Bất kỳ giống loài nào tồn tại trên đời, dù cực thịnh đến đâu cũng tồn tại một khả năng bất ngờ tuyệt chủng. Dù là vì biến đổi khí hậu, do cạnh tranh tiến hóa, hay thậm chí là thảm họa thiên nhiên - tất cả đều có rủi ro.
Như khủng long - đây là một minh chứng rõ rệt nhất cho giả định này. Ở thời điểm cực thịnh, chúng đã rơi vào cảnh tuyệt chủng toàn bộ sau khi thiên thạch khổng lồ Chicxulub rơi xuống vào hơn 86 triệu năm về trước.
Khủng long thời kỳ cực thịnh nhất đã bị quét sạch bởi thiên thạch khổng lồ, kéo theo chuỗi thảm họa thiên nhiên khác
Vậy còn loài người thì sao? Ở thời điểm hiện tại, Trái đất đang dần nóng lên, các loài vi khuẩn cũng đang dần tiến hóa để kháng lại gần như toàn bộ thuốc của nhân loại. Với những rủi ro như thế, liệu khả năng tuyệt chủng của con người là thế nào?
Cùng chung thắc mắc, các chuyên gia từ Viện Tương lai Nhân loại thuộc ĐH Oxford đã quyết định thực hiện một nghiên cứu về khả năng con người bị tuyệt chủng trên tất cả các năm. Họ muốn tìm hiểu xem tỷ lệ con người bị quét sạch bởi các thảm họa tự nhiên là như thế nào, và từ đó giúp chúng ta tính toán được những rủi ro có thể xảy ra.
Theo Andrew E. Snyder-Beattie - chuyên gia đứng đầu nghiên cứu, các chuyên gia đã tính đến những rủi ro đến từ biến đổi khí hậu, vũ khí hạt nhân, đồng thời tập trung vào các thảm họa mà loài người tinh khôn (Homo Sapien) đã từng phải đối mặt suốt 200.000 năm tồi tại (siêu núi lửa phun trào, thiên thạch)...
Và kết quả, rủi ro khiến loài người tuyệt chủng sẽ rơi vào khoảng 1:14.000.
"Sử dụng các thông tin kể từ khi loài người tinh khôn tồn tại suốt 200.000 năm qua, chúng tôi xác định rằng tỉ lệ loài người tuyệt chủng vì các thảm họa tự nhiên vào bất kỳ năm nào sẽ rơi vào khoảng 1:14.000 đến 1:87.000," - Snyder viết trong báo cáo nghiên cứu.
1:14000 - nghe có vẻ nhỏ đúng không? Ồ không đâu, nó rất cao đấy
Đầu tiên, chúng ta cần biết rằng đây là tỉ lệ cao nhất có thể xảy ra, dựa trên các mô hình kể từ khi loài người tồn tại 200.000 năm trở lại đây. Khi sử dụng dữ liệu khoảng 300.000 năm, tỷ lệ sẽ tăng lên 1:22.800. Và nếu là 2 triệu năm, tỉ lệ sẽ xuống tới 140.000.
Tỉ lệ 1:14.000 có nghĩa là 99,993% loài người không thể tuyệt chủng. Nhưng xét trên một góc độ khác, tỉ lệ xảy ra tai nạn trên 100.000 chuyến bay thương mại mỗi ngày cũng tương tự như vậy. Theo thống kê, mỗi ngày có 7 chuyến bay có khả năng rơi. Mà trên thực tế, các vụ tai nạn máy bay vẫn xảy ra, đúng không?
Tỷ lệ 1:14000 là không hề nhỏ
Tất nhiên, phân tích này cũng có nhiều hạn chế. Tỷ lệ ấy chỉ áp dụng khi xem xét các rủi ro xảy ra thảm họa thiên nhiên. Nó chưa hề tính đến các rủi ro đến từ chính con người.
"Việc 200.000 năm qua con người không bị tuyệt chủng vì chiến tranh hạt nhân thực ra không có nhiều ý nghĩa, vì vũ khí nguyên tử mới được phát triển khoảng 70 năm trở về trước thôi."
Nói cách khác nếu tính tất cả các yếu tố, tỉ lệ trên thậm chí sẽ còn cao hơn.
Việc đánh giá khả năng tuyệt chủng của con người chỉ xét trên các yếu tố tự nhiên cho phép chúng ta xác định và tính toán được rủi ro lớn nhất mà nhân loại có thể gặp phải. Ít ra vào lúc này, chúng ta có thể tạm yên tâm rằng con người sẽ chưa bị hủy diệt bởi các thảm họa tự nhiên. Tuy vậy, chẳng có gì đảm bảo được tỉ lệ trên là hoàn toàn chuẩn xác, bởi "các yếu tố tổ tiên chúng ta không phải đối mặt thì chẳng có gì nói trước được."
Tham khảo: IFL Science