Ukraine đang thiếu nhân lực trầm trọng và gặp nhiều khó khăn khi tuyển dụng tân binh. Sau những tổn thất mà nước này phải gánh chịu khi thực hiện các cuộc tấn công vào mùa xuân và mùa hè năm 2022, khó có khả năng họ sẽ tập hợp được lực lượng lớn để đẩy lùi Nga ra khỏi lãnh thổ trong thời gian tới, một số nhà phân tích nhận định.
Binh sĩ Ukraine khai hoả lựu pháo D-30 tại Bakhmut (tỉnh Donetsk) ngày 21/3. Ảnh: Getty
Trong tuyên bố đưa ra cuối tuần qua, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleskii Reznikov ngụ ý rằng cuộc phản công lớn trong mùa xuân có thể sắp diễn ra. Còn Tổng thống Zelensky cho biết, vũ khí, đạn dược cùng với sự đào tạo của phương Tây đóng vai trò rất quan trọng, giúp Ukraine tiếp tục kháng cự. Song ông cảnh báo, nếu phương Tây không tăng cường viện trợ, Kiev có thể thua trong cuộc chiến này. Câu hỏi đặt ra là liệu cuộc phản công sắp tới sẽ giúp Ukraine giành chiến thắng hay chuốc lấy thất bại?
Theo ước tính, lực lượng vũ trang Ukraine hiện có 700.000 binh sỹ còn quân đội Nga tại Ukraine có tới 300.000 binh sỹ. Nhưng sự vượt trội về số lượng có thể vẫn chưa thực sự mang lại lợi thế cho Ukraine vì họ thiếu trang thiết bị và vũ khí hiện đại.
Chưa kể, Ukraine phải bố trí một lượng lớn binh sỹ để bảo vệ khu vực Tây Bắc đối diện biên giới Belarus và giữ vững hành lang phía Tây giáp với Ba Lan – nơi dòng chảy vũ khí và viện trợ của phương Tây đổ vào nhằm đảm bảo huyết mạch của nền kinh tế, quân sự. Nếu các khu vực này bị Nga kiểm soát, Ukraine sẽ hoàn toàn bất lợi.
Ngoài ra, quân đội Nga đồn trú ở Belarus có thể mở cuộc tấn công bất ngờ về phía Nam nên Kiev cũng không thể lơ là việc phòng thủ tại khu vực này. Kế đến, Tổng thống Zelensky phải phòng ngừa nguy cơ Nga tấn công các khu vực biên giới Sumy và Kharkov. Bên cạnh đó, Ukraine cũng cần triển khai một lực lượng đáng kể để bảo vệ thủ đô Kiev.
Hiện, phần lớn nhân lực và vật lực của Ukraine đang tập trung tại khu vực tiền tuyến dài khoảng 1.00km. Có 3 hướng chính đang diễn ra các cuộc giao tranh suốt ngày đêm giữa Nga và Ukraine gồm: Svatovo-Kreminna ở phía đông bắc, Bakhmut ở phía đông và Avdiivka ở phía nam. Ở miền Trung, quân đội Ukraine bố trí khoảng 80.000 binh sỹ, trang bị hầu thiết thiết bị do NATO cung cấp và nhiều người trong số này từng được huấn luyện tại các nước thành viên của NATO.
Trong khi đó, Nga đang nỗ lực xây dựng các công trình phòng thủ kiên cố phía sau tiền tuyến tại miền Đông sau khi rút ra những bài học kinh nghiệm từ giai đoạn đầu xung đột. Ukraine được cho là sẽ gặp nhiều thách thức lớn nếu muốn xuyên phá các tuyến phòng thủ của Nga.
Theo Wall Street Journal, Nga đang trong quá trình mở rộng lực lượng quân đội, với kế hoạch bổ sung thêm 400.000 người cho đến cuối năm nay. Trái lại, Ukraine gần như cạn kiệt các đơn vị giàu kinh nghiệm và khó có khả năng huy động hàng trăm nghìn binh sỹ có năng lực chiến đấu tốt. Washington Post cho rằng, tổn thất lớn về nhân lực đã khiến Ukraine phải huy động cả những binh sỹ còn non trẻ ra chiến trường. Nhưng việc tiến hành một cuộc phản công lớn đòi hỏi nhiều kỹ năng hơn là bảo vệ các chiến hào hay boongke.
2 kịch bản đối với Ukraine
Một số chuyên gia cho rằng, nếu Ukraine tiến hành cuộc tấn công lớn vào mùa xuân hoặc mùa hè thì đây có thể là cuộc tấn công lớn cuối cùng vì họ sẽ phải huy động tất cả những nguồn lực sẵn có.
Tổng thống Cộng hòa Séc Petr Pavel dường như cũng đưa ra kết luận tương tự. Phát biểu với báo chí hôm 19/3, ông Petr Pavel nói: “Ukraine sẽ chỉ có một cơ hội tiến hành cuộc phản công lớn. Nếu họ hành động và thất bại thì khó có khả năng họ sẽ nhận được thêm viện trợ của phương Tây cho cuộc phản công tiếp theo”. Một quan chức NATO giấu tên cũng chia sẻ mối quan ngại này và cho rằng “6 tháng tới sẽ là giai đoạn rất quan trọng trong cuộc xung đột”.
Kể từ khi xung đột nổ nổ ra, Tổng thống Zelensky nhiều lần khẳng định ông sẽ không nhượng bộ bất cứ vùng lãnh thổ nào của Ukraine để đổi lấy thỏa thuận hòa bình. Tuần trước, ông Zelensky tuyên bố “sẽ giải phóng mọi vùng lãnh thổ” và đẩy lùi Nga ra khỏi Crimea. Dù thành công hay thất bại, thì nguy cơ mà Tổng thống Zelensky và các tướng lĩnh của ông phải đối mặt sẽ rất lớn.
Một cuộc phản công thất bại có thể khiến các Lực lượng vũ trang Ukraine suy yếu và khó duy trì khả năng chiến đấu cho đến hết năm. Ngoài ra, họ có thể đánh mất sự ủng hộ của các nước phương Tây từng cam kết sẽ hỗ trợ Kiev đến cùng. Nhưng ngay cả khi thành công, cái giá phải trả của họ cũng rất đắt. Nếu thành công họ có thể cắt đứt tuyến đường tiếp tế của Nga, cắt đứt cây cầu đất liền nối bán đảo Crimea với lục địa Nga, bao vây các lực lượng Nga ở phía nam, giữa khu vực Melitopol và Kherson. Nhưng sau khi huy động phần lớn nguồn lực cho chiến dịch này, Ukraine sẽ chỉ còn một lực lượng dự bị nhỏ và lực lượng biên giới sẵn sàng cho các hoạt động trong tương lai.
Một tình huống khác cũng có thể xảy ra: Nếu cuộc tấn công của Ukraine không đủ mạnh, họ khó có thể gây thiệt hại nặng nề cho đối phương và đối mặt với nguy cơ bị Nga đáp trả mạnh mẽ. Với lực lượng mỏng còn lại, Ukraine sẽ rất khó đối phó.
Không có gì đảm bảo Ukraine, với sự hỗ trợ từ phương Tây, có thể thành công trong cuộc tấn công vào mùa xuân hoặc mùa hè. Theo giới phân tích, ngay cả khi thành công, sức mạnh chiến đấu của Ukraine có thể bị suy giảm khiến họ khó bảo vệ các chiến tuyến mới, chứ chưa nói đến việc tập hợp lực lượng cần thiết để đẩy lùi hoàn toàn quân đội Nga ra khỏi lãnh thổ./.