Campuchia cũng đang thúc giục các thành viên ASEAN xóa phần nội dung thể hiện quan ngại về "quân sự hóa", một cụm từ thường thấy trước đây, ra khỏi tuyên bố chung Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 49 (AMM-49) tổ chức tại Vientiane, Lào.
Cambodia Daily dẫn lời phát ngôn viên Chính phủ Campuchia, ông Phay Siphan nói rằng ASEAN hoạt động theo nguyên tắc đồng thuận, và Campuchia không muốn dính líu đến tranh chấp về chủ quyền giữa Trung Quốc với một số thành viên của khối.
"[Tranh chấp ở biển Đông] không liên quan đến Campuchia, đó là những mâu thuẫn về chủ quyền. Campuchia giữ vững nguyên tắc của ASEAN là giải quyết một cách hòa bình những tranh chấp đó qua các kênh ngoại giao," ông Siphan nói.
Ông này nói thêm: "Campuchia không muốn bất kỳ ai trong chúng ta (ASEAN) trở thành kẻ địch của nhau. Chúng tôi muốn một giải pháp để gìn giữ các mối quan hệ và sự hợp tác. Chúng tôi không muốn chiến tranh."
"Chúng tôi thân thiết với Trung Quốc, nhưng không có nghĩa chúng tôi là con rối của Trung Quốc, và chúng tôi cũng sẽ không là con rối của Mỹ. Không nước nào có thể yêu cầu Campuchia làm việc này hay việc kia. Đừng ra lệnh cho chúng tôi."
Cambodia Daily dẫn lời Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia Australia hàng đầu về Biển Đông đang có mặt tại TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam cho biết, lập trường của Campuchia về tranh chấp trên biển đang làm gia tăng tổn hại trong quan hệ của Phnom Penh với các láng giềng.
GS Thayer nói, lập luận của Thủ tướng Campuchia Hun Sen rằng Campuchia không liên quan và không dính líu đến tranh chấp ở biển Đông là mâu thuẫn với chính hành động của nước này.
"Nếu [tuyên bố chung ASEAN] không phải là một quyết định có ảnh hưởng đến Campuchia, vậy thì họ nên ngồi yên. Nói thẳng là vậy. Và hãy theo quyết định của đa số," Cambodia Daily trích lời ông Thayer.
Trước đó, dự thảo tuyên bố chung đã được 10 thành viên ASEAN thảo luận từ thứ Tư (20/7) và dự kiến thông báo vào ngày 24.
Theo AFP, đa số thành viên ủng hộ ra tuyên bố kêu gọi tất cả các nước "tôn trọng quy trình pháp lý và ngoại giao" sau phán quyết vụ kiện biển Đông giữa Trung Quốc-Philippines của Tòa trọng tài thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan hôm 12/7.