Trong gần 40 năm làm nghề, nghệ sĩ Phương Dung được đồng nghiệp và khán giả ghi nhận tài năng qua 2 giải thưởng: Huy chương Bạc Liên hoan Kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc năm 2008 và giải Nghệ sĩ hài được yêu thích nhất HTV Awards 2009.
Phương Dung là một trong những nghệ sĩ đắt show ở tuổi 59 tới mức được đồng nghiệp đặt cho biệt danh "thánh bào" vì show nào cũng tham gia. Thế nhưng, đằng sau hào quang của nghề là một Phương Dung với rất nhiều thăng trầm…
Nghệ sĩ Phương Dung.
"Mẹ tôi một mình nuôi 5, 6 đứa con"
Nghệ sĩ Phương Dung đến với nghề không xuất phát từ niềm đam mê như nhiều đồng nghiệp khác mà từ… cân gạo, ký thịt.
Hồi đó, Phương Dung đi thi vào trường Sân khấu để cổ vũ cho cô bạn chung lớp. Chị chưa bao giờ nghĩ mình sẽ làm nghề này. Một phần vì giọng Phương Dung bị đớt, ồ ồ, không chuẩn. Một phần vì ngày xưa, mọi người có quan niệm "sướng ca vô loài".
Ấy thế mà Phương Dung thì đậu trường sân khấu còn cô bạn thi chính thì lại bị trượt. Phương Dung đem giấy báo trúng tuyển tới trường với ý định trả lại, nào ngờ lại theo nghề luôn.
Chị kể trong chương trình Hạnh phúc ở đâu: "Trường mà tôi chọn thi và học là Trung học kỹ thuật Cao Thắng, là đi sửa điện. Ở nhà, quạt máy hư, bàn ủi hư… là tôi tháo ra, sửa lại hết.
Tôi không có ý định học trường sân khấu vì ngày xưa mọi người ưa nói sướng ca vô loài. Mình đã không thích nghề rồi mà mai mốt còn bị nói: Thay chồng, thay bồ như thay áo nữa nên tôi sợ.
Tôi đem giấy báo đậu vào trường trả lại, gặp ngay bữa trường phát nhu yếu phẩm cho sinh viên. Mỗi người 20 kg gạo, 1 kg thịt, 1 kg đường, bột ngọt, sữa…
Tôi nghĩ, mình học trường khác, học xong cũng phải đi kiếm việc làm. Trong khi vào trường Sân khấu, mình vừa học vừa có gạo, có cơm, có nhu yếu phẩm.
Tôi là chị Hai trong nhà. Lúc giải phóng xong là ba tôi mất, mẹ một mình nuôi 5, 6 đứa con mà khi đó mới ngoài 30 tuổi. Tôi quyết định đi học và cắt hộ khẩu vào trong trường để được nhận "biên chế", phụ được cho mẹ".
Nghệ sĩ Phương Dung mồ côi cha từ nhỏ. Vì thương mẹ một mình nuôi 5, 6 đứa con nên chị quyết định học trường sân khấu để được trợ cấp lương thực hàng tháng, đỡ đần được cho mẹ.
Phải bỏ nghề hơn 10 năm vì yêu người có gia đình
Có thể nói, nghệ sĩ Phương Dung được "trải thảm đỏ" vào nghề. Mới học năm thứ 2, chị đã có may mắn được về Đoàn kịch nói Kim Cương, một trong những niềm mơ ước của bất cứ diễn viên nào thời đó.
Thầy giáo của Phương Dung khi đó dựng vở "Cơn bão cuối cùng" cho đoàn Kịch nói Kim Cương. Vở diễn thiếu người đóng vai Lệ móng tay dài, một nhân vật rất hung dữ, chuyên đi đánh ghen, bị bắt vào trại cải tạo vẫn còn cầm đầu các nhóm đánh lộn.
Ông giới thiệu Phương Dung cho vai diễn này. Sau vở diễn, Phương Dung được NSND Kim Cương mời về đoàn, dù mới chỉ là sinh viên năm thứ hai. Phương Dung được giao toàn vai chính, tính cách – một thể loại vai cho diễn viên nhiều "đất diễn" và rất dễ tỏa sáng nếu có thực lực.
Một tương lai tươi sáng mở ra trước mắt Phương Dung với biết bao cơ hội thì đùng một cái, chị đánh mất tất cả chỉ vì… yêu.
Về đoàn kịch nói Kim Cương được 2 năm, thì Phương Dung yêu một diễn viên mới về đoàn. Cuộc tình này dĩ nhiên bị phản đối vì NSND Kim Cương có luật: cấm diễn viên trong đoàn yêu nhau. Vậy là Phương Dung quyết định rời đoàn để người yêu có cơ hội.
Chị kể: "21 tuổi, đó là cái tuổi yêu, hiền lành, ngây thơ lắm. Tôi yêu rồi bị tuột dốc khỏi nghề hơn chục năm trời. Cô Kim Cương không thích cho diễn viên trong đoàn yêu nhau, mà tôi lại yêu ngay người đã có gia đình. Mọi người đều khuyên ngăn, lo sự nghiệp đã rồi hẵng nghĩ tới chuyện tình cảm.
Khi biết, đoàn yêu cầu 1 trong 2 người nghỉ. Ngày đó, cả Sài Gòn chỉ có 3 đoàn là đoàn kịch nói Kim Cương, đoàn kịch Bông Hồng và Cửu Long Giang còn đâu là tấu hài, video hài.
Tôi nghĩ, nếu mình nghỉ, đoàn sẽ khốn đốn vì không ai thế vai mình được. Mình là diễn viên chính rồi. Một thời gian, thế nào cô Kim Cương cũng sẽ kêu mình về lại. Ai ngờ cô Kim Cương cho nghỉ luôn. Tôi rời sân khấu hơn chục năm, tới năm hơn ba mươi tuổi mới quay lại với nghề".
Nghệ sĩ Phương Dung gặp nhiều trắc trở trong chuyện tình cảm riêng tư. Mất hơn chục năm làm nghề vì yêu diễn viên cùng đoàn. Đánh mất cơ hội làm nghề mà tình duyên cũng lận đận.
Tuy đến với nghệ thuật không phải vì đam mê nhưng sau một thời gian gắn bó với ánh đèn sân khấu, với từng vai diễn, nghệ sĩ Phương Dung lại nhớ nghề quay quắt. Lúc này, chị mới biết mình thật sự đam mê nghề này.
Nghỉ diễn, Phương Dung về phụ mẹ bán bún thịt nướng chả giò, cơm tấm. Những lúc nhớ nghề, chị lấy hộp màu Liên Xô ra làm mặt. Làm xong lại lau đi.
Một lần, thầy giáo chị đi ngang qua con hẻm, thấy Phương Dung đang ngồi bán bánh ướt. Khi đó, ông là Trưởng đoàn Bông Hồng. Thầy trò đều khóc. Sau đó, ông mời Phương Dung về đoàn Bông Hồng. Vì Phương Dung không có nhà nên được thầy cấp cho một căn phòng để ở.
U40 mới kết hôn, đổ vỡ sau 3 năm chung sống
Từ khi được trở lại làm nghề, Phương Dung rất vui, dù chỉ đóng vai phụ, vai nhỏ. Vì yêu mà chị từng đánh mất cơ hội nên khi trở lại, chị không kén chọn, không để mất cơ hội nữa. Show lớn, show nhỏ, chỉ cần sắp xếp được thời gian là chị đều tham gia.
Phương Dung làm miệt mài, 1 tháng làm đủ 1 tháng, không nghỉ ngày nào. Bởi vậy, chị mới được đồng nghiệp đặt cho biệt danh "thánh bào".
"Năm hơn 20 tuổi, mình thành công mà lại vứt bỏ cơ hội đó, tới năm hơn 40 tuổi mới lấy lại được nên tôi trân trọng, chăm chút và hết lòng hết dạ với nghề", nghệ sĩ Phương Dung nói.
Thế nhưng, cũng vì quá mê nghề, hết lòng hết dạ với nghề mà Phương Dung lấy chồng muộn rồi hôn nhân cũng đổ vỡ.
Ở tuổi U60, nghệ sĩ Phương Dung hài lòng với những gì mình đang có, dù không chồng, không con.
"Tôi đã có một cuộc hôn nhân. Tôi cũng được lên xe hoa nhưng chỉ 3 năm thì gẫy đổ. Năm đó tôi 41, 42 tuổi. Lúc đó, con đường nghệ thuật mới bắt đầu được một chút mà chồng thì cần một gia đình hơn là 1 người vợ suốt ngày đi làm, ở ngoài đường.
Tôi cảm thấy không thể làm được một người vợ chu toàn nên thôi, đường ai nấy đi. Hỏi tôi có tiếc nuối, ân hận gì về quyết định đó không thì không. Tôi không hối tiếc gì cả", Phương Dung chia sẻ.
Vì không chồng, không con nên nghệ sĩ Phương Dung cũng đã chuẩn bị cho những ngày tháng sau này, khi già, bệnh, không thể đi làm. "Mình đã không may mắn có gia đình, không chồng không con thì làm sao để lúc già, bệnh cũng không đến nỗi là không có tiền chữa. Cho nên tôi ráng lo kinh tế để sau này dưỡng già".
Ở tuổi 59, nghệ sĩ Phương Dung không nghĩ tới chuyện kết hôn, dù cũng có nhiều người theo đuổi. Với chị, sân khấu, nghệ thuật là gia đình. Tối đi làm về, chỉ cần buông hết và ngủ một giấc thật thoải mái, sáng hôm sau lại đi làm. Đó là hạnh phúc của chị.
"Tôi vì muốn đi tìm hạnh phúc riêng tư mà quá bất hạnh, kéo cuộc đời mình xuống dốc mười mấy năm trời, cho nên được như ngày hôm nay là tôi bằng lòng.
Tôi nghĩ, mình không thể đem hạnh phúc tới cho người nào nên không muốn nghĩ tới chuyện kết hôn. Tôi không đi tìm bạn đời nhưng duyên nợ thì không ai nói trước được. Giờ tôi 59 tuổi rồi, không chờ đợi, mong cầu gì hôn nhân nữa", nghệ sĩ Phương Dung bày tỏ.