Cấm lái xe có nồng độ cồn, song tránh lạm dụng kiểm tra xử phạt gây phản cảm

Sáng 27.3, hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Dự án luật này đã được thảo luận lần đầu tại kỳ họp thứ 6 và sẽ trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 7 tới.

2 phương án về xử lý lái xe có nồng độ cồn

Một trong những nội dung hiện còn ý kiến khác nhau, đó là cấm tuyệt đối lái xe nồng độ cồn hay quy định mức nồng độ cồn nào đó mới chịu phạt. Chính vì vậy, Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh thiết kế 2 phương án để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, song ủng hộ hướng cấm tuyệt đối nồng độ cồn, áp dụng đối với tất cả các loại phương tiện giao thông đường bộ.

Nêu ý kiến về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) có quan điểm khác với cơ quan thẩm tra. Ông ủng hộ phương án giữ nguyên như luật Giao thông đường bộ năm 2008: chỉ cấm tuyệt đối với ô tô, máy kéo và xe máy chuyên dùng; còn mô tô, xe gắn máy sẽ có ngưỡng tối thiểu (50 mg/100 ml máu hoặc 0,25 mg/1 lít khí thở). Nếu áp dụng, luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia sẽ phải sửa đổi.

Vị đại biểu đoàn Đồng Tháp đề nghị chấp nhận một ngưỡng nhất định nồng độ cồn, vì thực tiễn cấm hoàn toàn là khó khả thi. Hoặc có trường hợp sử dụng rượu bia từ tối hôm trước, sáng hôm sau vẫn còn tồn dư nồng độ cồn nhỏ trong máu/ hơi thở, nhưng không ảnh hưởng đến khả năng điều khiển phương tiện giao thông an toàn…

Theo ông Phạm Văn Hòa, lượng người lao động ở nông thôn hiện rất nhiều, gấp đôi người ở thành thị. Những người ở thành thị hay những người có điều kiện có lái xe, nhưng đồng bào ở những vùng khó khăn như tây bắc hay ĐBSCL không có điều kiện đi xe dịch vụ sau khi sử dụng rượu bia. Vì thế, nếu quy định dập khuôn theo hướng cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe sẽ không khả thi.

“Uống một lon bia hay 1-2 chén rượu nhỏ, không biết người khác thế nào, chứ với tôi, tâm trí vẫn bình thường và vẫn có thể lái xe”, ông Hòa nói và cho rằng uống từ hôm trước mà hôm sau còn nồng độ cồn, lái xe vẫn bị phạt là không hợp lý.

Nên cấm tuyệt đối, song tránh lạm dụng phạt, kiêm tra gây phản cảm

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (đoàn Quảng Bình) lại có quan điểm khác. Bà tán thành phương án cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe, dù thừa nhận quy định này sẽ tác động nhất định đến một số vấn đề như nét văn hóa của người dân, nguồn thu ngân sách từ rượu, bia…

Còn đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) thì cho biết, khi thảo luận tổ lần đầu về dự án luật này, ông đề nghị xem xét cần quy định ngưỡng khi xử lý vi phạm về nồng độ cồn, nhưng sau khi nghiên cứu toàn diện về ưu, nhược điểm giữa hai phương án đề xuất, vị đại biểu ủng hộ việc cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe.

“Quy định ngưỡng trong xử lý nồng độ cồn, nhưng khi đã ngồi vào bàn rượu rồi, làm sao xác định được thế nào là uống trong ngưỡng, thế nào là vượt ngưỡng”, ông Thắng đặt vấn đề và đề nghị xử lý nghiêm để hình thành văn hóa “đã uống rượu bia thì không lái xe”.

Đại biểu Thái Thị An Chung (Nghệ An) cũng ủng hộ cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe và ghi nhận việc xử phạt vừa qua đã nâng cao ý thức người dân. Theo bà, việc cấm tuyệt đối nồng độ cồn sẽ có ảnh hưởng nhất định phát triển kinh tế nhưng cần thực hiện quy định này trong ít nhất 5 năm nữa để thay đổi thói quen sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông, sau đó tổng kết, đánh giá xem có cần quy định ngưỡng hay không.

Bà Chung cũng đề nghị làm rõ khái niệm “điều khiển phương tiện”. “Dắt xe có được coi là điều khiển phương tiện không, và uống rượu bia dắt xe có bị xử phạt không?”, đại biểu nêu câu hỏi.

Ở góc độ khác, ủng hộ hướng quy định cấm tuyệt đối lái xe có nồng độ cồn, song đại biểu Lý Thị Lan (đoàn Hà Giang) đề nghị rà soát, cân nhắc mức xử phạt, hình thức xử phạt cho phù hợp và phải có lộ trình từng bước theo thời gian, để tạo thành ý thức, văn hóa khi tham gia giao thông. Cơ quan chức năng tránh lạm dụng quy định để xử phạt, kiểm tra, gây sự phản cảm của người dân với lực lượng chức năng.

Nữ đại biểu phản ánh vừa qua trên mạng xã hội có đưa nhiều hình ảnh dịp Tết, lực lượng chức năng đi vào các vùng nông thôn, nơi rất khó khăn để kiểm tra nồng độ cồn và xử phạt người dân. “Như vậy gây sự phản cảm, do đó, cần xem xét xử phạt, kiểm tra và nên có sự mềm dẻo hơn”, bà Lý Thị Lan nêu ý kiến.