Hãng truyền thông Al Jazeera (Qatar) đưa tin, theo một chuyên gia cấp cao của Liên Hợp Quốc, Mỹ phải dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đơn phương áp đặt lên Cuba vì chúng "gây ra những tác động đáng kể trên mọi mặt của cuộc sống" tại quốc đảo này trong hơn sáu thập kỷ qua.
Alena Douhan - Báo cáo viên đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc - cho biết "chế độ hạn chế kinh tế, thương mại và tài chính rộng rãi" của Washington đối với Cuba đánh dấu chính sách trừng phạt đơn phương kéo dài nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Theo bà Douhan, chỉ có Quốc hội Mỹ mới có thể dỡ bỏ lệnh cấm vận từ thời Chiến tranh Lạnh đối với Cuba, trong khi chính phủ Cuba vẫn khẳng định rằng nước này "sẽ không đầu hàng" trước "chính sách trừng phạt tập thể" của Washington.
“Kết quả là nhiều thế hệ người Cuba đã phải sống dưới các biện pháp cưỡng chế đơn phương, điều này đã định hình nên bối cảnh kinh tế và xã hội của đất nước này”, bà Douhan cho biết trong một tuyên bố được đưa ra vào ngày 21/11.
Bà Alena Douhan - Báo cáo viên đặc biệt của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc - phát biểu tại một cuộc họp báo ở thủ đô Havana, Cuba, vào ngày 21/11. Ảnh: Reuters
Quan chức Liên Hợp Quốc Douhan trích dẫn các báo cáo rằng các biện pháp do Washington áp đặt nhắm vào Cuba đã được thắt chặt dần kể từ năm 2018, với các lệnh trừng phạt mới được áp dụng cùng với các biện pháp hiện có và tăng cường đáng kể vào năm 2021 sau khi Cuba bị Mỹ chỉ định lại là "quốc gia tài trợ khủng bố".
Các quốc gia và công ty quốc tế khác cũng tuân thủ lệnh cấm vận quá mức nhằm tránh bị nhắm mục tiêu bằng các lệnh trừng phạt thứ cấp, điều mà bà Douhan cho biết sẽ ảnh hưởng đến khả năng lập kế hoạch dài hạn của chính phủ và người dân Cuba, "làm nghẹt thở cấu trúc xã hội của Cuba".
Bà Douhan cho biết, trong nhiều thập kỷ, chính phủ Mỹ đã phớt lờ những lời kêu gọi quốc tế về việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Cuba, bao gồm cả cuộc bỏ phiếu áp đảo tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào cuối tháng 10 vừa qua cho thấy sự ủng hộ toàn cầu đối với việc chấm dứt lệnh cấm vận Cuba trong năm thứ 33.
Theo Báo cáo viên của Liên Hợp Quốc, Cuba đang thiếu lương thực, thuốc men, điện, nước, máy móc thiết yếu và phụ tùng thay thế, trong khi tình trạng di cư ngày càng tăng của lực lượng lao động lành nghề, bao gồm nhân viên y tế, kỹ sư và giáo viên, đang gây thêm áp lực cho quốc đảo này.
Bà Douhan cho biết, tác động tích lũy này sẽ “gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với việc hưởng thụ các quyền con người, bao gồm quyền được sống, quyền được ăn, quyền được khỏe mạnh và quyền được phát triển” của người dân Cuba.
Chuyên gia Liên Hợp Quốc này cho biết, ngay cả trong trường hợp Mỹ cấp giấy phép và quyền miễn trừ với số lượng hạn chế, các nhà đầu tư vẫn thận trọng khi cam kết thực hiện các dự án dài hạn tại Cuba vì có thể có sự thay đổi chính sách ở Washington.
“Tôi kêu gọi tất cả các quốc gia tuân thủ các nguyên tắc và chuẩn mực của luật pháp quốc tế và đảm bảo rằng các mối quan tâm nhân đạo được tôn trọng đầy đủ, dựa trên các nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, đoàn kết, hợp tác và đa phương”, bà cho biết.
Theo Al Jazeera, bà Douhan sẽ trình bày một báo cáo chi tiết về tác động của lệnh trừng phạt của Mỹ lên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc vào tháng 9/2026, sau các cuộc họp với các quan chức chính phủ, các cơ quan quốc tế, đại diện nhà thờ, thành viên học viện, nhân viên y tế và khu vực tư nhân của Cuba.
Cuba đã phải hứng chịu một loạt các vụ mất điện trong năm nay. Ảnh: Reuters
Tình hình kinh tế Cuba ra sao?
Đài DW (Đức) đưa tin, cuộc khủng hoảng kinh tế và năng lượng đã giáng một đòn mạnh vào Cuba kể từ năm 2020, khi quốc đảo này chứng kiến tổng sản phẩm quốc nội (GDP) giảm mạnh cùng với lạm phát, tình trạng thiếu lương thực và mất điện.
Chính quyền Cuba cho biết cuộc khủng hoảng bắt nguồn từ những khó khăn kinh tế trong thời gian phong tỏa do đại dịch COVID-19 và các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt hơn của Mỹ, cùng nhiều yếu tố khác.
Lệnh cấm vận kinh tế của Mỹ đối với Cuba được áp dụng vào năm 1960 sau khi cuộc cách mạng do Chủ tịch Fidel Castro lãnh đạo lật đổ nhà độc tài Fulgencio Batista, đồng thời quốc hữu hóa tài sản thuộc sở hữu của công dân và tập đoàn Mỹ.
Lệnh cấm vận này ngăn cản các doanh nghiệp và công dân Mỹ tiến hành giao thương hoặc buôn bán với Cuba.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump đã tăng cường các lệnh trừng phạt đối với Cuba và đưa quốc gia này trở lại danh sách "các quốc gia tài trợ khủng bố" của Mỹ, sau khi được gỡ bỏ trong thời gian ngắn dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.