Đã có những con số cụ thể
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới đây đã ban hành Thông tư 03/2022 hướng dẫn các ngân hàng thương mại nhanh chóng triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách nhà nước 40.000 tỷ đồng.
Việc hỗ trợ lãi suất áp dụng cho các kỳ trả nợ lãi từ ngày 20/5/2022 đến hết 31/12/2023.
Đây là chính sách hỗ trợ lãi suất đầu tiên sử dụng ngân sách nhà nước có quy mô lớn được triển khai qua hệ thống NHTM. Gói hỗ trợ này được kỳ vọng sẽ giúp doanh nghiệp bớt khó khăn, giảm bớt chi phí vốn và góp phần thúc đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế.
Trao đổi với phóng viên, ông Phạm Toàn Vượng, Phó tổng giám đốc Agribank cho biết, ngay sau khi Đảng và Chính phủ công bố chủ trương, ngân hàng đã có các bước chuẩn bị, gửi hướng dẫn chi tiết cho tất cả các chi nhánh, đồng thời, chủ động rà soát đối tượng được hỗ trợ theo quy định.
"Chúng tôi đã tiến hành rà soát, theo đó, chỉ tính riêng các khoản vay đã cam kết giải ngân trong khoảng thời gian từ 01/01 đến 31/5 thì đã có tới gần 100 nghìn tỷ đồng thuộc đối tượng được ưu tiên.
Trước mắt, với những khách hàng đã có quan hệ tín dụng với ngân hàng, các cán bộ tín dụng của Agribank sẽ chủ động kết nối khách hàng, rà soát các đối tượng thuộc diện hỗ trợ và sẽ triển khai các thủ tục ngay sau khi NHNN thông báo hạn mức hỗ trợ cho ngân hàng", ông Vượng cho biết.
Lãnh đạo Agribank cũng "bật mí", dự kiến từ nay đến cuối năm 2023, ngân hàng sẽ hỗ trợ khách hàng khoảng 6.000 tỷ đồng trong gói 40.000 tỷ đồng này.
Tại VietinBank, lãnh đạo ngân hàng cũng cho biết, VietinBank đã lên sơ bộ danh sách, dự thảo các văn bản hướng dẫn để triển khai thực hiện các chương trình hỗ trợ lãi suất được thông suốt trong hệ thống. Theo thống kê, dư nợ tín dụng của các nhóm ngành được thụ hưởng lãi suất ưu đãi từ chương trình trong năm 2022 – 2023 chiếm khoảng 30% dư nợ của ngân hàng.
Không chỉ ngân hàng lớn, mà cả các ngân hàng tầm nhỏ và trung cũng đã nhanh chóng bắt tay chuẩn bị để tham gia gói hỗ trợ lớn này.
Ông Ngô Quang Trung, Tổng giám đốc Ngân hàng Bản Việt cho biết, ngân hàng đã đăng ký với NHNN gói 200 tỷ đồng giải ngân cho chương trình hỗ trợ lãi suất 2%.
"Chúng tôi cho rằng đây là chương trình hỗ trợ trực tiếp hữu ích để thúc đẩy nhanh quá trình phục hồi, phát triển kinh doanh của khách hàng sau đại dịch COVID. Ngân hàng Bản Việt sẵn sàng và mong muốn tham gia chương trình hỗ trợ lãi suất từ nguồn ngân sách Nhà nước này trên cơ sở tuân thủ nghiêm túc các quy định của Chính phủ và NHNN.
Đồng thời, triển khai chương trình một cách công khai, minh bạch và công bằng - phản ánh qua các quy trình, quy định nội bộ và hoạt động truyền thông. Đặc biệt, chúng tôi chú trọng trong đảm bảo hỗ trợ đúng mục tiêu, phòng tránh rủi ro lạm dụng chính sách", ông Trung chia sẻ.
Lãnh đạo Bản Việt cho biết, hiện ngân hàng đang chờ phê duyệt chính thức từ NHNN và dự kiến sẽ bắt đầu triển khai vào ngay tháng 7 tới.
Tại ABBank, ông Nguyễn Mạnh Quân, Quyền Tổng giám đốc ngân hàng cho biết, ABBank đã rà soát kế hoạch tín dụng và đăng ký hạn mức tham gia hỗ trợ lãi suất là 572 tỷ đồng, tương đương với quy mô 28.600 tỷ đồng dư nợ cho vay bình quân trong vòng 2 năm đối với các đối tượng được hỗ trợ lãi suất.
"Tại ABBank, dư nợ tín dụng tháng 5/2022 là 84.011 tỷ đồng, tăng 6,8% so với thời điểm 31/12/2021. Dự kiến đối tượng được hưởng chương trình ưu đãi lãi suất 2% chiếm khoảng 15% tổng dư nợ của ngân hàng", ông Quân cho biết.
Để phòng tránh rủi ro những trường hợp sử dụng vốn sai mục đích, Quyền Tổng giám đốc ABBank cho biết, ngân hàng sẽ xác nhận cụ thể từng khoản vay được hỗ trợ lãi suất đối với từng khách hàng, theo dõi và báo cáo định kỳ theo đúng quy định của Thông tư.
Ngoài ra, ABBank cũng tăng cường công tác kiểm tra giám sát sau vay, đặc biệt với các khoản vay hỗ trợ lãi suất nhằm kiểm soát chặt chẽ mục đích sử dụng vốn vay đúng quy định, xác định đúng số tiền được hỗ trợ lãi suất, kịp thời phát hiện các trường hợp không đủ điều kiện hỗ trợ lãi suất và điều chỉnh đúng quy định.
Không hạ chuẩn cho vay
Theo Thông tư 03/2022/TT-NHNN, các NHTM có thể lựa chọn thực hiện hỗ trợ lãi suất đối với khách hàng theo một trong hai phương thức là giảm trừ trực tiếp số lãi tiền vay phải trả của khách hàng bằng với số tiền vay được hỗ trợ lãi suất.
Hoặc, ngân hàng có thể thực hiện thu của khách hàng toàn bộ lãi tiền vay trong kỳ và hoàn trả khách hàng số tiền lãi vay được hỗ trợ lãi suất trong cùng ngày thu lãi.
Chia sẻ về việc triển khai chương trình hỗ trợ này tại các ngân hàng, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) cho biết, thực tế cũng có những băn khoăn về rủi ro trong việc thực hiện gói hỗ trợ lãi suất này.
"Cần phải khẳng định hoạt động ngân hàng luôn có rủi ro nhưng hỗ trợ lãi suất có rủi ro khác là rủi ro cho cán bộ tín dụng trong việc xác định sai đối tượng. Đây là điều các ngân hàng rất quan ngại", ông Hùng cho biết.
Dù vậy, Tổng Thư ký VNBA cũng cho biết, để tránh rủi ro cho các TCTD khi triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%, NHNN cũng đã có thông tư hướng dẫn hạch toán, về phần hỗ trợ lãi suất, thông thoáng hơn so với trước, tạo điều kiện cho ngân hàng triển khai được.
Theo ông Hùng, một trong những nguyên tắc hỗ trợ lãi suất là không hạ chuẩn cho vay.
"Chỉ khi nào doanh nghiệp đáp ứng ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật mới được tiếp cận nguồn vốn này. Để hạn chế rủi các ngân hàng phải thẩm định đánh giá hiệu quả dự án chặt chẽ theo đúng quy định pháp luật", Tổng thư ký VNBA nhấn mạnh.