Ngày 4/10/1957, vệ tinh Sputnik được Liên Xô phóng thành công lên vũ trụ. Đây là "phát súng" mở màn cho cuộc chạy đua vào không gian.
Ngày 2/1/1959, Liên Xô khởi động dự án Luna với việc phóng tàu Luna 1. Nhiệm vụ của nó là thăm dò Mặt trăng nhưng đã bay trượt quỹ đạo. Tuy nhiên, Luna 2 đã trở thành vệ tinh nhân tạo đầu tiên bay lên Mặt trăng.
Vệ tinh Sputnik của Liên Xô. (Ảnh: wikipedia)
Đến ngày 7 tháng 10, vệ tinh Luna 3 đã truyền về Trái đất những hình ảnh đầu tiên về vùng tối của Mặt trăng. Những thành công vang dội của Liên Xô khiến chính phủ Mỹ đau đầu.
Những lần phóng tàu thám hiểm của Mỹ liên tục thất bại. Sau sự kiện tên lửa Vanguard phát nổ ngay trên bệ phóng, nhiều quan chức trong ngành không gian Mỹ cay đắng thừa nhận sự vượt trội của Liên Xô.
Cuộc ganh đua này có tác động rất lớn nên CIA đã thành lập hẳn một đội gián điệp công nghệ. Nhiệm vụ là nghiên cứu các sứ mạng không gian và tàu vũ trụ của Liên Xô. Tuy nhiên, điều khó khăn nhất là CIA không có trong tay phần cứng mà chỉ là các phỏng đoán và đo đạc gián tiếp.
Vệ tinh Luna 1 (Ảnh: NASA)
Ban đầu, CIA tìm cách thu thập thông tin bằng cách nghe trộm đường truyền vệ tinh. Các thông tin bổ sung như độ cao, trạng thái tên lửa, các tầng triển khai,... đều được CIA ghi chép và tính toán cẩn thận nhằm có được thông tin về công nghệ tên lửa đẩy. Thế nhưng tất cả chỉ là một phần nhỏ của mảnh ghép.
Bước ngoặt đối với CIA là cuộc triển lãm công nghệ vũ trụ của Liên Xô giữa năm 1959 và 1960. Với mong muốn phô trương công nghệ, Liên Xô triển lãm qua nhiều nước. Họ đem theo vệ tinh Sputnik và Luna 5, phiên bản mới nhất.
Ban đầu CIA cho rằng tất cả chỉ là mô hình nhưng sau đó phát hiện ra tất cả vệ tinh đều là thật. Đây là cơ hội hiếm có đối với CIA. Trong quá trình triểm lãm, lính gác bảo vệ các vệ tinh vô cùng nghiêm ngặt. Thế nhưng, trong quá trình di chuyển qua các thành phố, vệ tinh được chuyên chở bằng xe tải thường.
Nắm được cơ hội này, CIA đã mua chuộc người lái xe tải, yêu cầu anh ta xuất phát muộn nhất trong đoàn và đưa về một địa điểm chuẩn bị sẵn. Tại trạm trung chuyển, nhân viên kiểm hàng cho rằng tất cả xe đã về bãi tập kết nên về nghỉ mà không biết chiếc xe tải chở Luna 5 đã bị đưa đi nơi khác.
Tại địa điểm đã được chuẩn bị sẵn bởi CIA, trên thực địa là một bãi phế thải, đội ngũ tình báo Mỹ hồi hộp chờ đợi. Sau khi chắc chắn chiếc xe không bị theo dõi, họ bắt đầu tháo rời vệ tinh Luna 5. Bắt đầu từ đỉnh vệ tinh rồi đến các thành phần khác dần được tháo ra để chụp hình, đo đạc cẩn thận.
Sơ đồ vệ tinh Luna 5 (Ảnh: CIA)
Tất cả các thành phần như ăn ten, máy ảnh, thùng nhiên liệu, bộ phận điều khiển đều được khám nghiệm. Tại trung tâm vệ tinh có một hộp bị khóa niêm phong với con dấu Liên Xô. Nhờ khả năng làm giả niêm phong, các điệp viên CIA tự tin tháo hết các phần còn lại của Luna 5.
Nhóm CIA đã làm việc xuyên đêm không nghỉ. Sáng sớm hôm sau họ lắp lại hoàn chỉnh vệ tinh nhưng vẫn có một số con vít không thể gắn lại như ban đầu. Không thể làm gì hơn, họ trả lại toàn bộ lên chiếc xe tải lúc 5g sáng để người lái xe chở đến địa điểm tập kết trước 7g nhằm tránh bị phát hiện.
Sau chuyến triển lãm dài ngày, vệ tinh Luna 5 trở về Liên Xô. Đội ngũ thiết kế phát hiện ra Luna 5 đã bị can thiệp nhưng không thể biết được ai và lúc nào vệ tinh này bị “bắt cóc”.
Nhờ việc trực tiếp tìm hiểu vệ tinh Luna 5, CIA đã tìm được câu trả lời cho thành công của ngành công nghệ vũ trụ Liên Xô.
Không chỉ vậy, CIA còn biết được trình độ của nền công nghệ phụ trợ Liên Xô. Những kiến thức này giúp NASA triển khai thành công những lần phóng vệ tinh tiếp sau và vượt qua Liên Xô khi lần đầu tiên đưa được con người lên Mặt trăng.
Nguồn: CIA