SOHA NEWS
Phát biểu ở phiên tranh luận tại Viện nghiên cứu quốc tế và chiến lược Washington hôm thứ Tư (4/12), ông James Fanell, Đại úy hải quân đã về hưu và từng là lãnh đạo tình báo Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ cho rằng, nếu hai bờ eo biển Đài Loan không thể đạt được thỏa thuận thống nhất thì Trung Quốc muộn nhất sẽ tấn công Đài Loan vào trước năm 2035; vì vậy 10 năm tới sẽ là "10 năm đáng lo ngại nhất" trong quan hệ Mỹ-Trung.
Tuy nhiên, chuyên gia phân tích quốc phòng cấp cao của Tập đoàn RAND Timothy Heath không đồng ý với quan điểm Đại úy James Fanell bởi theo ông này, Trung Quốc sẽ phải "trả cái giá quá cao" nếu dùng vũ lực tấn công Đài Loan.
Ông nói rằng việc Trung Quốc sử dụng vũ lực thống nhất Đài Loan sẽ đe dọa an ninh của các nước láng giềng, gây ra một cuộc chạy đua vũ trang và thậm chí là chiến tranh khu vực, dẫn đến hậu quả mà Trung Quốc không thể lường trước và không thể kiểm soát được. Do đó, chuyên gia Timothy Heath nhận định, Trung Quốc sẽ không tiến hành một cuộc tấn công quân sự vào Đài Loan.
Trái lại, cựu lãnh đạo tình báo Hạm đội Thái Bình Dương James Fanell vẫn bảo vệ quan điểm cá nhân. Ông nhận định, sau 20 năm chuẩn bị, quân đội Trung Quốc PLA không chỉ thay đổi cán cân quân sự, so với bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử, giờ đây PLA đã chuẩn bị đầy đủ những hành động quân sự để thống nhất Đài Loan.
Ông này phát biểu: "Đặc biệt, hiện nay, Trung Quốc đang thúc đẩy mục tiêu xây dựng lực lượng hải quân, lục quân và không quân lớn nhất thế giới, ngay cả Chủ tịch Tập Cận Bình cũng đã cảnh cáo rằng, vấn đề Đài Loan không thể kéo dài từ thế hệ này sang thế hệ khác".
Chuyên gia Fanell dự đoán, bắt đầu từ năm 2020, nội bộ Trung Quốc sẽ gặp áp lực liên tục trước mục tiêu hoàn thành giấc mơ Trung Hoa vào năm 2049 nên mỗi ngày, mỗi tuần và mỗi tháng trong 10 năm tới, Trung Nam Hải sẽ chịu nhiều áp lực hơn về vấn đề Đài Loan. "Làn sóng này sẽ đạt đến đỉnh điểm trong khoảng thời gian 2030-2035. Nó sẽ kết thúc bằng một cuộc tấn công quân sự mạnh mẽ và thống nhất Đài Loan", ông nói.
Về quyết định tấn công Đài Loan của Bắc Kinh, chuyên gia Timothy Heath phản bác cho rằng ngay cả khi có nhiều yếu tố, bao gồm cả sức mạnh quân sự của Trung Quốc lớn hơn Đài Loan, giới lãnh đạo Trung Quốc rất quyết tâm thực hiện kế hoạch thống nhất và bất luận là bây giờ, năm 2035 hay năm 2049, ông đều không nghĩ rằng tình huống này sẽ xảy ra.
Theo ông Heath, Trung Quốc sẽ không sử dụng vũ lực thống nhất Đài Loan bởi nó liên quan đến hai vấn đề quan trọng. Thứ nhất, hành động này có nguy cơ gây ra chiến tranh khu vực. Thứ hai, nó có khả năng là dấu chấm hết cho giấc mộng Trung Hoa, cũng như ảnh hưởng đến chính sách của Bắc Kinh. Lãnh đạo Trung Nam Hải sẽ phải xem xét cái giá này có xứng đáng hay không, chuyên gia Heath đặt vấn đề.
Ông nhận định: "Việc Trung Quốc tấn công quân sự Đài Loan sẽ có ảnh hưởng rất lớn đối với khu vực này. Đầu tiên, khi sức mạnh quân sự của PLA ngày càng trở nên mạnh hơn, Trung Quốc cũng có thể sử dụng sức mạnh đó đối với bất kỳ quốc gia nào trong khu vực, là mối đe dọa lớn đối với các nước láng giềng.
Hơn nữa, việc sử dụng vũ lực với Đài Loàn chứng tỏ Bắc Kinh đột ngột thay đổi chính sách kiểm soát bất đồng bằng phương thức hòa bình và hành động tấn công quân sự như vậy có thể được coi như một phương thức để giải quyết sự khác biệt hoặc tranh chấp lãnh thổ với các quốc gia láng giềng. Điều này sẽ khiến các nước trong khu vực cảnh giác cao độ và nâng cao khả năng tự vệ. Việc tăng khả năng sử dụng vũ lực với Đài Loan có thể dẫn đến nguy cơ lớn hơn về các cuộc chiến khu vực. Đây là một sự leo thang mà Bắc Kinh vô tình gây ra và không thể kiểm soát nổi.
Thứ hai, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc đang diễn ra, cuộc tấn công quân sự của Trung Quốc sẽ giúp Mỹ xây dựng một liên minh mạnh mẽ hơn, thậm chí có thể trở thành một "liên minh chống Trung Quốc", làm tăng thêm nguy cơ gây ra một "cuộc chiến thảm khốc"".
Theo VOA, sau khi cuộc tranh luận kết thúc, khán giả tại hội trường đã bỏ phiếu bình chọn về khả năng trở thành hiện thực của hai quan điểm này. Kết quả cho thấy 38% số người bình tin rằng Trung Quốc sẽ sử dụng vũ lực để tấn công Đài Loan, 62% số người còn lại cho rằng Trung Quốc sẽ không sử dụng vũ lực tấn công Đài Loan.