Hé lộ biệt kích tình báo quân sự Ukraine tấn công bằng đường biển
Tối muộn một ngày trong tháng 10 này, hai lính biệt kích Ukraine ngồi xe ô tô SUV đã tả tơi tiến vào một con phố nhỏ ở Kiev. Sau đó họ bước vào một căn hộ rất ít đồ đạc bên trong. Họ vừa đột kích đầy mạo hiểm vào các vị trí của Nga trên bán đảo Crimea. Họ kể lại câu chuyện tác chiến của họ với phóng viên của New York Times.
Hai lính biệt kích Ukraine - Kukhai (trái) và Askold. Ảnh: Nytimes.
Askold, 38 tuổi, nói cụt lủn: “Rất khó khăn”. Kukhar, 23 tuổi, bổ sung: “Đây là chiến dịch khó khăn nhất của chúng tôi”.
Đây là hai thành viên của lực lượng biệt kích thuộc Tổng cục Tình báo quốc phòng Ukraine. Askold và Kukhar là các hô hiệu mà họ sử dụng nội bộ theo quy tắc bảo mật quân sự của quân đội Ukraine.
Trong chiến dịch bí mật vừa qua, hai quân nhân này cùng hơn 30 đồng đội đã vượt hơn 160km đường biển trên vùng phía Tây của Biển Đen bằng xe mô tô phản lực nước để tấn công vào các cơ sở quốc phòng của Nga trước khi rút lui. Đây là cuộc đổ bộ đường biển thứ 2 kiểu này của Ukraine trong 6 tuần qua.
Vào cuối tháng 7/2023, các đặc vụ thuộc Tổng cục Tình báo quốc phòng Ukraine (GUR) giành quyền kiểm soát các tháp Boyko - một nhóm các giàn khoan khí đốt ở Tây Biển Đen, đồng thời phá dỡ một ăng-ten theo dõi tại đó.
Ngày 24/8, các biệt kích Ukraine thực hiện cuộc tấn công đầu tiên vào Crimea kể từ năm 2016, tấn công một căn cứ Nga trên mũi đất Tarkhankut - điểm cực tây của bán đảo. Căn cứ này là nơi đặt một ăng-ten cùng các hệ thống gây nhiễu cho liên lạc điện tử trên một khu vực rộng lớn hơn.
Mang hô hiệu Borghese, một chỉ huy của nhóm Bratstvo tiến hành cuộc đột kích nói trên nói: “Nhờ vào ăng-ten này họ nhìn thấy mọi thứ trên biển. Nhiệm vụ của chúng tôi là tiếp cận mục tiêu ở cự ly rất gần rồi cho nổ tung chúng”.
Hành trình vượt biển bằng mô tô nước
Bratstvo trong tiếng Ukraine có nghĩa là “tình huynh đệ”. Đây là cũng là một chính đảng lãnh đạo bởi Dmytro Korchynsky - một cựu binh trong cuộc chiến chống quân Nga ở Kavkaz vào thập niên 1990. Đảng này được mô tả là cực hữu, mang tư tưởng dân tộc chủ nghĩa Kitô giáo.
Kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, các tình nguyện viên Bratstvo đã được tích hợp vào hàng ngũ Tổng cục Tình báo quốc phòng Ukraine. Bratstvo thực hiện loạt tấn công đầu tiên vào Nga vào năm 2022 và lên bán đảo Crimea vào năm nay (2023).
Chuẩn bị cho đợt tấn công kiểu này vào Crimea, Borghese đã mua một đội mô tô nước để vận chuyển 20 lính biệt kích tới căn cứ Nga trên mũi Tarkhanku.
Mũi đột kích này do một người dùng hô hiệu Muraha chỉ huy. Họ khởi hành vào lúc nhá nhem tối, sử dụng một thuyền cung ứng đi kèm. Hệ thống điện tử của họ bị vô hiệu hóa hoàn toàn do hệ thống gây nhiễu cực mạnh của Nga, nên họ phải dựa vào la bàn cầm tay để định hướng khi di chuyển. Do ngồi mô tô nước hơi bất tiện nên có tới một nửa số thành viên nhóm này ngồi trên thuyền cung ứng trên phần lớn chặng đường.
Trụ sở Hạm đội Biển Đen sau khi bị tấn công ở Sevastopol, Crimea. Ảnh vệ tinh: Planet Labs PBC.
Hải quân Nga ít hoạt động ở phần phía Tây của Biển Đen. Vậy nên mối đe dọa lớn nhất đối với các biệt kích Ukraine là từ trên không. Nga sở hữu ưu thế trên không tại khu vực này. Tuy nhiên, kích thước nhỏ của mô tô nước giúp lính biệt kích Ukraine tránh được sự phát hiện của Nga.
Nhóm này tới được bờ vào sáng sớm, đổ bộ lên một bãi phủ đầy sỏi. Trang bị 4 khẩu súng máy, 5 nam quân nhân trèo lên đồi, chiếm lĩnh vị trí nhìn ra căn cứ và ăng-ten.
Khi các thành viên còn lại của nhóm cũng đã lên bờ, các khẩu súng máy của Nga bảo vệ căn cứ này khai hỏa, viên chỉ huy Muraha kể lại. Nhưng các quân nhân Ukraine đã chiếm lĩnh đồi liền nhanh chóng nhả đạn chế áp đối phương.
Họ bắn vài quả đạn B-41 vào ăng-ten và căn cứ trước khi rút lui. Một số quân nhân còn cắm một lá cờ Ukraine lên một tòa nhà rồi quay video chớp nhoáng trước khi rời khỏi nơi đây.
Nick Reynolds - một nhà nghiên cứu tại Viện Liên quân chủng Hoàng gia (London) đánh giá cuộc tiến công trên mới dừng ở cấp chiến thuật và Ukraine vẫn chưa đủ năng lực khai thác bất cứ điểm yếu nào trong hệ thống phòng thủ của Nga tại đó.
Còn chỉ huy Borghese cho rằng trận đánh này mang ý nghĩa động viên tinh thần cho binh sĩ Ukraine và gây tác động lên tâm lý Nga về việc Crimea không còn là nơi an toàn nữa.
Ukraine phối hợp đổ bộ đường biển với tập kích tên lửa
Loạt đổ bộ nói trên nằm trong một loạt các cuộc tấn công do quân Ukraine tiến hành nhằm vào bán đảo Crimea kể từ giữa mùa hè 2023. Các cuộc tấn công như vậy đã vô hiệu hóa một số hệ thống phòng không của Nga, gây hư hại cho một số xưởng sửa chữa của hải quân Nga tại Sevastopol. Nga sau đó đã phải đưa 10 chiến hạm từ Sevastopol ở bờ Tây Crimea tới cảng Novorossiysk nằm trên đất liền Nga. Mỹ hiện chưa rõ việc này là mối quan ngại về an ninh hay là việc luân chuyển định kỳ.
Số lượng tấn công nhằm vào Crimea đang gia tăng và có thể còn tăng cao nữa khi Mỹ vừa chuyển giao cho Ukraine các tên lửa tầm xa ATACMS mới.
Việc Hạm đội Đen rút một phần khỏi Sevastopol - căn cứ của hạm đội này trong hơn 200 năm, đã giúp Ukraine hạn chế thế phong tỏa của Nga và cho phép một số tàu Ukraine di chuyển trên Biển Đen. Điều này rất đáng kể với Ukraine trong bối cảnh cuộc phản công của Ukraine trên bộ gặp muôn vàn khó khăn do phải vượt qua bãi mìn dày đặc của Nga.
Các lãnh đạo quân sự Ukraine đã từ lâu công bố rõ ý định tái chiếm Crimea. Một số nhà quan sát cho rằng mục tiêu này bất khả thi do bán đảo Crimea đóng vai trò sống còn đối với chiến dịch quân sự của Nga ở miền Nam Ukraine cũng như đối với mục tiêu của Nga khôi phục vị thế của mình.
Ukraine bắt đầu tấn công Crimea cách đây một năm, bằng cuộc tấn công lên cầu Kerch (kết nối bán đảo Crimea với đất liền Nga). Mùa hè năm nay, Ukraine bắt đầu tấn công Crimea bằng các tên lửa đánh sâu vào sau chiến tuyến Nga.
Các tên lửa tầm xa nói trên đánh vào các cây cầu trên các tuyến đường bộ và đường sắt nối Crimea với các nơi trên đất Ukraine cũng như đánh vào các hệ thống phòng không, căn cứ quân sự và sở chỉ huy của Nga. Mục tiêu là làm rối loạn hệ thống hậu cần quân đội Nga, làm suy yếu năng lực của họ. Đây là chiến thuật mà Tổng tư lệnh Ukraine Valery Zaluzhny đã sử dụng trong các cuộc phản công ở các tỉnh Kharkov và Kherson.
Cuối tháng 6, cầu Chonhar nằm trên một trong các con đường bộ chính dẫn ra khỏi bán đảo Crimea đã bị làm hư hại. Ngày 17/7, cầu Kerch lại bị tấn công một lần nữa, lần này bằng xuồng không người lái (USV).
Các cuộc tấn công như thế đã tác động mạnh lên công chúng Nga. Năm 2019, số du khách Nga thăm Crimea là 9 triệu người. Đến năm 2022, số lượng này giảm xuống còn 6 triệu. Cho đến tháng 10 này của năm 2023, con số này mới khoảng 4 triệu người, theo các quan chức địa phương.
Lyudmyla Denisova - một cựu nghị sĩ Ukraine có người thân sống ở Crimea, kể rằng nhiều người Nga ở đây đã bán bất động sản của mình đi, đồng thời giá cả bất động sản tại đây cũng tụt dốc.
Đến giữa tháng 9, tên lửa Ukraine lại đánh vào tàu hải quân Nga ở cảng Sevastopol. Một tuần sau đó, Ukraine phóng tên lửa tầm xa Storm Shadow vào tổng hành dinh Hạm đội Biển Đen, cũng ở Sevastopol, làm bị thương nhiều sĩ quan Nga.