn rất ngặt nghèo. Các ứng viên phải trải qua bài kiểm tra thể lực, màn kiểm tra nói dối và một cuộc kiểm tra tâm lý.
Giống các lực lượng đặc nhiệm khác, các đội Alpha đôi khi hoạt động như các lữ đoàn quân sự chính quy, chẳng hạn họ cũng vận hành lựu pháo. Tuy nhiên, nhiệm vụ của họ chủ yếu được thực hiện trong các nhóm nhỏ, với mục đích gây tổn thất cao cho đối phương nhưng lại sử dụng nguồn lực ít nhất có thể.
Toàn bộ lực lượng Alpha chỉ sử dụng một khẩu pháo - khẩu L119 105mm của Anh, hiện nằm ở tỉnh Zaporizhzhia. Nhóm Alpha trực tiếp vận hành khẩu pháo này tự xưng là “Tiger Woods”, hàm ý đòn đánh của họ chính xác như tay golf người Mỹ. Tại một căn cứ gần thị trấn Orikhiv, các chiến binh đặc nhiệm có được hình ảnh vệ tinh về khu vực đồng bằng Zaporizhzhia. Họ nói, chiến sự thường diễn ra ở trong các rặng cây mỏng chia tách các cánh đồng. Theo họ, đấy là nơi quân Nga đặt chốt và giấu vũ khí.