Các công ty Nhật Bản, bao gồm Honda và Nippon Steel, đã tăng lương cho người lao động ở mức cao nhất trong hơn ba thập kỷ. Động thái này nhấn mạnh xu hướng lạm phát và tiếp thêm tự tin để BOJ bắt đầu tăng lãi suất.
Trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao và tình trạng thiếu lao động ngày càng trầm trọng, các liên đoàn lao động đã đàm phán về việc tăng lương. Quyết định mới này đánh dấu một cột mốc quan trọng ở quốc gia nơi mà tiền lương thực tế bị trì trệ kể từ cuối thập niên 1990.
Khi các cuộc đàm phán lương mùa xuân, hay còn gọi là shunto, kết thúc vào ngày 13/3, các nhà kinh tế kỳ vọng rằng các công ty lớn sẽ tăng lương bình quân cho công nhân thuộc liên đoàn của họ là 4%. Đây sẽ là mức tăng lớn nhất kể từ năm 1992.
Thực tế, Toyota cho biết họ đã hoàn toàn chấp nhận yêu cầu của liên đoàn lao động về việc tăng lương hàng tháng lên tới 28.440 Yên (193 USD). Đây là mức lớn nhất kể từ khi số liệu so sánh lần đầu tiên được đưa ra năm 1999.
Giám đốc nhân sự Takanori Azuma của Toyota, cho biết: “Chúng tôi muốn khắc phục tác động từ việc tăng giá”. Ông đồng thời cho biết mức tăng lương hàng tháng và các khoản tiền thưởng đang cao kỷ lục.
Trong khi đó, Nippon Steel đã đồng ý tăng lương cơ bản 11,8%, vượt quá yêu cầu của liên đoàn và là mức tăng lương hàng tháng lớn nhất kể từ năm 1979. Honda đã đồng ý tăng lương hàng năm 5,6%, cao nhất kể từ năm 1989.
NEC đã cho phép tăng lương cơ bản 4,3%, mức cao nhất kể từ năm 1998. Còn Mitsubishi Heavy Industries đồng ý tăng lương kỷ lục 8,3%, bao gồm lương cơ bản và lương theo thâm niên.
Yêu cầu tăng lương hàng năm của Liên đoàn lớn nhất Nhật Bản Rengo với phản hồi của các doanh nghiệp
Trong năm nay, các cuộc đàm phán về lương đã được các nhà đầu tư theo dõi sát sao, vì tăng trưởng tiền lương là yếu tố quan trọng để Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đủ tự tin đảo chiều chính sách tiền tệ siêu lỏng của mình. Mặc cho những dữ liệu kinh tế yếu gần đây, các nhà phân tích cho biết kết quả đàm phán lương sẽ cho phép ngân hàng trung ương chấm dứt chính sách lãi suất âm ngay trong tuần tới hoặc tháng 4.
Cuộc đàm phán năm ngoái cũng có mức tăng lương lớn. Nhưng các liên đoàn đã không đảm bảo việc tăng lương đủ để bù đắp cho lạm phát gia tăng. Trong khi đó, lợi ích không được chia đều cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nơi sử dụng khoảng 70% lực lượng lao động của Nhật Bản.
Akihiko Matsuura là chủ tịch UA Zensen, một trong những liên đoàn lớn nhất đất nước với hơn 1,8 triệu thành viên trong các lĩnh vực bán lẻ, thực phẩm, hóa chất và các lĩnh vực khác. Ông cho biết: “Thật khó để yêu cầu mức lương cao hơn khi giá cả không tăng. Chúng ta cần chấm dứt tình trạng trì trệ tiền lương kéo dài 30 năm”.
Mức lương thực tế của Nhật Bản (đỏ), lương danh nghĩa (xanh đậm) và CPI lõi (xanh nhạt)
Liên đoàn, đại diện chủ yếu cho người lao động tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đã kêu gọi tăng tổng lương 6%, bao gồm 4% lương cơ bản. Trước ngày 13/3, nhà bán lẻ Aeon đã đồng ý tăng lương theo giờ lên trung bình 7% cho khoảng 400.000 nhân viên bán thời gian của mình. Đây là một dấu hiệu cho thấy việc tăng lương đang lan rộng ra toàn xã hội.
Ông Matsuura cho biết: “Thử thách lớn hơn là vào năm tới, liệu các công ty có đáp ứng đầy đủ yêu cầu của liên đoàn, ngay cả khi giá cả không tăng nhiều hay không”. Năm ngoái, lạm phát ở mức 3,2% nhưng đã giảm xuống còn 2,2% trong tháng 1 năm nay, do chi phí năng lượng nhập khẩu giảm.
Nhưng ngay cả khi áp lực lạm phát giảm, các công ty vẫn có khả năng phải đối mặt với nhu cầu tăng lương, vì họ phải vật lộn để tìm kiếm những người lao động trẻ. Công nhân Nhật Bản hiếm khi xuống đường đòi tăng lương hoặc điều kiện làm việc tốt hơn. Nhưng một số cuộc đình công đã xảy ra trong năm nay, do các công ty không đáp ứng được yêu cầu của liên đoàn.
Katsuhiro Yasukochi, chủ tịch Hiệp hội Công nhân Kim loại, Máy móc và Sản xuất Nhật Bản, cho biết: “Tình trạng thiếu lao động sẽ không bao giờ được giải quyết. Chúng ta đã bước vào kỷ nguyên mà những người quản lý công ty nếu không thể tăng lương sẽ bị loại khỏi thị trường”.