Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM vừa hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ sang VKSND TPHCM đề nghị truy tố 254 bị can liên quan vụ án xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam , các Chi cục đăng kiểm, Trung tâm đăng kiểm (TTĐK) trên địa bàn thành phố và các tỉnh, thành phố khác trên cả nước.
Quy ước và đường đi của tiền hối lộ
Theo kết luận điều tra, Phòng Kiểm định xe cơ giới ( Phòng VAR ) thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam có chức năng tham mưu giúp Cục trưởng quản lý công tác kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường các loại xe cơ giới, kiểm tra xe máy chuyên dùng đang lưu hành trong phạm vi cả nước.
Ông Trần Anh Quân.
Từ 1/3/2019 đến 30/9/2022, cơ cấu tổ chức Phòng VAR gồm ông Trần Anh Quân -quyền Trưởng phòng và 3 Phó phòng là ông Trịnh Bình Dương, Đặng Trần Khanh, Nguyễn Đức Toàn và 12 đăng kiểm viên, 2 chuyên viên, 4 nhân viên văn phòng.
Trong quá trình thực hiện thẩm định hồ sơ thiết kế xe cơ giới cải tạo, các lãnh đạo, đăng kiểm viên Phòng VAR đã lợi dụng vị trí công tác không thực hiện đúng quy trình thẩm định, kiểm tra; bỏ qua lỗi trên hồ sơ thiết kế, cấp Giấy chứng nhận thẩm định thiết kế trái quy định để nhận tiền hối lộ của các công ty từ 1,5 - 3 triệu đồng/hồ sơ.
Tháng 3/2019, ông Quân được bổ nhiệm quyền Trưởng Phòng VAR. Lúc này, 12 đăng kiểm viên được phân công thẩm định hồ sơ thiết kế gặp ông Quân báo cáo về việc có nhận tiền hối lộ của các công ty thiết kế.
Sau đó, ông Quân và các đăng kiểm viên thống nhất hằng tháng sẽ chia tiền theo tỷ lệ, chia cho ông Quân 700 nghìn đồng/hồ sơ. Số tiền này bao gồm phần của Quân được hưởng, phần ngoại giao tiếp khách và phần để chia cho ông Trần Kỳ Hình (nguyên Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam) và ông Đặng Việt Hà (nguyên Cục phó Cục Đăng kiểm Việt Nam); chia cho các Phó phòng VAR mỗi người 100 nghìn đồng/hồ sơ; cho nhân viên văn phòng mỗi người 50 nghìn đồng/hồ sơ.
Hằng tháng, sau khi nhận được tiền hối lộ của các công ty thiết kế, các đăng kiểm viên sẽ tính toán, kiểm đếm số lượng hồ sơ được phân công thẩm định nhân với số tiền đã quy ước/hồ sơ rồi phân chia tiền cho ông Quân, 3 Phó phòng và 4 nhân viên văn phòng.
Nhận được tiền từ các đăng kiểm viên, ông Quân tiếp tục chia cho ông Hình số tiền 60 triệu đồng/tháng và ông Hà số tiền 20 triệu đồng/tháng, một phần Quân sử dụng để ngoại giao, tiếp khách; phần còn lại Quân hưởng lợi.
Cơ quan công an khám xét Phòng VAR hồi tháng 12/2022.
Tháng 8/2021, ông Hình nghỉ hưu và ông Hà được bổ nhiệm giữ chức vụ Cục trưởng. Trong cuộc họp với ông Quân, ông Khanh và ông Dương (không có ông Nguyễn Đức Toàn), ông Hà đã yêu cầu Phòng VAR hằng tháng phải báo cáo chính xác số liệu hồ sơ đã thẩm định thiết kế, phải bảo đảm lợi ích của ông là cao nhất.
Sau cuộc họp trên, ông Quân gặp và hội ý với 3 Phó phòng về yêu cầu của ông Hà và thống nhất mảng thẩm định thiết kế do Quân phụ trách. Ông Quân sẽ triệu tập các đăng kiểm viên để bàn bạc, thống nhất lại cách thức chia tiền thực hiện theo yêu cầu của ông Hà.
Cụ thể, chia cho ông Hà 400 nghìn đồng/hồ sơ, Quân 300 nghìn đồng/hồ sơ, các Phó phòng VAR mỗi người 100 nghìn đồng/hồ sơ, đưa vào quỹ ngoại giao 140 nghìn đồng/hồ sơ, các nhân viên văn phòng mỗi người 40 nghìn đồng/hồ sơ, số tiền còn lại đăng kiểm viên được hưởng. Tất cả các đăng kiểm viên đều thống nhất chủ trương, quy ước chia tiền nêu trên.
Theo chủ trương trên, hàng tháng (từ ngày 1 đến ngày 10) các đăng kiểm viên sau khi tính toán số lượng hồ sơ đã thẩm định và số tiền tương ứng theo quy ước thì gặp và đưa tiền mặt cho Quân, 3 Phó phòng, cho 4 nhân viên văn phòng. Về tiền quỹ, các đăng kiểm viên thống nhất đưa Nguyễn Tuấn Châu và Vũ Hồng Quang giữ để sử dụng ngoại giao, tiếp khách…
Sau khi nhận được tiền, Quân tiếp tục kiểm tra số hồ sơ Phòng VAR đã thẩm định đạt trong tháng nhân với số tiền 400 nghìn đồng/hồ sơ, bỏ tiền vào phong bì (trên phong bì Quân có ghi số hồ sơ đã thẩm định và số tiền) và đưa cho ông Hà tại phòng làm việc của ông này.
Cựu Cục trưởng tố bị lừa 100.000 USD tiền 'chạy án'
Tháng 10/2022, Cơ quan Công an phát hiện xử lý các sai phạm của các đơn vị đăng kiểm nên các đối tượng trên không nhận tiền hối lộ trong hoạt động thẩm định hồ sơ thiết kế nữa.
Ông Đặng Việt Hà thời điểm bị bắt tạm giam.
Khoảng tháng 12/2022, ông Hà lo sợ bị Cơ quan Công an phát hiện hành vi sai phạm, nên đã trả lại 5 tỷ đồng (tiền do các đăng kiểm viên nhận hối lộ của các công ty thiết kế chia cho Hà) cho Trần Anh Quân. Số tiền này, Trần Anh Quân giao cho Nghiêm Văn Cường cất giữ.
Sau đó, Cơ quan điều tra phát hiện, xử lý nhiều sai phạm của nhiều trung tâm đăng kiểm trên cả nước nên ông Hà nói với Lại Thái Phong (Phó Chánh văn phòng Cục đăng kiểm Việt Nam) về việc bản thân không nắm được thông tin các sai phạm bị xử lý.
Lúc này, Phong nói với ông Hà về việc mình có quen biết Nguyễn Văn Chung - người có nhiều mối quan hệ với các cơ quan công an. Nghe vậy, Hà nói với Phong nhờ Chung tìm hiểu thông tin xem công an xử lý như thế nào thì Phong đồng ý.
Trong vụ án này, ông Quân bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đề nghị truy tố về tội “Nhận hối lộ”, 3 Phó phòng VAR bị đề nghị truy tố cùng về tội danh trên, riêng ông Dương bị đề nghị truy tố thêm tội “Đưa hối lộ”.
Đồng thời, ông Hà nói với Trần Anh Quân đổi 100.000 USD (2 tỷ 425 triệu đồng) từ số tiền 5 tỷ đồng. Nhận được tiền từ ông Quân, Hà gọi Lại Thái Phong lên phòng làm việc và đưa 100.000 USD cho Phong.
Sau đó, Phong tiếp tục gặp đưa tiền cho Nguyễn Văn Chung để nhờ tìm người thu thập thông tin vụ án đăng kiểm cho ông Hà, nhưng Chung không có khả năng thực hiện và đã chiếm đoạt số tiền trên.
Ngày 29/8/2023, ông Hà có đơn tố cáo gửi Nhà tạm giữ Công an quận 12 về việc Nguyễn Văn Chung lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đã điều tra làm rõ hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” của Nguyễn Văn Chung và hành vi “Môi giới hối lộ” của Lại Thái Phong.
Theo lời khai của ông Quân, từ 1/3/2019 đến 30/9/2022, Phòng VAR đã thẩm định và cấp 29.676 Giấy chứng nhận thẩm định thiết kế và nhận tổng số tiền hơn 20 tỷ đồng.
Ông Trần Kỳ Hình (ngoài cùng bên phải) được ông Quân chia 1 tỷ 680 triệu đồng từ tiền nhận hối lộ.
Số tiền hối lộ nhận được, Quân chia cho ông Hình 1 tỷ 680 triệu đồng; chia cho ông Hà gần 6 tỷ đồng, chi ngoại giao, tiếp khách, hội nghị hơn 1,6 tỷ đồng và cá nhân hưởng lợi hơn 11,5 tỷ đồng.
Sau khi bị bắt giữ, ông Quân và 3 Phó phòng VAR đã nộp một phần tiền để khắc phục hậu quả; 2 đăng kiểm viên nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ; 2 đăng kiểm viên chưa nộp tiền khắc phục; những người còn lại đã nộp lại một phần hoặc nộp gần hết số tiền hối lộ đã nhận.