Bỏ 12 năm học từ cấp 1 đến cấp 3 cộng thêm 4 đến 5 năm học Đại học, tính ra chi phí cũng tốn đến tiền tỷ, thế nên ai cũng muốn ra trường phải kiếm ngay được một công việc lương cao, ở một công ty có danh tiếng, có vị trí tốt... như một cách lấy lại số tiền khổng lồ đã bỏ ra để đầu tư cho việc học.
Và đã đâm đầu vào làm, ai cũng muốn nhanh chóng thành công, nhanh chóng giàu có và vòng xoáy lặp lại là tất cả chúng ta phải đánh đổi bằng sức khoẻ, bằng những mối quan hệ ngày càng tệ đi, bằng sự cáu bẳn trong tính cách và thậm chí là cả cái chết.
Jack Ma từng nói: "Nếu các bạn 20 - 30 tuổi, đừng nên đi tìm một công ty lớn, mà hãy đi tìm một người sếp tốt. Một ông sếp tốt thì tốt cho sự nghiệp của bạn hơn là một công ty tốt." Đấy, vậy nên các bạn mới ra trường đừng quá đặt áp lực cho mình phải có được việc ngon, lương ổn, công ty có name...
Đây là quãng thời gian nên đầu tư cho việc học hỏi từ từ, vì nếu vật vã kiếm tiền một cách thiếu khoa học, thiếu khôn ngoan để rồi nhận lấy cái kết đáng buồn như nhiều trường hợp đột ngột ra đi trên mạng xã hội thì thật không đáng.
Tiếp theo chuỗi bài viết về kinh nghiệm đi làm cho những bạn trẻ, mới ra trường, hôm nay sẽ là đúc kết từ một CEO trẻ từng đối mặt với cái chết và đã đi qua được ngưỡng cửa chênh vênh mà nhiều người đang mắc phải. Tác giả của bài viết này là anh Jason Nguyễn - cựu du học sinh viên trường Đại học quốc gia Singapore; Sáng lập và giám đốc điều hành của một công ty start-up ở TP.HCM...
Jason Nguyễn - Sáng lập và giám đốc điều hành của một công ty start-up ở TP.HCM
Vị trí tốt, lương cao, công ty lớn là những cái bẫy ngọt ngào
Cả tuần qua mọi người nói nhiều tới chuyện người trẻ làm việc quá sức, có cả những cái chết không mong muốn như lời cảnh tỉnh đến những ai đã và đang thách thức giới hạn bản thân. Là một người từng cắm đầu làm việc và đùa giỡn với sức khỏe nên hơn ai hết, mình hiểu rất rõ cái giá mà mỗi người có thể phải trả.
Sau nhiều ngày quan sát và suy nghĩ, mình quyết định chia sẻ những trải nghiệm & góc nhìn cá nhân. Hi vọng sẽ giúp ích cho những bạn trẻ đang ngày ngày vật lộn với con quỷ mang tên "công việc quá sức".
Mình từng làm cho một công ty đa quốc gia khi mới trở về Việt Nam. Vì là tập đoàn với nhiều nhãn hàng nên khối lượng công việc mà phòng marketing phải gánh là cực kì lớn. Một ngày làm việc của mình luôn bắt đầu từ 8h sáng và kết thúc vào 12h đêm. Công ty trở thành nhà, ăn uống ngủ nghỉ giải trí đều diễn ra trong văn phòng.
Thậm chí có những thời điểm chạy dự án cả tuần liền mình không biết ánh sáng mặt trời hay hoàng hôn trông như thế nào. Vị trí tốt, lương cao, công ty lớn là những cái bẫy ngọt ngào, làm mình quên mất sự xáo trộn về mọi mặt như sức khỏe giảm sút, mối quan hệ với bạn bè - người thân dần xấu đi, tính cách cộc cằn, khó đoán hơn xưa.
Tụi mình có tất cả: tiền bạc, địa vị, sự trọng vọng nhưng lại thiếu một cuộc sống giống-người-bình-thường. Bạn có nhớ hình ảnh của mấy con zombie thều thào, lê lết không có chút sức sống nào không? Đó chính là phòng mình lúc đó. Tay vẫn gõ, miệng vẫn lẩm bẩm - nhưng sinh lực là con số 0, chẳng ai nói cười với ai.
Vì toàn bộ thời gian đã dành cho công việc nên cuộc sống cá nhân của tụi mình là một mớ hỗn độn. Các chị có gia đình nếu không li dị thì cũng li thân vì chồng con không chịu được cảnh cả tháng chẳng được gặp vợ, gặp mẹ. Các anh trai độc thân thì mất luôn khả năng hẹn hò vì ngoài số má, giấy tờ, hợp đồng thì có biết gì đâu? Quăng ra đường là lơ ngơ như trẻ con 4-5 tuổi.
Thành tựu công việc tỉ lệ nghịch với tình trạng sức khoẻ - đây là bi kịch của nhiều người trẻ hiện đại.
Bệnh viện từ chối vì không cứu nổi. Mình hoàn toàn tuyệt vọng, nhưng gia đình thì không. Ngay cả khi chỉ còn 0,001% hi vọng, ba vẫn chở mình đi khắp Sài Gòn trên chiếc xe máy lọc cọc, tìm bác sĩ tốt khắp hang cùng ngõ hẻm.
May sao gặp được một giáo sư nghiên cứu về phổi và cho mình uống thuốc suốt 9 tháng trời. Từ một đứa không thể cứu chữa, lá phổi của mình hồi phục không còn một vết sẹo.
Dù thoát khỏi thần chết nhưng vì phải dưỡng bệnh trong nhiều tháng trời nên mình mất tất cả: bất động sản đóng băng, công ty mới thành lập thua lỗ và nợ hơn 1 tỷ đồng, người yêu thì bỏ sang Mỹ với người mới. Phải rất lâu sau mình mới có thể lên Sài Gòn để làm lại từ đầu và trả hết số nợ trên.
Mình nói ra những điều này không phải để kể khổ, mà vì muốn các bạn trẻ cảm thấy đồng cảm, không chỉ bạn mà ngay cả mình cũng từng phải trả giá cho hành động đánh cược mạng sống để chạy theo công việc. Mình đã may mắn vượt qua và kịp thức tỉnh, nhưng rất nhiều người đã không thể làm được điều tương tự.
Giữa cái thời đại mà ai cũng muốn chứng tỏ năng lực, cũng muốn có một thứ gì đó để người khác nhớ đến thì mỗi cá nhân lại càng phải hi sinh gấp 2, gấp 3.
Với mình công việc cũng như một quãng chạy, mình thích là một VĐV chạy bền, kiên trì và ngày một tiến xa hơn so với việc trở thành một người chạy đến đứt cả hơi nhưng chỉ được một quãng ngắn.
Công việc có tốt đến mấy, có giúp bạn kiếm nhiều tiền nhiều đến bao nhiêu cũng không thể bù đắp lại những tổn thất về sức khoẻ, tinh thần hay tình cảm và sự gắn bó với những người xung quanh.
Giữa cái thời đại mà ai cũng muốn chứng tỏ năng lực, cũng muốn có một thứ gì đó để người khác nhớ đến thì mỗi cá nhân lại càng phải hi sinh gấp 2, gấp 3. Thành tựu công việc tỉ lệ nghịch với tình trạng sức khoẻ - đây là bi kịch của nhiều người trẻ hiện đại. Job rất nhiều nhưng cả tháng trời không được nói chuyện với bố mẹ.
Có tiền để sắm đủ thứ hàng hiệu nhưng nuốt một dĩa cơm cũng nơm nớp lo sợ. Đi du lịch toàn những nơi sang xịn nhưng thời gian nghỉ ngơi chỉ tính bằng phút. Mua được một cái giường thật to nhưng chưa từng có một giấc ngủ đủ 8 tiếng.
Bạn và mình đều được khuyên rằng hãy lao động nghiêm túc, cố gắng hết sức vì tuổi trẻ không chờ đợi. Nhưng chẳng ai nói rằng hãy nghỉ ngơi khi cảm thấy mệt mỏi, hãy quan tâm đến sức khoẻ và lắng nghe bản thân.
Mỗi một cái nhói nhẹ, vài phút choáng váng hay cơn đau lưng chớp nhoáng - đó đều là những dấu hiệu từ bên trong cho thấy bạn đang không ổn. Bây giờ bạn có thể tự nhủ "không sao đâu" nhưng có chắc ngày mai, tuần tới, tháng sau hoặc một năm nữa bạn vẫn tự tin với câu trả lời đó?
Trên đời này cái gì cũng có thể giải quyết được, nhưng chết thì không. Hôm nay bạn ổn chứ?