Tấm biển trên đoàn tàu hỏa ở thị trấn Pokrovsk ghi cụt lụt: “Di tản”.
Các gia đình Ukraine tập hợp trẻ em và người già đưa lên các toa tàu tại nhà ga trung tâm ở thị trấn Pokrovsk thuộc tỉnh Donetsk ở miền Đông nước này. Họ bịn rịn ôm ấp và nói lời chia tay trong nước mắt. Họ đứng vẫy tay qua cửa sổ khi đoàn tàu rời ga.
Người dân Ukraine lên tàu hỏa để sơ tán khẩn khỏi thị trấn Pokrovsk ở miền Đông nước này. Ảnh: AP.
Không khí di tản hối hả khi quân Nga đã vượt qua 5 phòng tuyến
Quân đội Nga đã tiến sát thị trấn này. Lực lượng cảnh sát địa phương bắc loa đọc to hướng dẫn sơ tán. Những người công nhân vận chuyển sách vở, bàn học và tượng đài ra khỏi các công viên, quảng trường.
Đến chiều, lệnh giới nghiêm có hiệu lực, đường phố trở nên trống trải ngoài trừ những xe quân sự đang di chuyển.
Cuộc đột kích của quân đội Ukraine vào Kursk (Nga) đầu tháng 8/2024 được xem là một trong những canh bạc mạo hiểm nhất của Kiev trong xung đột vũ trang với Nga. Chiến dịch này đem lại một số thành quả nhanh chóng về đất đai cho Ukraine. Thế nhưng ở nơi khác cách đó hàng trăm kilomet, ngay trên đất Ukraine, chính người dân Ukraine đang phải sơ tán hàng loạt khỏi thị trấn Pokrovsk - bằng chứng cho thấy các rủi ro từ chiến dịch đột kích nói trên.
Mykyta Pohorelyi - một thanh niên 19 tuổi sơ tán cùng mẹ và chị gái, nói về chiến dịch đột kích của Ukraine vào đất Nga: “Chiến dịch này không diễn ra suôn sẻ như kế hoạch”.
Chính Tổng thống Ukraine Zelensky và Tổng tư lệnh quân đội nước này Syrsky đã thừa nhận cuộc tiến công Kursk (bắt đầu vào ngày 6/8) đã không đạt được mục tiêu đề ra là buộc Nga phải rút bớt quân khỏi vùng Donbass (bao gồm tỉnh Donetsk). Ông Zelensky cũng nói rằng Tổng thống Nga Putin vẫn đang kiên quyết theo đuổi chiến dịch quân sự ở miền Đông Ukraine.
Người đứng đầu cơ quan hành chính quân sự tại Pokrovsk cho biết, giờ đã quá muộn để có thể bảo vệ Pokrovsk khỏi các cuộc pháo kích của đối phương.
Lính Ukraine tại khu vực cánh đồng và làng mạc gần đó cho biết, quân đội Ukraine đang phải rút lui hơn 1,6km mỗi ngày.
Người đứng đầu cơ quan hành chính quân sự của thị trấn Pokrovsk, Serhiy Dobryak, cho biết: Quân đội Nga kể từ tháng 4 năm nay đã vượt qua 5 phòng tuyến nằm về phía Đông của Pokrovsk. Hiện chỉ còn 2 phòng tuyến nữa để bảo vệ thị trấn chiến lược này.
Ông Dobryak cho biết, mặc dù thị trấn sẽ không bị chiếm trong ngày một ngày hai nhưng nếu quân Nga tiến đủ gần, họ có thể pháo kích biến thị trấn thành đống hoang tàn.
Dân số giảm một nửa sau một tháng và nỗi buồn biệt ly
Trước tình cảnh chiến sự khốc liệt và u ám, dân số của Pokrovsk đã giảm từ 62.000 vào đầu tháng 8 xuống còn 36.000 vào đầu tháng 9 này. Đâu đâu cũng thấy dấu hiệu người dân di tản.
Nhiều gia đình ở vào cảnh kẻ đi người ở. Một người mẹ nọ an ủi đứa con gái đang khóc lóc khi chia tay bố. Cô con gái sơ tán bằng tàu hỏa còn người cha ở lại để tiếp tục lao động trong mỏ than tại đây.
Các cửa hàng tạp hóa đã đóng cửa. Xe tải đỗ tạm dọc theo các con phố. Vỉa hè chất đầy khung giường, ti-vi màn hình phẳng và những túi nylon chứa đầy quần áo.
Ihor Kopytsya - chủ một cửa hiệu văn phòng phẩm, tranh thủ dỡ nốt các cuốn sổ, cây bút và balô. Anh này cho biết, vụ đột kích Kursk có ý đồ làm chậm đà tiến của quân Nga vào thị trấn nhưng kết cục không được như ý.
Tại một ngôi trường được chuyển đổi thành nơi đăng ký cho những người phải rời bỏ nhà cửa, các tình nguyện viên trao thú nhồi bông cho những đứa trẻ vừa lên xe bus để các em cảm thấy yên tâm trong chuyến đi. Alyona Fyodorova - một tình nguyện viên tâm sự: “Mọi người nhận thức rằng họ sẽ phải rời khỏi đây mãi mãi”.
Vitalia Trusova, 37 tuổi, chuyên gia kinh tế làm việc cho công ty đường sắt quốc gia của Ukraine, ngồi trên ghế vỉa hè ôm đứa con gái của mình trong lúc xem người khác chất giúp đồ đạc nhà chị lên một chiếc xe tải chuẩn bị rời đi.
Trusova tâm sự: “Chúng tôi sẽ rời đi mãi mãi. Bọn tôi và lũ trẻ sẽ xây cuộc sống mới ở nơi nào đó yên tĩnh hơn”.
Moscow chớp thời cơ khi Kiev tính toán nhầm?
Nina Mashtikhina, 71 tuổi, người sắp sang sống cùng con gái ở miền Tây Ukraine, tỏ ra thông cảm khi nói rằng quân đội Ukraine đã cố hết sức rồi dù họ sẽ khó giữ được thị trấn Pokrovsk.
Nhưng nhiều cư dân Ukraine khác thì lại chất vấn, vì sao chính phủ lại đưa những người lính thiện chiến sang đất Nga trong khi nếu ở lại, họ sẽ bảo vệ thị trấn tốt hơn.
Iryna Sekreteva, 39 tuổi, sơ tán cùng con trai 15 tuổi, nói: “Họ đáng lẽ ra phải bảo vệ nơi này”.
Phóng viên đi ô tô tiếp một đoạn ra ngoại vi thị trấn. Tại đây, một chỉ huy pháo binh Ukraine theo dõi video phát streaming từ các UAV trinh sát. Theo video này, lính Nga đang tuồn qua khu vực sân sau của ngôi làng Mykhailivka đang nghi ngút khói lửa.
Giao tranh ở đây diễn ra trong không gian hẹp với những di chuyển ngắn. Quân đội Nga dựa chủ yếu vào các đơn vị bộ binh. Những người lính Nga lao nhanh về phía trước và nấp trong những rặng cây hoặc ngôi nhà hoang gần vị trí quân Ukraine rồi từ đó tấn công đối phương. Quân đội Ukraine cho biết có 58 cuộc đụng độ như vậy gần thị trấn Pokrovsk trong ngày 29/8 vừa qua.
Tại một cánh đồng gần đó, những người lính Ukraine đầy mồ hôi và bụi bặm thuộc Lữ đoàn 15 Vệ binh Quốc gia sử dụng lựu pháo để bắn vào vị trí quân Nga gần khu bãi xỉ của một mỏ than mà 5 ngày trước đó là cứ điểm của Ukraine.
Johan Norberg - nhà phân tích quân sự thuộc Cơ quan Nghiên cứu quốc phòng Thụy Điển, nhận định: Việc Nga chậm phản ứng trước vụ đột kích Kursk có thể không hẳn là do Nga yếu về tổ chức tại đó, mà có thể là vì sự đánh đổi chiến lược của họ - cố gắng chiếm thêm nhiều lãnh thổ của Ukraine trong khi chỉ sử dụng một lực lượng vừa phải để bảo vệ lãnh thổ của mình.
Ông Norberg phán đoán về tính toán của Nga: “Họ đang có đà ở Donbass, vậy tại sao họ phải hoãn lại tại đó?”.