Cuộc phản công mùa hè của Ukraine chính thức được tiến hành. Các lực lượng Ukraine đang tấn công, với các trận đánh ác liệt được báo cáo trên khắp miền đông của đất nước. Quân đội Ukraine và Nga đang vật lộn chiến đấu để giành lợi thế.
Giao tranh sớm diễn ra
Các phân tích từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh của Mỹ cho hay, cuộc phản công bắt đầu vào ngày 8/6, tức khoảng một tuần trước. Các chuyên gia tin rằng chiến dịch sẽ kéo dài vài tuần. Mặc dù nhận được hàng tỷ USD viện trợ quân sự từ phương Tây, nhưng quân đội Ukraine vẫn thiếu vũ khí, đặc biệt là đạn pháo. Vì vậy điều quan trọng là phải sử dụng vũ khí đó một cách cẩn thận.
Giao tranh đã nổ ra ở hai khu vực chính: Orkhiv ở Zaporizhzhia và phía đông Velyka Novosilka ở Donetsk. Tại Orkhiv, lực lượng mặt đất Ukraine đang tấn công vào điểm tiếp giáp phòng thủ giữa Lữ đoàn Spetsnaz số 22 và số 45 của Nga.
Theo hướng Velyka Novosilka, các lực lượng Ukraine cũng đang tấn công dọc theo một điểm nối khác, giữa Trung đoàn súng trường cơ giới số 60 và Lữ đoàn súng trường cơ giới số 37.
Quân nhân Ukraine thuộc Lữ đoàn xung kích số 10 Edelweiss chuyển vị trí sau khi bắn rocket từ bệ phóng rocket đa năng BM-21 Grad về phía các vị trí của Nga, gần Bakhmut ở vùng Donetsk vào 13/6/2023.
Việc tấn công vào các điểm tiếp nối hoặc ranh giới phạm vi phòng thủ giữa hai đơn vị chiến đấu khác nhau, sẽ khiến công việc của quân phòng thủ khó khăn hơn nhiều vì hai đơn vị phải phối hợp trong một nỗ lực phòng thủ chung.
Các cuộc tấn công bằng pháo binh cũng đã tăng lên, với các cuộc tấn công bằng tên lửa dẫn đường GMLRS được triển khai từ phía sau phòng tuyến của Nga. Việc khống chế được hỏa lực pháo binh Nga sẽ làm mất đi sự hỗ trợ hỏa lực cho các đơn vị tiền tuyến và sẽ giúp cho các đơn vị tấn công Ukraine xâm nhập vào trận địa dễ dàng hơn.
Các hoạt động định hình
Giai đoạn hiện tại của cuộc phản công được các chiến lược gia quân sự gọi là “các hoạt động định hình”. Thay vì tấn công tổng lực, cả hai bên đang cố gắng định hình chiến trường thành một môi trường có lợi cho bên mình thông qua các cuộc không kích, tấn công bằng máy bay không người lái, tấn công bằng tên lửa và pháo binh cũng như các hoạt động trên bộ. Những nỗ lực định hình diễn ra ở cả cấp độ chiến lược và chiến thuật.
Ở cấp độ chiến lược, Ukraine đã tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa nhắm vào các cơ sở lưu trữ và lọc dầu của Nga ở phía tây nam đất nước, nhằm ngăn chặn nguồn cung nhiên liệu cho các lực lượng phòng thủ. Nhiều khả năng Ukraine sẽ tiến hành các cuộc không kích khác nhằm phá hủy các kho đạn dược, đặc biệt là kho đạn pháo của Nga.
Một phương tiện chiến đấu của quân đội Ukraine trên chiến trường.
Các lực lượng Ukraine cũng tìm cách làm gián đoạn sự chỉ huy và điều hành của các đơn vị Nga, bằng việc tấn công vào các sở chỉ huy, mục tiêu trọng yếu. Mục đích cuối cùng của các hoạt động này là khiến các đơn vị quân đội Nga không có nhiên liệu, đạn dược cũng như khả năng chỉ huy và kiểm soát, hạn chế nghiêm trọng khả năng chiến đấu của các đơn vị Nga trên chiến trường.
Theo các chuyên gia phương Tây, dù ở mức độ khá thấp nhưng thao tác định hình chiến thuật vẫn có thể mang lại hiệu quả. Các cuộc tấn công, chẳng hạn như cuộc tấn công vào Belgorod, đã buộc Nga phải đưa lực lượng tới các khu vực không quan trọng để phòng thủ, đề phòng các cuộc tấn công trong tương lai có thể xảy ra.
Cuộc giao tranh ở Zaporizhzhia và Donetsk có thể chỉ là những chiến thuật nghi binh, được thiết kế nhằm lôi kéo các lực lượng Nga ra khỏi những địa điểm quan trọng trước khi tung đòn quyết định.
Những khó khăn
Tuy nhiên nhiều chuyên gia vẫn nhận định cuộc phản công của Ukraine sẽ không hề dễ dàng. Mặc dù các lực lượng của Nga đang gặp khó khăn về nhân viên được đào tạo và vũ khí, nhưng các kỹ sư Nga cũng đã xây dựng hàng chục khu vực kiên cố trên khắp chiến tuyến. Mục tiêu là làm chậm bất kỳ cuộc tấn công trên bộ nào của Ukraine, giúp lực lượng Nga có thời gian tấn công vào các đơn vị cơ giới mũi nhọn của Ukraine bằng không quân và pháo binh.
Các binh sĩ Ukraine tham gia cuộc tập trận chiến đấu trong đô thị tại một căn cứ quân sự của Quân đội Anh ở miền Bắc nước Anh, ngày 2/6/2023.
Các lực lượng vũ trang của Ukraine mặc dù có kinh nghiệm trong chiến đấu phòng thủ ở biên giới từ năm 2014 đến năm 2022 và các hoạt động phòng thủ trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột, nhưng lại không được huấn luyện để tiến hành các hoạt động tấn công tổng hợp, quy mô lớn.
Hiện tại NATO và các lực lượng vũ trang đồng minh đã huấn luyện 12 lữ đoàn tấn công cho Ukraine, dự kiến những đơn vị này sẽ tham gia cuộc tấn công chính theo tiêu chuẩn hiện đại. Các lữ đoàn này vẫn chưa được xuất hiện trên chiến trường, điều đó cho thấy đòn quyết định vẫn còn là một ẩn số.
Tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề lo ngại, các cuộc tấn công của Ukraine sẽ tiêu hao nhiên liệu và đạn dược với tốc độ nhanh chóng, vì vậy Ukraine phải có khả năng duy trì các đội xe chở nhiên liệu và đạn dược khổng lồ. Cuộc tấn công ban đầu của Nga thất bại một phần vì hệ thống hậu cần không thể duy trì và nếu Ukraine cũng xảy ra điều tương tự, nó sẽ khiến cuộc phản công thất bại.
Diễn biến trên chiến trường vẫn rất khó nói, tất cả vẫn chỉ là suy luận từ các chuyên gia phương Tây, tuy nhiên những suy luận này hoàn toàn có cơ sở và bên nào giành được lợi thế trong việc định hình chiến trường thì sẽ có nhiều cơ hội chiến thắng hơn trong cuộc xung đột này.