Bên cạnh chúng ta luôn có những người bạn sở hữu những kỹ năng nổi bật mà không cần luyện tập. Học có thể nhìn ra vấn đề của một sự việc, chỉ ra nhược điểm của một người hay đưa ra nhận xét về một sự vật, hiện tượng một cách vô cùng chính xác và nhanh chóng. Đó là bởi họ có khả năng quan sát tốt - kỹ năng mềm ‘‘mới tinh’’ được các chuyên gia và nhà tuyển dụng đánh giá cao trong quá trình tuyển chọn lao động.
Theo Talia Fox, CEO của Công ty tư vấn điều hành KUSI Global và là cựu nghiên cứu viên tại Đại học Harvard cho biết, cô đã tự mình học được kỹ năng quan sát từ rất sớm, sau khi bản thân trải qua những khó khăn ở trường học.
Có thể nói, khả năng quan sát là nền tảng của một số kỹ năng mềm được yêu cầu cao nhất hiện nay, bao gồm khả năng thích ứng, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và giao tiếp hiệu quả. Khi giỏi quan sát, cá nhân sẽ ngày một phát triển toàn diện, từ đó nâng cao khả năng ‘‘tồn tại’’ trong làn sóng ‘‘sa thải’’ đang đe dọa tất cả mọi người.
Vậy làm thế nào để trở thành một người có khả năng quan sát tốt?
Fox cho biết, việc rèn luyện thói quen quan sát, lắng nghe và tạo kết nối sẽ giúp con người đóng góp cho nơi làm việc của mình ở mức độ cao hơn. Nhưng việc trau dồi kỹ năng quan sát đòi hỏi nhiều thứ hơn là chỉ lắng nghe bằng tai, theo một nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts năm 2015: Nó yêu cầu con người cần phải tập trung và chú ý đến từng chi tiết.
Bạn có thể trở thành người quan sát tốt hơn bằng cách làm theo một số phương pháp như: Xác định những gì bạn cần quan sát, loại bỏ những thứ gây xao nhãng như điện thoại để chăm chú lắng nghe, sau khi nghe hoặc nhìn thấy điều gì đó thú vị, hãy lập kế hoạch theo dõi và tìm hiểu thêm về điều đó.
Giả sử bạn đang tham gia một cuộc họp toàn thể nhân viên, CEO của bạn thông báo kế hoạch tích hợp trí tuệ nhân tạo vào hoạt động hàng ngày của công ty. Nếu đó là chủ đề mà bạn quan tâm, hãy đảm bảo rằng bản thân chú ý đến các nội dung tiếp theo. Khi CEO giải thích kế hoạch, bạn cùng đồng nghiệp hãy tiến hành thảo luận về nó.
Công việc của người có khả năng quan sát tốt sẽ không kết thúc khi cuộc trò chuyện đó kết thúc, bởi vì khả năng quan sát không chỉ là một kỹ năng thụ động. Ví dụ: Bạn có thể nghiên cứu công cụ AI mà CEO của bạn đã đề cập, làm quen với cách sử dụng nó một cách hiệu quả và thảo luận điều đó với sếp của bạn.
Quan trọng nhất, bạn nên quan sát vì bạn thực sự tò mò về những gì đang diễn ra xung quanh mình, chứ không chỉ vì bạn muốn hưởng lợi từ một điều gì đó. Fox cho biết thêm, đó là điều tạo nên sự khác biệt giữa những người cực kỳ thông minh với những người bình thường khác:“Hầu hết mọi người chỉ chú ý nếu họ có lý do đã được tính toán trước. Rất nhiều người chỉ quan sát những điều mà họ cảm thấy sẽ mang lại lợi ích cho họ.”
Fox cho biết, việc thường xuyên rèn luyện kỹ năng quan sát sẽ ngay lập tức khiến bạn ý thức hơn về môi trường xung quanh và đưa bạn đến những kết luận mới, có ích cho công việc và bản thân. Kỹ năng này sẽ nâng cao hiệu quả công việc, phát triển tư duy cá nhân và giúp bạn trở nên khác biệt so với nhiều người xung quanh.