Ngày 4/11, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tố cáo hành vi đe dọa của Trung Quốc ở Biển Đông tại cuộc họp với các nhà lãnh đạo Đông Nam Á.
"Bắc Kinh đã sử dụng hành vi đe dọa để cố gắng ngăn chặn các quốc gia ASEAN khai thác tài nguyên ngoài khơi, ngăn chặn việc tiếp cận nguồn dự trữ dầu khí trị giá 2,5 nghìn tỷ USD", đặc phái viên Mỹ Robert O'Brien phát biểu hôm thứ Hai tại Bangkok, Thái Lan.
O'Brien, cố vấn an ninh quốc gia của Nhà Trắng, cũng gửi lời mời từ Tổng thống Trump đến các nhà lãnh đạo ASEAN tham gia hội nghị thượng đỉnh đặc biệt tại Mỹ vào quý đầu tiên của năm 2020.
Cùng ngày, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã tiếp Cố vấn an ninh quốc gia Robert O'Brien, Đặc phái viên Tổng thống nhân Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) và Hội nghị Cấp cao ASEAN-Mỹ.
Hai bên bày tỏ sự hài lòng về sự phát triển tích cực của quan hệ Việt Nam - Mỹ thời gian qua, thống nhất cùng phối hợp triển khai các biện pháp thúc đẩy hơn nữa quan hệ hai nước trong năm 2020, khi hai nước kỷ niệm 25 năm bình thường hoá quan hệ Việt Nam - Mỹ và Việt Nam đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2020 và Uỷ viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị hai bên tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và các cấp trong năm tới, tiếp tục thúc đẩy quan hệ kinh tế-thương mại tăng trưởng trên cơ sở cùng có lợi.
Đặc phái viên, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O'Brien bày tỏ mong muốn của Tổng thống Trump và chính quyền Mỹ tiếp tục tăng cường quan hệ với Việt Nam và ASEAN, ủng hộ vai trò của các nước ASEAN, khẳng định ủng hộ tự do hàng hải, hàng không và tôn trọng luật pháp quốc tế, đánh giá cao lập trường nhất quán của Việt Nam trong vấn đề Biển Đông cũng như các vấn đề an ninh và kinh tế tại khu vực.
Vừa qua, từ đầu tháng 7, nhóm tàu khảo sát HD8 của Trung Quốc đã tiến hành 4 đợt khảo sát trái phép xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam (4/7-7/8; 1/8-2/9; 7-23/9; 27/9-24/10).
Hành vi vi phạm này đã bị nhiều quốc gia lên tiếng phản đối. Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence cũng nhắc tới những diễn biến ở Biển Đông vừa qua trong bài phát biểu vào ngày 24/10, giờ Mỹ. Phó Tổng thống Mỹ cho rằng, hành động quân sự của Trung Quốc trong khu vực và cách nước này tiếp cận với các quốc gia láng giềng trong năm qua ngày càng mang tính khiêu khích.