Linas Linkevicius - cựu ngoại trưởng Lithuania - từng viết trên mạng xã hội X hồi tháng 2 rằng: "Nếu Nga dám thách thức NATO, Kaliningrad sẽ bị 'vô hiệu hóa' trước tiên."
Maria Zakharova - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga – sau đó đã bác bỏ bình luận này và mô tả đây là "chiến tranh thông tin".
Nhưng theo các chuyên gia, mối đe dọa không đơn giản bị loại bỏ như vậy. Với việc Thụy Điển hiện đã là thành viên NATO, các thành phố và tài sản quân sự quan trọng của Nga cũng nằm trong phạm vi tấn công gần hơn của NATO.
Máy bay của quân đội các nước khác nhau bay theo đội hình phía trên tàu tấn công đổ bộ lớp Wasp USS Kearsarge của Mỹ vào ngày 6/6/2022, trong một cuộc tập trận ở Biển Baltic. Ảnh: Getty
Nga đe dọa vùng Baltic
Business Insider đưa tin, các nhà hoạch định NATO từ lâu đã coi sườn phía đông bắc của liên minh này, bao gồm các quốc gia Baltic như Lithuania, Estonia và Latvia, là một điểm yếu.
Vùng lãnh thổ này từng là một phần của Liên Xô và các chuyên gia tin rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin từ lâu đã có tham vọng đưa vùng lãnh thổ này trở lại dưới sự kiểm soát của Moscow.
Trong tài liệu bị rò rỉ vào tháng 1, các chuyên gia quân sự Đức đã hình dung ra một kịch bản trong đó Nga đánh bại Ukraine và sau đó tấn công các thành viên vùng Baltic của NATO, chỉ ra cách Tổng thống Nga Putin có thể hiện thực hóa tham vọng của mình.
Tài liệu bị rò rỉ nói rằng Nga có thể khuấy động căng thẳng và gây bất ổn nội bộ, sau đó điều quân vào Suwalki Gap - dải lãnh thổ dài 105 km nối liền vùng đất Kaliningrad của Nga ở Biển Baltic với Belarus - một đồng minh thân cận của Điện Kremlin.
Động thái này sẽ tách các thành viên vùng Baltic của NATO ra khỏi phần còn lại của châu Âu, khiến họ phải đối mặt với các cuộc tấn công tiếp theo của Nga.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tư cách thành viên NATO của Thụy Điển mang lại cho liên minh này những cách thức mới và mạnh mẽ để ngăn chặn Nga tấn công vùng Baltic.
Nima Khorrami - nhà phân tích tại tổ chức tư vấn Viện Bắc Cực có trụ sở tại Washington - nói với Business Insider rằng, tư cách thành viên của Thụy Điển "mở rộng phạm vi tên lửa của NATO, đưa các địa điểm chiến lược ở Kaliningrad và St. Petersburg vào tầm ngắm".
"Điều này bổ sung thêm một lớp răn đe chống lại cuộc tấn công tiềm tàng của Nga, vì lực lượng NATO có thể phản ứng hiệu quả trước các mối đe dọa theo thời gian thực", Khorrami nói.
St. Petersburg - thành phố lớn thứ hai của Nga - từ lâu đã là căn cứ của Hạm đội Baltic của Nga.
Còn Kaliningrad trước đây có tên là Königsberg và Liên Xô đã giành quyền kiểm soát từ Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ hai.
Theo các chuyên gia, Kaliningrad mở rộng khả năng của Nga trong việc triển khai sức mạnh vào vùng Baltic, bao gồm các hệ thống phòng không, các đơn vị tác chiến điện tử để điều khiển hệ thống GPS, tên lửa hành trình... Thành phố này có thể sẽ đóng một vai trò quan trọng trong bất kỳ nỗ lực nào của Nga nhằm tấn công Suwalki Gap và các quốc gia vùng Baltic.
'Nga bị NATO bao vây đang trở thành hiện thực'
Oscar Jonsson - nhà nghiên cứu tại Đại học Quốc phòng Thụy Điển - nói với Business Insider rằng, việc làm suy giảm năng lực chiến đấu của Nga, đặc biệt là các hệ thống phòng không, là rất quan trọng đối với các hoạt động của NATO.
"Thụy Điển đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp nhận quân đội và khí tài của NATO một cách an toàn, đồng thời khó bị lực lượng Nga nhắm tới, cũng như đủ gần Kaliningrad để triển khai hỏa lực chính xác tầm xa. Là nước gần nhất, Thụy Điển cách Kaliningrad 280 km, là một khoảng cách tốt", Jonsson nói.
Một báo cáo tình báo của Litva công bố đầu tháng 3 cho biết, Nga đang đáp trả sự hiện diện mới và mở rộng của NATO ở vùng Baltic bằng cách ồ ạt tăng cường sự hiện diện quân sự của mình trong khu vực và đặt tên lửa Iskander có thể mang đầu đạn hạt nhân ở Belarus.
Theo Business Insider, Nga từ lâu đã cáo buộc NATO tìm cách bao vây nước này, trong đó Tổng thống Putin trích dẫn tuyên bố này như một phần biện minh cho việc Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Nhưng theo các chuyên gia, với việc Thụy Điển trở thành thành viên mới nhất của NATO, lực lượng của Nga đã vô tình rơi vào thế bất lợi nghiêm trọng tại một khu vực trọng điểm.
Ông Linas Linkevicius nói: "Những cáo buộc trước đây của Nga rằng nước này bị NATO bao vây giờ đang trở thành hiện thực."