SOHA NEWS
Doanh thu ngành sữa Việt Nam tăng gần gấp đôi từ 4,4 tỷ USD năm 2017 lên 8,4 tỷ USD năm 2021, trong đó sản xuất trong nước đáp ứng chưa đến một nửa nhu cầu. Giá trị các sản phẩm sữa nhập khẩu vào Việt Nam năm 2021 là 11,8 tỷ USD, tăng 12,4% so với cùng kỳ. Báo cáo thị trường của Research and Markets cho biết.
Theo phân tích của chuyên gia, đến cuối năm 2021, Việt Nam có hơn 200 nhà sản xuất sữa. Thị trường sữa Việt Nam chủ yếu do các ông lớn như Vinamilk, Nestle Việt Nam, Nutifood, Frieslandcampina và Tập đoàn TH thống lĩnh. Đàn bò của Việt Nam sẽ tăng từ 330.000 con năm 2019 lên 700.000 con vào năm 2030.
Sản lượng sữa tươi của Việt Nam đạt 1,2 tỷ lít vào năm 2021 và sẽ tăng lên 2 tỷ lít vào năm 2030. Mặc dù sản lượng tăng nhưng sản lượng sữa tươi trong nước chỉ đáp ứng được 40-50% nhu cầu trong nước, còn lại chủ yếu phải nhập khẩu.
Ngoài phụ thuộc vào sữa tươi nhập khẩu, Việt Nam còn nhập khẩu bò, các sản phẩm dinh dưỡng chăn nuôi và nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi. Để duy trì tính cạnh tranh, các công ty địa phương đang tìm kiếm các giải pháp quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm, trong khi các công ty lớn hơn đang đầu tư vào công nghệ Công nghiệp 4.0 và R&D.
Tiêu thụ sữa bình quân đầu người tại Việt Nam chỉ đạt 28 lít vào năm 2021, thấp hơn Thái Lan (35 lít) và Singapore (45 lít), tiềm năng tăng trưởng còn rất lớn. Nhà phân tích dự kiến mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người ở Việt Nam sẽ đạt 40 lít vào năm 2030. Mức tiêu thụ đang tăng dần nhờ dân số đông, trẻ và tăng nhanh (khoảng 100 triệu người) và sức mua ngày càng tăng của tầng lớp trung lưu trong nước.
Tiềm năng tăng trưởng của ngành sữa Việt Nam còn rất lớn. Ảnh: Dy Khoa.
Các công ty sữa cũng đang nhìn thấy cơ hội ngày càng tăng để phục vụ nhóm dân số cao tuổi (65+) của Việt Nam, dự kiến sẽ đạt 14% vào năm 2040, tăng từ 7% vào năm 2020.
Ngoài ra, xuất khẩu sữa của Việt Nam đang tăng nhanh. Giá trị xuất khẩu sữa của Việt Nam vượt 300 triệu USD. Sản phẩm sữa của Việt Nam được xuất khẩu sang hơn 40 quốc gia. Theo phân tích này, Trung Quốc đã cấp mã số giao dịch cho 8 công ty sữa của Việt Nam (20 nhà máy) để xuất khẩu sản phẩm sang Trung Quốc.
Xét về phân khúc sản phẩm, sữa bột và sữa nước chiếm gần 3/4 quy mô thị trường sữa Việt Nam. Phần lớn sữa bột nhập khẩu vào Việt Nam được chế biến thành sữa pha lại. Trong số các loại sữa nước, dạng được ưa chuộng là sữa UHT vì thời hạn sử dụng lâu hơn, đặc biệt là ở các vùng nông thôn nơi các cơ sở dây chuyền lạnh chưa phát triển.
Theo phân tích này, phân khúc tăng trưởng nhanh nhất của thị trường sữa Việt Nam về sản lượng tiêu thụ năm 2021 là sữa bột, với sản lượng đạt khoảng 152.000 tấn, tăng khoảng 13% so với cùng kỳ, tiếp đến là sữa chua, sữa nước… .
Cũng trong phân tích này, nhu cầu về phô mai và bơ đang tăng lên nhanh chóng do ảnh hưởng ngày càng tăng của các món ăn phương Tây tại Việt Nam, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ ở khu vực thành thị.
Nhà phân tích cho biết nhu cầu về các sản phẩm sữa sẽ tăng tại thị trường Việt Nam từ năm 2022-2031, với nhiều cơ hội thị trường hơn cho các nhà đầu tư. Các sản phẩm sữa hữu cơ, sữa tươi tự nhiên và thực phẩm tốt cho sức khỏe có chứa sữa tại Việt Nam được dự báo sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng nhanh trong những năm tới.
Ngành sữa trong nước chịu cạnh tranh và tìm hướng đi mới
Tuy vậy, thị trường trong nước cũng chịu cạnh tranh từ các mặt hàng nhập khẩu. Cụ thể, theo số liệu của Tổng cục Hải quan Hàn Quốc, xuất khẩu sữa bột sản xuất tại Hàn Quốc đã đạt 95,86 triệu USD từ tháng 1-11/2022. Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu sữa bột Hàn Quốc sang Việt Nam đã tăng 2,6 lần trong 6 năm qua từ 7,58 triệu USD năm 2016 lên 19,54 triệu USD vào năm 2021.
Tờ "Kinh tế Seoul" hồi đầu năm nay dẫn lời một quan chức trong ngành cho biết: "Số lượng trẻ sơ sinh chào đời ở Việt Nam mỗi năm gấp 2,5 lần Hàn Quốc với khoảng 1 triệu trẻ nên thị trường sữa bột cũng rất lớn. Quy mô thị trường ở Trung Quốc thì rất lớn nhưng có nhiều rủi ro, vì vậy chúng tôi đang nhắm đến thị trường Việt Nam như một giải pháp thay thế".
Với nhiều hoạt động xúc tiến quảng bá tích cực của các công ty, tỷ trọng xuất khẩu sữa bột trẻ em của Hàn Quốc sang Việt Nam chỉ đạt 6,2% trong năm 2016 nhưng đã tăng vọt lên 17% vào năm 2022 và dự kiến kim ngạch xuất khẩu sữa bột của Hàn Quốc sang Việt Nam sẽ lần đầu tiên vượt mốc 20 triệu USD trong năm 2023.
Trong 9 tháng 2022, kim ngạch xuất khẩu sữa của Việt Nam chỉ đạt 175,2 triệu USD, giảm 30,5% so với cùng kỳ năm 2021. Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng sữa chính đều giảm. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng sữa bột đạt trị giá cao nhất là 78,6 triệu USD, giảm 37,2%; sữa bột nguyên kem đạt 39,1 triệu USD, giảm 13,8%. Kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng khác cũng sụt giảm như sữa đặc có đƣờng giảm 26,2%; sữa chua giảm 81,3%.
Kim ngạch xuất khẩu sữa sang một số thị trường chính đều giảm. Trong đó, thị trường xuất khẩu lớn nhất là Iraq đạt 92,5 triệu USD, giảm 60%; Campuchia giảm 24,2%; Hong Kong giảm 28,2%.
Trong thời gian tới, theo giới chuyên gia, xuất khẩu sữa của Việt Nam sẽ chuyển hướng mở rộng sang một số thị trường Đông Nam Á, chẳng hạn như Philippines.