Thứ từng làm người Mỹ bối rối xuất hiện ở Nga
Vào mùa xuân năm ngoái, việc người Mỹ phải tung tiêm kích tàng hình F-22 Raptor tiêu diệt mục tiêu là một khí cầu thời tiết của Trung Quốc đã gây chú ý lớn không chỉ về xuất xứ của mục tiêu mà còn về thái độ bối rối trong nhiều ngày của Washington.
Và có vẻ như một bên trong cuộc xung đột ở Ukraine cũng đã "bắt" ngay ý tưởng này và áp dụng nó.
Cụ thể là vào cuối tháng 3, trang tin Mash của Nga đã đưa tin về vụ đánh chặn đầu tiên loại mục tiêu được gọi là Khí cầu tấn công cỡ nhỏ (viết tắt tiếng Nga: MVSh) này - mặc dù thời gian và địa điểm không được làm rõ nhưng họ cũng đã miêu tả các đặc điểm chính của MVSh.
Và vào sáng 16/4 vừa qua, MVSh đã xuất hiện chính thức trên bản tin của Bộ Quốc phòng Nga. Bộ này cho biết việc vô hiệu hóa thành công mục tiêu loại này đã xảy ra ở khu vực Kursk của Nga tuy nhiên không đưa ra thông tin chi tiết.
Ngày hôm sau, Mash lại nêu lại về chủ đề MVSh của đối phương - theo họ thì một ngày trước đó lượng lớn khí tài này đã cùng lúc bay vào đất Nga từ hướng Ukraine và 1 số trong chúng đã bị bắn rơi ở Lipetsk, Kursk như thông tin của Bộ Quốc phòng Nga đã nêu.
Họ cũng tung ra những bức ảnh mới về loại MVSh này - hóa ra những quả bóng bay này không chỉ được trang bị vũ khí mà còn được bổ sung các biện pháp gây khó khăn cho việc phát hiện, nhận dạng và đánh chặn.
Tuy nhiên có vẻ nỗ lực này không mang lại kết quả như mong muốn.
Cho tới chiều ngày 17/4, các quan chức khu vực Bryansk của Nga cũng đã ra một thông báo về việc lực lượng phòng không Nga đã phát hiện và bắn hạ 3 mục tiêu được xác định là khinh khí cầu thời tiết.
Và câu hỏi lúc này là những MVSh đang được đối phương tung vào đất Nga có gì lạ và mục đích của nó là gì?
Một số ít tài liệu sẵn có cho phép chúng ta tưởng tượng cấu trúc của loại vũ khí mới này.
Những chiếc MVSh bị bắn hạ có đặc điểm chung là thiết kế cực kỳ đơn giản và được chế tạo thủ công bằng cách sử dụng các nguyên liệu có sẵn.
Phần quan trọng nhất của khí cầu là một lớp vỏ mềm chứa đầy khí nhẹ - có vẻ như là loại khí cầu thời tiết có sẵn. Việc bơm nhiên liệu được thực hiện trước quá trình phóng và không có các chi tiết cơ khí liên quan tới việc bơm hoặc xả khí vì chúng không cần thiết.
Các phần tử còn lại của MVSh được treo thành hàng dọc phía dưới khí cầu bao gồm một thiết bị định vị vệ tinh, một thiết bị điều khiển đơn giản, một chai nước bằng nhựa được sử dụng để giữ trọng tâm của khí cầu ở mức tối ưu nhất.
Chúng cũng được trang bị một thiết bị "EW" (tác chiến điện tử) thô sơ hình trám.
Một MVSh có thể được trang bị thêm các loại tải trọng khác nhau - mẫu bị bắn rơi vào tháng 3 mang theo một trái lựu đạn quân sự sẵn có, nhưng các mẫu bị vô hiệu hóa gần đây chở theo "hàng hóa" hơi khác và đó là một gói chất nổ TNT và một trái đạn cối 81 mm.
Nói chung loại vũ khí mà MVSh mang theo tùy thuộc vào tải trọng của khí cầu.
Với thiết kế nói trên thì việc vận hành MVSh khá đơn giản. Những kẻ triển khai đưa nó đến vị trí phóng, bơm khí nhẹ vào khí cầu và cài đặt tọa độ mục tiêu đã định trước khi thả.
Do không có khả năng điều khiển bay nên MVSh sẽ được hướng theo các luồng không khí để tới mục tiêu. Và nếu nó tiến vào một khu vực nhất định, hệ thống sẽ tự động thả vũ khí.
MVSh có thể được phóng cùng những khí cầu thời tiết thực sự nhằm làm mồi nhử lực lượng phòng không.
"Phát kiến" này có hiệu quả không?
Từ những tin tức được công khai thì kết quả chiến đấu của MVSh gần như bằng không.
Lý do chính là vì việc thiếu khả năng điều hướng khiến hành trình của khí cầu không thể đoán trước - do nhiều biến động khách quan nên ngay cả việc tính toán cẩn thận các yếu tố thời tiết cũng không đảm bảo rằng MVSh sẽ tới được mục tiêu.
Quan trọng hơn, khí cầu thời tiết có hạn chế trong việc mang theo tải trọng lớn và cả 2 lý do nói trên gần như đảm bảo rằng MVSh sẽ không đem lại kết quả như ý muốn.
Tuy nhiên căn cứ vào thiết bị "EW" thì rất có thể mục đích các MVSh này được đối phương triển khai là để làm mồi nhử, tăng tải cho phòng không Nga, gián tiếp giảm tải cho máy bay không người lái (UAV) cảm tử của họ.
Cần lưu ý rằng trong thời gian gần đây hoạt động của UAV đối phương đang gia tăng và để đảm bảo nguồn cung vũ khí này khỏi bị cạn kiệt, họ đã phải lên kết hoạch tấn công cẩn thận hơn nhiều.
Lính Nga triển khai khí cầu thời tiết.